Dyrektor finansowy ma szczególną wartość dla firmy

Restrukturyzacja przedsiębiorstw w dobie pandemii COVID-19


Rosnąca liczba spółek zagrożonych niewypłacalnością oraz wymagających restrukturyzacji.

Statystyki dotyczące otwartych postępowań restrukturyzacyjnych wskazują, że w Polsce na przestrzeni ostatnich miesięcy wzrosła liczba firm zagrożonych niewypłacalnością oraz znajdujących się w procesie restrukturyzacji. 

Otwarte postępowania restrukturyzacyjne (2019 - 2021). Źródło: COIG.

Z uwagi na zbliżającą się groźbę niewypłacalności, firmy decudują się na podejmowanie działań prawnych i rozpoczęcie postepowań restrukturyzacyjnych przewidzianych w prawie restrukturyzacyjnym obowiązującym w Polsce.

Niestety rzeczywistość pokazuje, że w wielu przypadkach spółki, które sięgają po to rozwiązanie nie są do tego odpowiednio przygotowane lub też, wybierając taki scenariusz, nie rozważyły innych dostępnych i skuteczniejszych dla nich opcji.

Dzisiejsze statystyki nie odzwierciedlają skali problemów przed jakimi staną niektóre biznesy w związku ze zmieniającymi się zachowaniami konsumentów.

Mimo rosnących statystyk dotyczących otwartych postępowań restrukturyzacyjnych można spodziewać się, że liczba spółek, które wymagać będą w niedalekiej przyszłości działań restrukturyzacyjnych jest zdecydowanie większa. Niedoszacowanie w tym zakresie dotyczy dwóch zasadniczych grup podmiotów. 

Pierwszą z nich stanowią spółki, które już teraz przeprowadzają działania restrukturyzacyjne i negocjują z wierzycielami, ale bez sięgania po rozwiązania restrukturyzacji sądowej. Często z uwagi na fakt, iż zarządy spółek odpowiednio wcześnie podjęły pewne działania operacyjne oraz rozpoczęły dialog z właścicielami i wierzycielami, zdołały zatrzymać negatywne tendencje dotyczące biznesowych wyników oraz zabezpieczyć dodatkowe źródła finansowania. Jeśli działania te okażą się wystarczające, firmy mogą uniknąć dalszych problemów związanych z utratą płynności finansowej. Jeśli jednak okaże się, że zachowania konsumentów będą dalej zmieniać lub uszczuplać marżę, spółki te mogą powiększyć liczbę tych, które już dziś znajdują się w gronie podmiotów zagrożonych niewypłacalnością.

Druga grupa spółek to takie, które ograniczyły swoje działania wyłącznie do pozyskania dodatkowych środków z tarczy antykryzysowej lub uzyskania moratorium w zakresie spłaty zadłużenia. Spółki z sektora MŚP otrzymały w ramach tarczy PFR 1.0 prawie 68 miliardów złotych, z tarczy 2.0: 7 miliardów złotych (stan na 26.02.2021), a tzw. duże firmy prawie 2,2 miliarda złotych (stan na 15.05.2021). Ułatwienie w utrzymaniu oraz pozyskiwaniu finansowania zapewniły też gwarancje BGK wprowadzone wyłącznie na czas pandemii: gwarancje płynnościowe oraz gwarancje spłaty limitu faktoringowego. Z gwarancji płynnościowej skorzystano w 2021 roku w 1 484 przypadkach, a ich wartość wyniosła łącznie 14,5 miliarda złotych. Dla spółek z sektora MŚP wprowadzono także korzystniejsze warunki udzielania gwarancji de minimis (pomoc de minimis). Ponadto, od marca do września 2020 roku banki umożliwiały klientom składanie wniosków o odroczenie płatności rat kredytowych, jednak wraz z uruchomieniem programów pomocowych liczba wniosków zaczęła spadać. Druga tura wniosków składanych do 31 marca 2021 roku, tym razem wyłącznie dla przedsiębiorców, ograniczona była do grup kredytobiorców najbardziej dotkniętych pandemią. Jeśli spółki z tej grupy równolegle nie podejmowały działań dotyczących zmian operacyjnych, a zachowania ich klientów uległy zmianie - na dziś mogą nie mieć problemów z płynnością dzięki otrzymanym odroczeniom. Jednakże problemy takie mogą się pojawić po ustaniu tych moratoriów czy wyczerpaniu puli pozyskanych dodatkowych środków pomocowych.

