Raport EY. Nowoczesna funkcja podatkowo-księgowa: 3 lata na nową wartość dodaną
Najnowszy raport EY, przygotowany na podstawie wniosków z drugiej edycji badania "Tax Compliance a priorytety CFO w Polsce", przedstawia nowe spojrzenie na rolę CFO w firmach i ukazuje wyzwania, z którymi musi się on mierzyć na co dzień.
W kontekście przesłanki preferencyjnego opodatkowania istotne znaczenie mają także inne kryteria, takie jak forma dokonania płatności z Polski za granicę oraz jej dalsza dystrybucja w określonej formie przez jej nabywcę. Jeśli do płatności będzie miał zastosowanie podatek od przerzuconych dochodów, to wynosi on 19% podstawy opodatkowania, a podstawę tę w przypadku podatku od przerzuconych dochodów stanowi suma określonych kosztów (płatności) na rzecz zagranicznych podmiotów powiązanych. Warto zwrócić uwagę, że konstrukcja podatku jest nieco nieintuicyjna. Przede wszystkim podatkowi podlega płatność, która jednocześnie może być dla firmy kosztem uzyskania przychodów. Mimo pewnego podobieństwa między podatkiem od przerzuconych dochodów a podatkiem u źródła trzeba pamiętać, że konstrukcja podatku od przerzuconych dochodów jest inna (tutaj polski podmiot wypłacający należność nie pełni tylko technicznej roli płatnika). Polskie firmy w takim przypadku są odpowiedzialne za pobór podatku i odprowadzenie go do urzędu skarbowego (stanowi to obciążenie podatkowe polskiej spółki dokonującej wypłaty).
Rodzaje kosztów objętych podatkiem od przerzuconych dochodów
Zgodnie z obowiązującymi przepisami za przerzucone dochody uznaje się koszty, które zostały przez podatnika poniesione na rzecz określonych podmiotów i zaliczone przez niego do kosztów uzyskania przychodów. Nie wszystkie koszty poniesione przez podatnika na rzecz określonych podmiotów będą jednak stanowiły przerzucone dochody, a jedynie te, które zostały poniesione z tytułów określonych przez ustawodawcę. Chodzi tu m.in. o takie płatności, jak: płatności z tytułu odsetek czy innych kosztów finansowania dłużnego; należności licencyjne; płatności za niektóre usługi, np. doradcze, za ubezpieczenie, gwarancje czy za zarządzanie; a także inne usługi. W katalogu znalazły się również opłaty za przeniesienie funkcji, aktywów lub ryzyk.
Katalog zawarty w art. 24aa ust. 3 ustawy o CIT jest katalogiem otwartym. Oznacza to, że usługi podobne do wymienionych powyżej również mogą podlegać podatkowi od przerzuconych dochodów. Ustawowy katalog pod wieloma względami podobny jest do katalogu płatności objętych podatkiem u źródła lub dawnego przepisu z art. 15e ustawy o CIT. Warto jednak pamiętać, że to nie są katalogi tożsame. Należy na te różnice uważać, gdyż w szczególnych przypadkach mogą mieć one istotne znaczenie.
Konieczność zapłaty podatku od przerzuconych dochodów zależy od spełnienia kilku warunków. Niektóre z tych warunków są trudniejsze do jednoznacznego rozstrzygnięcia i oceny, inne nieco łatwiejsze, ale – co ważne – konstrukcja tych przepisów pozwala na dokonanie analizy kosztów w sposób stopniowy i sekwencyjny. Sam proces analizy jest kilkuetapowy i ukierunkowany na dokładną weryfikację danych liczbowych. Poprawność otrzymanego rezultatu w postaci wyniku matematycznego, ułamka czy proporcji będzie zależeć od prawidłowego doboru danych wejściowych, dokonanego na podstawie interpretacji adekwatnych przepisów.
Analiza warunków opiera się na ustaleniu:
- efektywnej stawki podatkowej w kraju odbiorcy,
- jaka część przychodów zagranicznego odbiorcy płatności pochodzi z płatności z Polski,
- jaką część otrzymanych płatności podmiot ten przekazuje dalej i w jakiej formie,
- czy je wypłaca, czy stanowią jego koszty uzyskania przychodu albo, czy otrzymane z Polski płatności powiększają zysk do dystrybucji w formie np. dywidendy,
- czy kwalifikowane koszty, które podlegają podatkowi od przerzuconych dochodów, ponoszone przez polskiego podatnika, stanowią co najmniej 3% ogółu kosztów podatkowych tego podatnika?
