Praca zdalna z zagranicy sposobem na rekrutację talentów

Workation to pojęcie określające możliwość wykonywania pracy w trybie zdalnym z zagranicy przy jednoczesnym czerpaniu korzyści jakie zazwyczaj kojarzą się z urlopem – egzotyczna lokalizacja, świetna pogoda, piękne widoki. Do tej pory trend ten był przede wszystkim widoczny za granicą, ale w związku z pandemią i bardziej powszechną pracą zdalną pojawił się również w Polsce. Organizacja takiego modelu pracy dla pracodawcy może wiązać się jednak z wieloma wyzwaniami.

Praca zdalna jako benefit

Zdaniem wielu pracowników praca z dowolnego miejsca oraz elastyczny czas pracy jest ważnym elementem oferty pracodawcy. Pomaga bowiem zachować równowagę pomiędzy życiem zawodowym i rodzinnym. Przywilej uelastyczniania miejsca i godzin pracy przyczynia się do zwiększenia poziomu wzajemnego zaufania pomiędzy pracodawcą i pracownikiem, o ile nie będzie nadużywany. Przed pandemią wielu kandydatów uznawało elastyczny czas pracy i/lub możliwość pracy zdalnej za ważne świadczenie dodatkowo wypływające na chęć podjęcia współpracy. Jednak firmy niechętnie dopuszczały takie formy pracy.

Sytuacja związana z COVID-19 skłoniła wielu pracodawców do wprowadzenia jako podstawowej formy wykonywania pracy tzw. pracy zdalnej zgodnie z ustawą o COVID-19. Działanie takie podyktowane było troską o bezpieczeństwo i zdrowie pracowników. Niemniej przejście na pracę zdalną pokazało, że nawet w organizacjach, w których dotychczas rozwiązanie to stosowane było w sposób ograniczony, możliwe jest funkcjonowanie odmiennego od tradycyjnego modelu pracy. Co więcej, pojawił się również trend wykonywania pracy zdalnie nie tyle z domu, co z innego kraju. To właśnie młode generacje Y i wchodząca właśnie na rynek pracy generacja Z, dla których niezależność, elastyczność, możliwość łączenia życia prywatnego z zawodowym (ang. work-life integration) oczekuje umożliwienia im pracy również za granicą. Nie dziwi więc, że tzw. workation zyskuje na popularności.

Umożliwienie pracownikom świadczenia pracy również w takiej formule niewątpliwie wpływa na atrakcyjność pracodawcy na ryku pracy, co w świetle niskiej podaży pracowników na rynku pracy może być ważnym czynnikiem wyboru organizacji jako miejsca pracy z perspektywy rekrutacyjnej.

Praca zdalna z zagranicy - ból głowy pracodawców

Propozycja pracy w tropikach to świetne narzędzie employer brandingowe, ale w praktyce może wiązać się dla pracodawcy z wieloma wyzwaniami. Przepisy nie nadążają za dynamicznie zmieniającą się rzeczywistością, a praca z zagranicy wymaga dopełnienia określonych formalności, które są zróżnicowane w zależności, od kraju z którego praca zdalna jest wykonywana. Mogą pojawić się obowiązki związane z rejestracją pracodawcy dla celów ubezpieczeń społecznych w kraju goszczącym pracownika, jednakże w przypadku krajów UE z pomocą przychodzą przepisy dot. koordynacji systemów ubezpieczeń i zaświadczenia A1.  Równie istotne mogą okazać się zagadnienia imigracyjne i ewentualna konieczność legalizacji pobytu i pracy. Do tego dochodzą obowiązki związane z prawidłowym rozliczeniem podatków, przede wszystkim podatków osobistych (PIT).  Nie można także zapomnieć o kwestiach związanych z bezpieczeństwem danych, BHP oraz potencjalnymi wypadkami pracowników w pracy zagranicą.

Dla pracodawcy wykonywanie pracy zdalnej z zagranicy to duże wyzwanie, gdyż często wiąże się z koniecznością zaznajomienia się z zagranicznymi legislacjami. Złożoność tych kwestii zaprezentowaliśmy w raporcie EY: Praca zdalna pod kontrolą  oraz w artykule pt.: Pracownik za granicą – jakie ryzyka dla pracodawcy wiążą się z delegowaniem pracowników i pracą zdalną wykonywaną za granicą.

Praca zdalna z zagranicy – jaka jest praktyka?

Niektóre organizacje po prostu nie pozwalają pracować zdalnie z granicy. Takie podejście, mimo że stosunkowo najprostsze, może jednak rodzić niezadowolenie pracowników, którzy mogą rozważyć transfer do innego pracodawcy, bardziej otwartego na najnowsze trendy.

Są organizacje, które jednostkowo analizują każdy przypadek i umożliwiają przeprowadzenie pracy zdalnej z zagranicy dopiero po szczegółowym przeanalizowaniu konsekwencji, zarówno w po stronie polskiej jak i w kraju goszczący. Takie działanie często wiąże się z koniecznością angażowania wielu zasobów i jest najbardziej kosztowne.

Jeszcze inne firmy systemowo akceptują istniejące ryzyka związane z pracą zdalną z zagranicy, ale starają się je mitygować. Stosowane rozwiązania to przykładowo ograniczenie możliwości świadczenia pracy zagranicą tylko do obszaru UE lub dla określonej kategorii osób (tj. rezydentów podatkowych w Polsce) i jednoczesne określenie maksymalnego okresu, w którym praca w tym trybie może być świadczona w roku kalendarzowym. Pracownicy chcący skorzystać z tego benefitu często muszą liczyć się również z koniecznością poniesienia dodatkowych kosztów w związku z nabyciem ubezpieczenia podczas pobytu za granicą.