Centralna Ewidencja Wyrobów Akcyzowych (CEWA) – Co warto wiedzieć?
Ewidencjonowanie istotnych zdarzeń z perspektywy podatku akcyzowego budzi wiele praktycznych wątpliwości. Skomplikowane zasady i kazuistyczne przepisy pozostawiają wiele znaków zapytania odnośnie prawidłowego sposobu prowadzenia ewidencji akcyzowych. Zapraszamy do obejrzenia webcastu, w trakcie którego przedstawiamy wyzwania i ryzyka związane z wprowadzeniem CEWA.
Centralna Ewidencja Wyrobów Akcyzowych
W założeniach Centralna Ewidencja Wyrobów Akcyzowych ma ułatwić i usprawnić proces ewidencjonowania wyrobów akcyzowych, takich jak m.in. energia elektryczna, wyroby alkoholowe, susz tytoniowy, wyroby energetyczne, wyroby gazowe oraz węglowe. CEWA ma jednak przede wszystkim pomóc organom państwowym w szybkim i skutecznym monitorowaniu przepływu wyrobów akcyzowych, co pozwoli na wykrywanie nielegalnych działań oraz zwiększenie kontroli nad rynkiem tych produktów. Wprowadzenie tego systemu przyczynić ma się również do zwiększenia wpływów do budżetu państwa z tytułu podatku akcyzowego.
Elektronizacja ewidencji
W aktualnym stanie prawnym dopuszczalne jest prowadzenie ewidencji akcyzowych i innych dokumentacji dotyczących wyrobów akcyzowych i znaków akcyzy zarówno w formie papierowej, jak i elektronicznej. Obowiązek ich prowadzenia wyłącznie w formie elektronicznej miał początkowo wejść w życie od stycznia 2022 r., jednakże termin ten został już dwukrotnie przesunięty i – jak wynika z obecnie obowiązujących przepisów – zrealizowany zostanie od dnia 1 lutego 2024 r., co ściśle związane jest z trwającymi pracami Ministerstwa Finansów nad wdrożeniem Centralnej Ewidencji Wyrobów Akcyzowych.
W wyniku utworzenia CEWA od dnia 1 lutego 2024 r. ewidencje akcyzowe będą prowadzone wyłącznie w formie elektronicznej, w jednolitym formacie XML na podobnych zasadach jak w przypadku Jednolitego Pliku Kontrolnego (JPK) w VAT. Podmioty zobowiązane będą zatem do zgłoszenia do CEWA określonych informacji na temat każdego zdarzenia prawnego dotyczącego wyrobów akcyzowych. Wskutek uruchomienia CEWA podatnicy uzyskają możliwość prowadzenia ewidencji akcyzowych w udostępnionym online systemie (manualne wprowadzanie danych) lub możliwość zbiorczego przesyłania ustrukturyzowanych danych (zgodnie z odpowiednią schemą) w postaci pliku XML.
Ministerstwo Finansów w uzasadnieniu planowanych zmian podkreśla, że atutem wprowadzenia CEWA będzie zniesienie kosztów związanych z koniecznością tworzenia lub wykorzystywania przez podatników oprogramowania do prowadzenia i przechowywania elektronicznych ewidencji oraz dokumentacji akcyzowych, ponieważ CEWA stanowić będzie bezpłatne narzędzia stworzone właśnie w tym celu.
Jak EY może pomóc
okEY Generator Akcyza
Aplikacja okEY Generator moduł Akcyza, pozwala na proste i intuicyjne ewidencjonowanie wyrobów akcyzowych zgodnie z wymogami ustawy
Czytaj więcejLider
EY Polska, Partner Zarządzający Tax & Law, Lider Innowacji EY w regionie CESA
EY Polska, Partner
Rewolucja się rozpoczęła – schema CEWA
Dnia 16 lutego 2023 r. na Platformie Usług Elektronicznych Skarbowo-Celnych (PUESC) opublikowano projekt wzorca schemy CEWA, który obrazuje układ oraz format danych podlegających raportowaniu na nowych zasadach. W ramach konsultacji wzorca Centralnej Ewidencji Wyrobów Akcyzowych Ministerstwo Finansów umożliwiło zgłaszanie uwag do opublikowanego projektu schemy do dnia 30 marca 2023 r.
Firmy działające w zakresie akcyzy powinny zapoznać się z projektem i wnikliwie go przeanalizować, ponieważ posługiwanie się systemem CEWA będzie związane z koniecznością adaptacji obecnie wykorzystywanych narzędzi ewidencyjnych do nowych potrzeb raportowania w ramach systemu. Niewątpliwie integracja z CEWA obecnie wykorzystywanych programów gromadzenia danych akcyzowych będzie czasochłonnym procesem, do którego już teraz należy rozpocząć przygotowania. Analiza prototypu schemy opublikowanej na PUESC powinna być kluczowa dla dostosowania się do raportowania przez wszystkich podatników akcyzy, ale szczególnie przez firmy, które obecnie prowadzą swoje ewidencje jeszcze „na papierze”.
Wciąż czekamy na szczegóły określające częstotliwości przesyłania ustrukturyzowanych danych w pliku XML, które wynikać będą z przepisów wykonawczych, a mogą okazać się kluczowe dla organizacji kwestii ewidencyjnych. Mając na uwadze wagę i rozmiar zmian czekających wszystkich podatników akcyzy warto jak najszybciej zapoznać się z opublikowaną schemą oraz rozpocząć prace mające na celu dostosowanie prowadzonych ewidencji do nowych wymogów.
Okiem ekspertów EY
Centralna Ewidencja Wyrobów Akcyzowych to kolejny i nieuchronny krok w kierunku digitalizacji podatku akcyzowego. Stanowi wyzwanie wymagające od przedsiębiorców adaptacji i dostosowania technologicznego.
Jednocześnie CEWA dotyczyć będzie podstawowych obowiązków podatnika akcyzy, zatem każdego podmiotu, na który przepisy ustawy o podatku akcyzowym takowe obowiązki nakładają, wymuszając potrzebę weryfikacji aktualnego sposobu prowadzenia procesów i zasad funkcjonowania w obrębie raportowania zdarzeń akcyzowych.
Podatnicy akcyzy powinni już teraz rozpocząć przygotowania do nadchodzących zmian.
Eksperci EY, posiadający szerokie doświadczenie w podobnych projektach (m.in. wprowadzenia raportowania w ramach Krajowego Systemu e-Faktur czy Jednolitego Pliku Kontrolnego) oraz bogatą wiedzę umożliwiającą przeprowadzenie przeglądu akcyzowego, w toku którego zidentyfikowane zostaną istotne kwestie działalności związane z poprawnością kompletacji danych istotnych dla procesów ewidencjonowania, mogą Państwa wesprzeć w procesie przygotowania do wdrożenia wymogów stawianych przez CEWA.
Podsumowanie
Wprowadzenie obowiązku prowadzenia ewidencji podatku akcyzowego w centralnym systemie teleinformatycznym CEWA stanowi kolejny krok w drodze do pełnej digitalizacji rozliczeń akcyzowych. Obowiązek korzystania z systemu CEWA najprawdopodbniej będzie obowiązywał już od początku 2024 r. Wdrożenie elektronicznych rozliczeń może stanowić duże wyzwanie wymagające od przedsiębiorców adaptacji i dostosowania technologicznego. Warto zadbać o odpowiednie przygotowanie firmy na nadchodzące zmiany.