W kolejnych miesiącach, po wygaśnięciu moratoriów spółki, co do których COVID-19 nie wpłynął na zachowania konsumentów, mogą wrócić na ścieżkę wzrostu i cieszyć się dobrymi wynikami. Jeśli jednak ich klienci zmienią swoje zachowania, a te nadal nie podejmą działań zapobiegających utracie rynku, to po wygaśnięciu moratoriów i wykorzystaniu puli pomocy w ramach tarczy antykryzysowej mogą znaleźć się w trudnym położeniu.

Aby restrukturyzacja spółki przyniosła oczekiwany efekt kluczowe jest podjęcie odpowiednich działań w odpowiednim czasie. 



EY co roku organizuje konferencję EY Capital Structure & Restructuring Conference poświęconą zagadnieniom dotyczącym restrukturyzacji przedsiębiorstw i pozyskiwania kapitału. W gronie ekspertów:  doradców, prawników i dawców finansowania rozmawiamy o szansach oraz wyzwaniach związanych z szeroko rozumianym obszarem restrukturyzacji. W 2021 roku spotkaliśmy się już  po raz czwarty, a tematem przewodnim konferencji była restrukturyzacja przedsiębiorstw w dobie pandemii COVID-19. 

W trakcie konferencji uczestnicy panelu dyskusyjnego byli zgodni: sukces większości zakończonych restrukturyzacji zależał bezpośrednio od odpowiednio wcześnie podjętych działań restrukturyzacyjnych, a także od właściwie prowadzonego dialogu z wierzycielami. Każda sytuacja jest oczywiście inna i ma swoją specyfikę, jednak na ogół, już przy pierwszych symptomach pogarszania się kondycji firmy, takich jak na przykład: spadające przychody spółki, utrata klientów czy „kurczenie się” marży, należy niezwłocznie podjąć działania nakierowane na przeciwdziałanie tym negatywnym tendencjom i rozpocząć rozmowy z wierzycielami. Skuteczna restrukturyzacja i jej pozytywny wynik zależą - przede wszystkim - od szybkiej i adekwatnej reakcji na pogarszającą się sytuację przedsiębiorstwa. Bardzo ważny jest właściwy dobór narzędzi do przeprowadzenia tego skomplikowanego procesu. Na ogół niezbędna jest analiza „scenariuszowa” czyli przygotowanie rozwiązań i planu działań w kilku wariantach oraz wcześniej wspominany dialog z wierzycielami i innymi interesariuszami spółki.


Podsumowanie

Statystyki pokazują, że liczba spółek zagrożonych niewypłacalnością rośnie. Można zakładać, że statystyki te są niedoszacowane ponieważ wiele firm skorzystało z dostępnych narzędzi antykryzysowych (środki z tzw. tarczy antykryzysowej, moratoria). Na ogół nie uchroni ich to przed koniecznością podjecia dodatkowych działań w obszarze restrukturyzacji operacyjnej czy restrukturyzacji finansowania. Skuteczna restrukturyzacja i jej pozytywny wynik zależą przede wszystkim od szybkiej i adekwatnej reakcji na pogarszającą się sytuację przedsiębiorstwa. Ważny jest także odpowiedni dobór narzędzi do przeprowadzenia skomplikowanego procesu restrukturyzacji, przygotowanie rozwiązań i planu działania w kilku scenariuszach oraz dialog z wierzycielami i innymi interesariuszami spółki.


Kontakt

Informacje