Generacja Z – czarna owca czy czarny koń rynku pracy?

Generacja Z – czarna owca czy czarny koń rynku pracy?


Pojawienie się generacji Z na rynku pracy to dla niektórych pracodawców duże wyzwanie oraz autentyczny wyraz złożoności współczesnego świata. Technologia i zrównoważony rozwój to kierunki obecnej transformacji biznesu i środowiska pracy. Skoro Gen Z ma AI i ESG w swoim DNA, czy nie może stać się czarnym koniem rynku pracy, a nie jego czarną owcą?

„Praktykant” to popularny film z 2015 roku w reżyserii Nancy Meyers. Produkcja opowiada m.in. o różnorodności w miejscu pracy, odwróconym mentoringu pokoleniowym i o znaczeniu wartości w zmieniającym się świecie biznesu. Szczególnie jedna scena wydaje mocno przystająca do świata pokolenia Z. Emerytowany menedżer, w tej roli Robert De Niro, chcąc pozostać aktywnym zawodowo, bierze udział w rekrutacji dla praktykantów i trafia na klasyczne zagadnienie: jak widzi swoje miejsce w pracy za 10 lat. Nieadekwatność tego pytania w równym stopniu może odczuwać Generacja Z, która nazywa siebie ostatnim pokoleniem.

Niezależnie od tego, czy wyzwaniem jest wiek, kryzys klimatyczny czy finansowy, ten brak widoków na przyszłość sprawia, że zmienia się tu i teraz. Pandemia i wojna to dla starszych generacji tylko chwilowe zakłócenie, po którym następuje dążenie do powrotu do normalności. Dla Gen Z kryzys to już stała życiowa perspektywa towarzysząca im od wczesnej młodości.

Generacja Z – cechy i charakterystyka. Jak zrozumieć złożoność pokolenia Z? 

Warto zauważyć, że pokolenie Z nie jest monolitem. Według badania EY „Gen Z Segmentation Study” w pokoleniu urodzonym w latach 1997-2007 wyróżnić można 5 grup:

  • zestresowani starający się (28% osób z najlepszymi wynikami, napędzanych strachem bycia nie dość dobrym),
  • duzi marzyciele (24% osób z wiarą w swoją umiejętność radzenia sobie i w możliwość zarabiania bez wysiłku),
  • autentyczni aktywiści (21% osób napędzanych obowiązkiem pomocy w ratowaniu świata),
  • odosobnieni perfekcjoniści (15% osób skoncentrowanych na byciu najlepszym),
  • beztroskie osoby (12% osób, które płyną z prądem za innymi).


Z badania wynikają ciekawe postawy pokolenia Z, które przeczą stereotypom i tłumaczą kontrasty w Gen Z, np. rozdźwięk pomiędzy społecznym zaangażowaniem i tendencją do wykonywania obowiązków na podstawowym poziomie czy roszczeniowość i niskie aspiracje zawodowe, zwłaszcza w porównaniu do poprzednich pokoleń.

Generacja Z a inne pokolenia – najważniejsze różnice 

  • Przedstawiciele Gen Z wykazują bardzo pragmatyczne podejście, stawiając na dochody z różnych źródeł zarobkowania, a niemal 40% z nich podejmuje równocześnie prace stałe i dorywcze. Miarą zaangażowania w pracę nie jest osobiste poświęcenie ani liczba godzin spędzonych w pracy, ale produktywność, innowacja i kreatywne podejście do zadań. Jest to istotna perspektywa w aktualnej dyskusji o skróceniu czterdziestogodzinnego tygodnia pracy.

  • Ponad 75% osób należących do generacji Z docenia próbę zmiany w obszarach, w których według nich źle się dzieje na świecie, w prywatnych i zawodowych aspektach życia. Do tych kwestii należą m.in. działania równościowe i na rzecz ochrony klimatu. Połowa tzw. Zetek wykorzystuje media społecznościowe do wspierania ważnych spraw i w swych wyborach poszukuje informacji o wartościach wyznawanych przez marki, w tym transparentność i równość zatrudnienia oraz o ich długofalowych działaniach na rzecz lepszej przyszłości.

  • Stres, niepokój i troska o zdrowie są uczuciami towarzyszącymi generacji Z. Te uczucia narastają mimo zakończenia pandemii, która zdeterminowała ich okres nauki i moment podejmowania pierwszej pracy. Co ważne, zdrowie psychiczne nie stanowi już dla pokolenia Z tabu jak w przypadku starszych generacji, ale staje się raczej rzuconym pracodawcom wyzwaniem, którego beneficjentem stali się wszyscy pracujący.

  • Technologia, którą starsze pokolenia mogą pamiętać jeszcze z filmów i literatury sci-fi, za którą często jeszcze nie mogą nadążyć, dla Gez Z jest naturalnym elementem rzeczywistości i obszarem do ciągłego poszukiwania bardziej zaawansowanych rozwiązań. Problem znikających z powodu rewolucji technologicznej miejsc pracy, dotyczący starszych pokoleń, stanie się nową normalnością dla Gen Z, które będzie już stale pracować z AI. Nie oznacza to jednak bezkrytycznej wiary w technologię. Przeciwnie, pokolenie Z cechuje duża doza braku zaufania, w tym wobec technologii i np. takich zjawisk jak utrwalanie stereotypów i uprzedzeń, manipulacji typu deep fake czy halucynacji AI.


Podsumowanie

Czego zatem uczy nas pokolenie Z na rynku pracy? Przede wszystkim tego, że kontestacja zastanego status quo to nie tylko przejaw buntu pokoleniowego, ale też przekonanie, że dotychczasowy model życia i pracy doprowadził do obecnego kryzysu. Dobre studia, kariera w korporacji, kredyt na mieszkanie i spokojne życie rodzinne nie są już opowieścią o wyborach młodego pokolenia. Zastąpiła je inflacja zmuszająca do wczesnego zarobkowania, rzeczywistość naznaczona kryzysem zdrowia psychicznego oraz przyszłość rysująca się w czarnych kolorach za sprawą kryzysu klimatycznego. To sprawia, że transformacja spod znaku zrównoważonego rozwoju i sztucznej inteligencji może stać się odpowiedzią na wyzwania, których doświadcza Generacja Z, ale też nadzieją na przyszłość dla wszystkich pokoleń. Nawet jeśli nie do końca wiadomo, jak będzie ona wyglądać, Gen Z już dziś zmusza nas do negowania obowiązujących zasad, poszukiwania nowych rozwiązań i wdrażania zmian, które jutro staną się standardem bardziej dopasowanym do nowej rzeczywistości.



Kontakt
Chcesz dowiedzieć się więcej? Skontaktuj się z nami.

Informacje

Polecane artykuły

Co to jest Pokolenie Z? Charakterystyka nowej generacji pracowników i konsumentów

Pokolenie Z (generacja z, gen z) wyróżnia postrzeganie rynku pracy z nowej perspektywy. Co warto wiedzieć o gen Z? Od kiedy zaczyna się pokolenie Z? Milenialsi a pokolenie Z – jakie są różnice?

Świat BANI, czyli świat oparty na niepewności

Koncepcja BANI oparta jest na czterech założeniach: kruchości, niepokoju, braku zrozumienia i linearność we współczesnym świecie. Świat BANI rozwija koncepcję, jaką jest świat VUCA. W jaki sposób? Więcej w artykule.