Kiedy opłaca się wspólne rozliczenie małżonków? Jak rozliczyć PIT z małżonkiem? Kalkulator

Wspólne rozliczenie małżonków – jakie warunki należy spełnić?

Ustawa wprowadza warunki, których spełnienie uprawniają do wspólnego rozliczenia. Jakie zatem warunki należy spełnić, aby wspólne rozliczenie było możliwe?

1. Między małżonkami istnieje wspólnota majątkowa. Rozdzielność majątkowa wyłącza wspólne rozliczenie małżonków, choćby pozostałe warunki zostały spełnione. Preferencja wspólnego rozliczenia dotyczy wyłącznie osób pozostających w związku małżeńskim. Co ciekawe warunek ten ewoluował w ostatnim czasie, za sprawą przepisów Polskiego Ładu. Do końca 2021 roku wspólność musiała istnieć cały rok podatkowy. Od rozliczenia za 2022 rok, zgodnie z przepisem art. 6 ust. 2 ustawy o PIT, możliwe jest wspólne rozliczenie z małżonkiem także wtedy, gdy ślub odbył się w trakcie roku podatkowego. Oznacza to tyle, że wstępując w związek małżeński w grudniu, para może rozliczyć się za cały rok wspólnie, mimo że przez 11 miesięcy były to dwa niezależne majątki.
2. Małżonkowie nie osiągają przychodów opodatkowanych liniowo (19%) lub zryczałtowanym podatkiem dochodowym lub podatkiem tonażowym. W tym przypadku istotnie zmiany przyniósł Polski Ład. Przez lata bowiem funkcjonowała wykładania, że gdy choć jeden z małżonków stosował przepisy dot. podatku liniowego, czy ryczałtowego nie było możliwe wspólne rozliczenie małżonków. Od rozliczeń za 2022 rok, przepis uległ zmianie, posiadanie działalności, która opodatkowanej liniowo lub ryczałtem, która nie generowała przychodów, kosztów oraz odliczeń nie wyklucza wspólnego rozliczenia z małżonkiem – dotyczy to m.in. zawieszonej działalności gospodarczej.

Mimo że ustawa o PIT dotyczy tylko polskich dochodów, to możliwość wspólnego opodatkowania małżonków została rozciągnięta także na osoby, które mają miejsce zamieszkania dla celów podatkowych poza Polską, tj. w innym kraju UE (lub państwie członkowskim Europejskiego Obszaru Gospodarczego albo w Konfederacji Szwajcarskiej).

Wspólne rozliczenie małżonków to opcja, z której mogą skorzystać małżonkowie, gdy jeden z nich podlega nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu w Polsce, a miejsce zamieszkania dla celów podatkowych drugiego małżonka znajduje się w innym kraju UE (lub Europejskiego Obszaru Gospodarczego albo w Konfederacji Szwajcarskiej), pod warunkiem, gdy osiągnięte przychody podlegające opodatkowaniu na terytorium RP stanowią łącznie co najmniej 75% całkowitych przychodów w danym roku podatkowym.

Warto dodać, że opodatkowanie ryczałtem przychodów z najmu prywatnego nie wpływa na wspólne rozliczenie małżonków. Jest to kategoria odrębna od innych przychodów opodatkowanych zryczałtowanym podatkiem dochodowym. Od 1 stycznia 2023 r. najem prywatny podlega opodatkowaniu wyłącznie ryczałtem.

Wspólne rozliczanie małżonków: PIT-36 czy PIT-37?

Wspólne opodatkowanie małżonków nie jest instytucją dokładnie sformalizowaną. Ustawa o PIT wyraźnie wskazuje, że aby skorzystać z tej formy rozliczenia, wystarczy złożenie oświadczenia przez jednego z małżonków. Oświadczenie takie polega w istocie na zaznaczeniu odpowiedniego pola w deklaracji podatkowej. Takie oświadczenie składa się jednak pod rygorem odpowiedzialności karnej.