Ponadto zgodnie z obowiązującymi przepisami, podatku od dochodów przerzuconych nie stosuje się do kosztów polskiego podatnika, które zostały poniesione na rzecz podmiotu z siedzibą w Unii Europejskiej albo na terenie Europejskiego Obszaru Gospodarczego, który w tym państwie prowadzi tzw. istotną rzeczywistą działalność gospodarczą. Ustawodawca wskazuje kryteria, jak oceniać, czy dany podmiot prowadzi istotną rzeczywistą działalność gospodarczą, niemniej są to kryteria oparte na subiektywnej ocenie, która zawsze może sprawiać trudności.
Jak rozliczyć podatek od przerzuconych dochodów?
Rozliczenia omawianego podatku od przerzuconych dochodów nie należą do najprostszej materii. Przede wszystkim należy pamiętać, że obecnie funkcjonują dwa reżimy w podatku dochodowym od osób prawnych. Inaczej będziemy zatem rozliczać 2022 r., a inaczej 2023 r., i prawdopodobnie kolejne lata podatkowe. Wiele z elementów składających się na poszczególne wyliczenia opierać się będzie na innych danych. W zależności od tego, czy patrzymy na regulacje obowiązujące w 2022, czy 2023 r., jest to kluczowe rozróżnienie. Z praktycznego punktu widzenia należy zadbać o udokumentowanie analizy, czy podatek od dochodów przerzuconych w ogóle będzie miał zastosowanie do danej spółki ze względu na nałożony na podatników specyficzny wymóg związany z ciężarem dowodu.
Okiem eksperta EY
Dlaczego udokumentowanie analizy jest tak wyjątkowo istotne? Przede wszystkim dlatego, że od 2023 r. ciężar dowodu spoczywa na polskim podatniku. Polskie spółki muszą udowodnić, że nie został spełniony co najmniej jeden z warunków dla zastosowania podatku od przerzuconych dochodów. Rozwiązanie to pozwala organom podatkowym oczekiwać, że polski podatnik przed podjęciem decyzji o niepłaceniu podatku posiadał udokumentowane potwierdzenie, iż co najmniej jeden z warunków nie został spełniony.
Jest to szczególna sytuacja. Trzeba zauważyć, że choć ustawodawca nie wprowadził w ustawie o CIT takiego wymogu wprost w odniesieniu do 2022 r., to przygotowanie takiej analizy na pewno będzie stanowiło dowód o znacznej randze przy ewentualnym sporze. Dokumentując przeprowadzoną analizę, na której oparte jest rozliczenie, spółki w praktyczny sposób zabezpieczają wypełnienie obowiązku dowodowego. Organy podatkowe najczęściej będą oczekiwać dowodów opartych właśnie na zebranej dokumentacji źródłowej, z uwzględnieniem dokumentów poświadczających daną interpretację rozliczeń. Dotychczasowa praktyka ekspertów EY pokazuje także, że niezwykle ważną rolę w tworzeniu analizy odgrywa zawarcie źródła danych. Jeżeli przykładowo są to dane finansowe, powinniśmy tam umieścić ich źródło.
Podsumowanie
Podatek od przerzuconych dochodów został wprowadzony w polskim systemie podatkowym od 2022 roku w ramach Polskiego Ładu. Dotyczy on transferowania dochodów do jurysdykcji o niższych stawkach podatkowych. Swoim zakresem podatek ten obejmuje różne koszty, takie jak odsetki, należności licencyjne, usługi doradcze czy opłaty za przeniesienie funkcji. Z praktycznego punktu widzenia warto podreślić, że mimo podobieństw - istnieją znaczące różnice między podatkiem od przerzuconych dochodów a podatkiem u źródła. Rozliczenie tego podatku jest skomplikowane i wymaga uwzględnienia reżimów podatkowych obowiązujących w poszczególnych latach.
