Warunki odmowy wydania interpretacji
Naczelny Sąd Administracyjny uznał, że warunkiem odmowy wydania interpretacji indywidualnej jest przedstawienie przez organ przekonującej argumentacji, że w odniesieniu do choćby niektórych elementów stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego opisanych we wniosku o wydanie interpretacji, może zaistnieć przesłanka wydania decyzji w oparciu o art. 119a OP, tj. z zastosowaniem klauzuli przeciwko unikaniu opodatkowania. Klauzula ta dotyczy sytuacji: jeżeli czynność prawna przyniosłaby korzyść podatkową, która byłaby sprzeczna z przedmiotem lub celem ustawy podatkowej i było to głównym lub jednym z głównych celów jej dokonania, a sposób działania był sztuczny, to skutki podatkowe czynności określa się na podstawie takiego stanu rzeczy, jaki mógłby zaistnieć, gdyby dokonano czynności odpowiedniej.
W takim przypadku, jak tłumaczy NSA, postępowanie interpretacyjne nie jest adekwatnym trybem prawnym do merytorycznego załatwienia wniosku zainteresowanego, który może natomiast wystąpić o wydanie w tej sprawie opinii zabezpieczającej.
Ustawodawca jednoznacznie wyłącza konkurencyjność postępowań o wydanie opinii zabezpieczającej i wydanie interpretacji, zakazując wydania interpretacji w art. 14b § 5b OP i uchylając ochronę wynikającą z interpretacji, jeżeli zdarzenie przyszłe lub stan faktyczny przedstawiony przez zainteresowanego stanowi element czynności, o której mowa w art. 119a OP.
Postępowanie w sprawie wydania interpretacji indywidualnej — stan faktyczny
W omawianej sprawie polska spółka komandytowa, posiadająca nieruchomość komercyjną na terenie Polski (nieruchomość jest wynajmowana podmiotom trzecim) wystąpiła z wnioskiem o wydanie interpretacji podatkowej w zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych w przypadku planowanego przekształcenia w spółkę kapitałową. Przekształcenie wnioskodawcy było częścią procesu reorganizacji struktury, do której spółka należy, obejmującego inne przekształcenia i połączenia, w tym transgraniczne, dotyczące m.in. polskich i luksemburskie spółek osobowych, w tym transparentnych podatkowo.
Z uwagi na wątpliwości w zakresie przedstawionego we wniosku o wydanie interpretacji zdarzenia przyszłego Dyrektor KIS zwrócił się do Szefa KAS o opinię dotyczącą ustalenia, czy istnieje uzasadnione przypuszczenie, że zdarzenia przyszłe opisane we wniosku mogą być przedmiotem decyzji wydanej z zastosowaniem art. 119a OP.
W odpowiedzi Szef KAS potwierdził, że w zakresie elementów zdarzenia przyszłego zawartych we wniosku spółki o wydanie interpretacji indywidualnej, istnieje uzasadnione przypuszczenie, że mogą być one przedmiotem decyzji wydanej z zastosowaniem art. 119a OP. Następnie Dyrektor KIS wydał postanowienie, na mocy którego odmówił spółce wydania indywidualnej interpretacji.
Uzasadnienie sztuczności struktury
Dyrektor KIS wyjaśnił, że o sztuczności zespołu podejmowanych czynności świadczy m.in. fakt istnienia – jako spółki pośredniczącej – luksemburskiej spółki transparentnej podatkowo działającej w formie prawnej SCSp (tj. stanowiącej wehikuł umożliwiający odroczenie opodatkowania dochodów generowanych przez spółkę komandytową oraz następcze bezpodatkowe wyjście z omawianego schematu i jednoczesne zwrotne pozyskanie udziałów w polskich spółkach) i funkcjonowania tego podmiotu, gdy mniej skomplikowane byłoby osiągnięcie zysków z funkcjonowania polskiej spółki komandytowej. W efekcie w ramach tej struktury dotyczącej jednej nieruchomości w Polsce występują aż trzy spółki zależne z siedzibą odpowiednio w Polsce, Luksemburgu oraz w Polsce.
Zdaniem Dyrektora KIS struktura wyjściowa jest nie tylko skomplikowana, ale i sztuczna. Ponadto opisany sposób realizacji działania cechuje wieloetapowość, jest to działanie w krótkich odstępach czasu oraz cechuje je występowanie elementów wzajemnie się znoszących, czyli wstąpienie nowych wspólników do spółek osobowych, następnie ich występowanie i przekształcanie spółek.
Okiem eksperta EY
Naczelny Sąd Administracyjny uznał, że Dyrektor KIS odpowiednio wyjaśnił, jakie fakty świadczą o sztuczności zespołu czynności. W omawianym orzecznictwie podkreślenia wymaga jednak, że co prawda organy podatkowe zidentyfikowały, że opisane działania nie będą miały na celu osiągniecie korzyści w podatku od czynności cywilno-prawnych (wniosek o interpretację dotyczył podatku PCC) ale korzyść ta może wystąpić na gruncie podatku dochodowego od osób prawnych.
Podsumowanie
Organ interpretujący przepisy podatkowe (Dyrektor KIS) odmawia wydania interpretacji podatkowej ze względu na przypuszczenie unikania opodatkowania. Zadaniem sądu jest zaś ocena czy to przypuszczenie organu podatkowego było zasadne. Zwłaszcza gdy wątpliwości interpretacyjne pojawiają się w obszarze dopuszczalnej optymalizacji podatkowej.