Wyzwania podatkowe w ramach zrównoważonego rozwoju

Obserwuje się również, że konsumenci w coraz większym stopniu warunkują swoje wybory nabywcze i lojalność wobec marki tym, czy dana firma podejmuje działania w obszarze zrównoważonego rozwoju i czy angażuje się w kwestie społeczne. 

Znaczenie funkcji podatkowej w budowaniu strategii ESG

Coraz częściej także podatki stają się istotnym obszarem analizowanym w ramach wdrażanych standardów ESG. I chociaż często działy podatkowe wciąż nie są zaangażowane w opracowywanie strategii ESG, to presja wywierana przez międzynarodowe organizacje (m.in. UE, OECD) czy opinię społeczną – w szczególności na duże grupy kapitałowe – wpływa na zwiększenie transparentności i odpowiedzialności społecznej firm w tym obszarze. 

Funkcja podatkowa odgrywa zatem coraz ważniejszą rolę w budowaniu strategii zrównoważonego rozwoju i długoterminowej wartości organizacji.

Przejrzystość podatkowa, a zwłaszcza wykazywanie rodzajów/kwot płaconych podatków, jurysdykcji takich płatności oraz sposób, w jaki przyczyniają się one do realizacji szerszych celów społecznych i środowiskowych, staje się elementem sprawozdawczości, który będzie coraz istotniejszym filarem ujawnianych przez firmy działań dotyczących kwestii społecznych i zarządczych w danej grupie. 

Obecnie ujawnianie kwestii podatkowych w ramach ESG ma co prawda charakter dobrowolny, ale niektóre sektory gospodarcze (np. bankowość, przemysł) zdecydowały się już na publikację wdrożonych i przestrzeganych w tym zakresie standardów, w tym również podatkowych. Coraz częściej firmy chcą bowiem pokazać, że płacą sprawiedliwą część podatków, co wpływa w szczególności na ich reputację, a długofalowo może przyczynić się do dostępu do poszczególnych benefitów (w tym ograniczenia liczby kontroli itp.).

Wpływ dbałości o przejrzystość podatkową na kontrole w tym obszarze

Równocześnie międzynarodowe przedsiębiorstwa spodziewają się, że będą coraz częściej obowiązkowo proszone o ujawnianie bardziej szczegółowych danych podatkowych (w skoordynowanej skali globalnej) w ramach programów zapobiegających erozji bazy podatkowej i przenoszenia zysków (BEPS 2.0). Więcej o wpływie na funkcjonowanie międzynarodowego systemu podatkowego wdrożenia zasad globalnego minimalnego opodatkowania pisaliśmy w artykule: BEPS 2.0. Następne kroki.

W Polsce przejawem obowiązkowego dbania o przejrzystość podatkową jest chociażby publikacja informacji z realizowanej strategii podatkowej. Firmy mają również możliwość dołączenia do Programu Współdziałania, który zapewnia otwarty i ścisły dialog z polską administracją podatkową. Co więcej, od kilku lat Ministerstwo Finansów publikuje indywidulane dane wybranych podmiotów składających zeznania podatkowe w CIT (w tym PGK i spółek nieruchomościowych). Dane te zawierają informacje, których weryfikacja już jest podstawą do budowania pierwszego wrażenia o wybranym podatniku i potencjalnych celów kontroli.

Warto, by organizacje zrozumiały konsekwencje podatkowe decyzji związanych z ESG i zaangażowały również wewnętrzne działy podatkowe oraz zewnętrznych specjalistów podatkowych w budowanie kwestii ESG.

Obszar przejrzystości podatkowej nie tylko jest istotny z perspektywy mechanizmu odpowiedzialności społecznej i dotyczącego reputacji, lecz także na coraz większą skalę będzie wykorzystywany przez organy administracji podatkowej do weryfikacji potencjalnej sytuacji podatkowej danego podmiotu lub danej grupy podmiotów. A to w kolejnym kroku może wpływać na kierunek wszczynanych wobec dużych podatników kontroli. 

Waga dialogu z organami podatkowymi

Tutaj standardy podatkowe przedstawione na bazie ESG będą odgrywały istotną rolę, w szczególności w zakresie oceny firmy pod kątem działań abuzywnych (prowadzących do erozji bazy podatkowej). Takie zachowania nie tylko od dawna są niepożądane społecznie, lecz także stoją w sprzeczności z prawidłową strategią ESG. 

W rezultacie niezwykle ważne jest budowanie rzetelnego dialogu zewnętrznego z organami podatkowymi już od samego początku ewentualnej relacji (czy to w toku weryfikacji rozliczeń podatkowych, czy przy publikacji danego zakresu danych).