Podatki w branży IT: ewolucja i rewolucja

B2B

Rewolucja technologiczna sprawiła, że na atrakcyjności zyskują elastyczne formy zatrudnienia, w tym w szczególności model współpracy oparty na B2B. Dotychczas był on częściej wdrażany w firmach z branży IT, które nie działały w strukturach szerszych grup kapitałowych (np. software houses, start-upy), jednak z uwagi na to, że bardzo dobrze sprawdza się on w dobie walki o talenty, to po rozwiązanie to coraz częściej sięgają także duże przedsiębiorstwa z branży IT oraz międzynarodowe grupy z różnych branż organizujące swoje centra kompetencji IT. Okazuje się bowiem, że w wielu przypadkach umowa o pracę przestała odpowiadać potrzebom rynku, firm i - co najważniejsze - samych współpracowników, którzy coraz bardziej cenią sobie niezależność, elastyczność i komfortowe warunki wykonywania obowiązków zawodowych. Dla firmy nawiązującej współpracę na podstawie umowy B2B, niesie ona także wiele ułatwień oraz niższe obciążenia finansowe w porównaniu do zatrudnienia na podstawie umowy o pracę.

Wydaje się, że rozwój elastycznych modeli współpracy wspiera także sam ustawodawca, który w ramach Polskiego Ładu przewidział dla branży IT korzystne rozwiązania w zakresie opodatkowania. Jednym z nich jest wprowadzenie niższych stawek ryczałtu PIT (podatku od przychodu) – 12 proc. (dla usług związanych z oprogramowaniem) oraz 8,5 proc. dla innego rodzaju usług z zakresu IT.

Wdrażając w organizacji model współpracy oparty na B2B należy jednak pamiętać o kilku ważnych obowiązkach i ograniczeniach z nim związanych, tak by nie narazić się na ryzyko reklasyfikacji takich umów na umowy o pracę. Nie oznacza to jednak, że w każdym przypadku współpraca B2B będzie obarczona tym ryzykiem. Prawidłowo zaimplementowany model współpracy B2B jest legalny i nie powinien stwarzać dodatkowych ryzyk dla podmiotów decydujących się współpracować z talentami z branży IT na tej podstawie.

Umowa o pracę

Nie zawsze jednak model B2B jest możliwy do wdrożenia w organizacji z uwagi na różnego rodzaju ograniczenia np. polityki globalne, wymogi regulacyjne dla danej branży, wymogi kontraktowe lub preferencje do angażowania kluczowych grupy pracowników na podstawie umowy o pracę. W takich sytuacjach firmy powinny kompleksowo przeanalizować, czy wykorzystują dostępny system ulg i preferencji podatkowych przewidzianych przy zatrudnieniu na podstawie umowy o pracę.

Jeśli chodzi o ulgi związane z kosztami pracowniczymi dla innowacyjnej działalności, to korzystnym rozwiązaniem może być wdrożenie ulgi B+R, która po zmianach od 2022 roku pozwoli rozpoznać dodatkowo do 200 proc. kosztów pracowniczych jako koszty kwalifikowane (czyli dodatkowe koszty obniżające podstawy opodatkowania).

W tym miejscu warto podkreślić, że wciąż wiele firm z branży IT oraz nowych technologii nie korzysta z ulgi B+R uznając, że nie prowadzą działalności badawczo-rozwojowej, gdyż nie są firmami produkcyjnymi lub nie mają działu badań i rozwoju lub laboratorium. Takie podejście nie ma uzasadnienia w przepisach oraz praktyce organów podatkowych, ponieważ ulga B+R obejmuje także działania rozwojowe w skali danego przedsiębiorstwa. Przykładem działalności rozwojowej będzie opracowanie i wdrażanie nowego produktu lub usługi w skali danego przedsiębiorstwa.

W odpowiedzi na oczekiwania branż, które ponoszą wysokie koszty pracownicze, z początkiem 2022 roku zaczęła obowiązywać ulga na innowacyjnych pracowników, jako uzupełnienie możliwości wykorzystania potencjału ulgi B+R. Z preferencji tej można skorzystać, w przypadku kiedy spółka nie osiągnęła wystarczająco wysokiego dochodu, który pozwalałby na pełne rozliczenie ulgi B+R w danym roku. W takim przypadku „niewykorzystaną” część ulgi B+R można rozliczyć w ramach ulgi na innowacyjnych pracowników, tj. odliczyć ją od zaliczek na PIT pracowników, którzy co najmniej 50 proc. czasu pracy poświęcają na realizację działalności B+R. Co istotne, nie wpłynie to na zobowiązania podatkowe pracowników, tzn. firma nadal będzie pobierać zaliczki na PIT na dotychczasowych zasadach, ale nadwyżkę zamiast przekazać do urzędu skarbowego, pozostawi na rachunku firmowym.

Dodatkowo, wskazana ulga B+R wraz z ulgą na innowacyjnych pracowników mogą być stosowane równocześnie z ulgą IP Box, tj. preferencyjną 5-proc. stawką CIT/PIT w odniesieniu do dochodów z tzw. kwalifikowanych praw własności intelektualnej.

Dodatkowo, obok wskazanego pakietu ulg dostępnych dla spółki, dla pracowników zatrudnionych na podstawie umowy o pracę, pracodawca może wdrożyć rozwiązania pozwalające na stosowanie przez tych pracowników podwyższonych, czyli 50-proc. kosztów uzyskania przychodu z tytułu korzystania przez twórców z praw autorskich lub rozporządzania przez nich tymi prawami (tzw. koszty autorskie). W praktyce, zastosowanie podwyższonych kosztów pozwala na zwiększenie wysokości wynagrodzenia netto pracownika bez ponoszenia dodatkowych nakładów po stronie pracodawcy.