To, na jakim formularzu małżonkowie zgłoszą wspólne rozliczenie nie ma większego znaczenia. O wyborze PIT 36 lub PIT 37 decydują dochody małżonków. Przykładowo, gdy oboje uzyskują przychody za pośrednictwem płatników (umowa o pracę, zlecenia, o dzieło, kontakt menedżerski), to rozliczają się wspólnie na formularzu PIT-37. Jeśli jednak dochody jednego z małżonków obejmują przychody z działalności gospodarczej opodatkowane wg skali, wówczas właściwym formularzem będzie PIT-36.

Jak rozliczyć PIT z małżonkiem, który nie pracuje?

Choć pojęcie wspólnego rozliczenia z małżonkiem odnosi się do dochodów małżonków, to ustawa o PIT przewiduje, że z tej preferencji skorzystać mogą również małżonkowie, z których tylko jeden osiąga dochód. Nie ma więc przeszkód, aby w sytuacji, jeżeli jeden z małżonków w roku podatkowym nie uzyskał przychodów stosować wspólne rozliczenie.

Kiedy opłaca się wspólne rozliczenie małżonków?

Wspólne rozliczenie małżonków jest przykładem preferencji podatkowej. Na czym ona polega, skoro małżonkowie są opodatkowani od sumy swoich dochodów? W praktyce preferencja wspólnego rozliczenia polega na tym, że niski lub zerowy dochód jednego z małżonków niweluje wysoki dochód drugiego małżonka.

Szczególnie skorzystają małżonkowie, u których jedno z małżonków nie otrzymuje żadnych przychodów. Wówczas kwota wolna (aktualnie 30 000 zł) zostaje aktywowana dwukrotnie (każdy z małżonków dysponuje bowiem swoją kwotą wolną). Oznacza to tyle, że łączne rozliczenie może zapobiec „wejściu” w drugi próg podatkowy i stosowanie stawki 32% podatku od nadwyżki ponad 120.000 zł dochodu lub też zmniejszyć istotnie wysokość zobowiązania podatkowego. Korzyści rozliczenia łącznego powstaną w przypadku istnienia dysproporcji w wysokości przychodów małżonków. Gdy małżonkowie zarabiają podobnie i nie przekraczają poziomu II progu skali podatkowej, takie wspólne rozliczenie może być dla nich neutralne, tzn. nie generuje preferencji podatkowych.

Wspólne rozliczenie małżonków – kalkulator podatkowy

Aby sprawdzić, ile można skorzystać na wspólnym rozliczeniu małżonków, przygotowaliśmy kalkulator, który pozwoli oszacować, czy korzystniejsze będzie rozliczenie wspólne, czy też indywidualne, a może pozostanie ono neutralne dla samej kwoty rocznego zobowiązania podatkowego.

Wspólne rozliczenie małżonków: kalkulator

Jak rozliczyć PIT z małżonkiem przez Internet?

Choć papierowe formy rozliczenia PIT mają swoich zwolenników, to należy się przyzwyczajać do myśli, że e-rozliczenia z czasem staną się jedyną formą składania zeznań rocznych.

W przypadku skorzystania z usługi Twój e-Pit nie ma żadnych różnic w zakresie zasad, jakimi podlega wspólne rozliczanie małżonków. Także tutaj obowiązkowo należy zaznaczyć odpowiedni kwadrat w deklaracji PIT-36 lub PIT-37 składanej wspólnie przez małżonków, aby automatycznie złożyć wniosek o wspólne rozliczenie z małżonkiem.

PIT-2 a wspólne rozliczenie z małżonkiem

Na zakończenie należy wspomnieć jeszcze o możliwości korzystania z preferencji łącznego rozliczenia z małżonkiem już w trakcie roku. Możliwe jest bowiem złożenie oświadczenia pracodawcy o wspólnym rozliczeniu z małżonkiem. Aktualnie takie oświadczenie jest częścią formularza PIT-2.

Złożenie tego oświadczenia pozwala już w trakcie roku korzystać z preferencji wynikających ze wspólnego rozliczenia, tj. możliwe jest korzystanie z niższego opodatkowania.