Wprowadzenie nowego minimalnego podatku dochodowego od osób prawnych (tzw. nowy podatek przychodowy) to jedna z najdalej idących zmian przewidzianych w Polskim Ładzie.
Wbrew temu co zapowiadał resort finansów, podatek minimalny obciąży on wiele spółek. Jak się okazuje nie tylko tych dużych. Podatek minimalny zapłacą także mniejsze podmioty.
Podatek minimalny – kto płaci, czyli kogo obejmie nowa danina?
Podatek minimalny zapłacą spółki, podatkowe grupy kapitałowe oraz zakłady zagranicznych przedsiębiorców, które w roku podatkowym:
- poniosą stratę ze źródła przychodów innych niż z zysków kapitałowych, albo
- będą miały udział dochodów ze źródła przychodów innych niż przychody z zysków kapitałowych nie mniejszy niż 1 proc.
W praktyce podatek minimalny obejmie wszystkie podmioty spełniające jeden z powyższych warunków, czyli także te najmniejsze. W projekcie nie przewidziano bowiem innego kryterium, w szczególności wielkościowego, dlatego nowa regulacja będzie miała zastosowanie do wszystkich podatników spełniających powyższe warunki.
Ustawodawca przewidział pewne wyłączenia z opodatkowania podatkiem minimalnym. Nowa regulacja nie obejmie:
- podmiotów rozpoczynających działalność w roku jej rozpoczęcia i w kolejnych dwóch latach podatkowych,
- przedsiębiorstw finansowych,
- podmiotów, które uzyskały przychody niższe o co najmniej 30% w stosunku do przychodów uzyskanych w roku podatkowym bezpośrednio poprzedzającym ten rok podatkowy,
- podmiotów, których udziałowcami, akcjonariuszami albo wspólnikami są wyłącznie osoby fizyczne i nieposiadające udziałów / akcji / jednostek uczestnictwa w innych podmiotach,
- podmiotów, u których większość przychodów operacyjnych w danym roku podatkowym została uzyskana w związku z i) eksploatacją w transporcie międzynarodowym statków morskich lub statków powietrznych, ii) wydobywaniem kopalin, których ceny zależą bezpośrednio lub pośrednio od notowań na światowych rynkach,
- podmiotów wchodzących w skład grupy co najmniej dwóch spółek, w której jedna spółka posiada przez cały rok podatkowy bezpośrednio 75% udział w kapitale za pozostałych spółek wchodzących w skład tej grupy, jeżeli i) rok podatkowy spółek obejmuje ten sam okres oraz ii) obliczony za rok podatkowy udział łącznych dochodów spółek w ich łącznych przychodach jest większy niż 1%.
Podatek minimalny 2022 – stawka
Stawka wprowadzona przez nowy podatek przychodowy ma wynosić 10 proc., a podstawą opodatkowania ma być suma:
- kwoty odpowiadającej 4 proc. wartości przychodów (innych niż z zysków kapitałowych),
- 10% nadmiarowych płatności do podmiotów powiązanych z grupy kapitałowej. Chodzi m.in. o koszty finansowania dłużnego oraz koszty nabycia określonych praw lub usług niematerialnych od podmiotów powiązanych.
Podatek minimalny będzie pomniejszany o kwotę CIT należnego za ten sam rok. Przewidziano również mechanizm odliczenia zapłaconego podatku minimalnego od podatku CIT w danym zeznaniu rocznym i przez kolejne 3 lata podatkowe. Podatnicy będą jednak zobowiązani do wykazywania w zeznaniu podatkowym podstawy opodatkowania, dokonanych jej pomniejszeń, a także kwoty minimalnego podatku dochodowego.
Jak obliczyć podatek minimalny (tzw. podatek przychodowy)?
Czy podstawa opodatkowania będzie jasna dla podatników? Aby obliczyć podstawę opodatkowania, trzeba będzie dokonać długich i niestety nie zawsze jasnych wyliczeń na podstawie dwóch matematycznych wzorów wskazanych w ustawie. Oczywiste jest, że do podstawy opodatkowania wchodzić będą nie tylko przychody, ale także wydatki. Co może jednak sprawić podatnikom trudność, to określenie które koszty wejdą do podstawy opodatkowania, a które nie.
Podatek minimalny – Polski Ład i określenie kosztów do podstawy opodatkowania
Jak wskazuje ustawodawca w uzasadnieniu do ustawy nowelizującej ustawy podatkowe, koszty nabycia określonych usług lub praw niematerialnych (m.in. usług doradczych, badania rynku, czy przeniesienia ryzyka niewypłacalności dłużnika z tytułu pożyczek innych niż udzielonych przez banki), stanowią odzwierciedlenie przepisów art. 15e, który zostanie uchylony i odpowiednio przeniesiony do niniejszej regulacji (w korelacji z właściwymi przepisami art. 15c ustawy o CIT). W praktyce jednak stosowanie art. 15e ustawy o CIT od początku jego obowiązywania powoduje wiele problemów, czego dowodem są liczne interpretacje Dyrektora KIS oraz wyroki sądów administracyjnych. Doprowadziło to do tego, że art. 15e ustawy o CIT skłonił wielu podatników do stosowania ostrożnego podejścia i limitowania w kosztach podatkowych wszystkich kosztów usług niematerialnych. Nie zawsze takie podejście jest jednak słuszne i można domniemywać, że batalie z fiskusem dotyczącym tych kosztów będą nadal trwać, z tym że zostaną teraz przeniesione na grunt przepisów o podatku minimalnym.
Podatek minimalny – kiedy wchodzi w życie?
Kiedy trzeba będzie zapłacić podatek minimalny? Przepisy wprowadzające podatek minimalny wejdą w życie już 1 stycznia 2022 r. Ustawodawca nie zdecydował się wprowadzić do ustawy w tym przypadku żadnych przepisów przejściowych, ani nie wskazał wprost (chociażby w uzasadnieniu do ustawy), kiedy należy dokonać pierwszej zapłaty podatku minimalnego. Wydaje się zatem, że podatek minimalny będzie należny już za 2022 r.
