Rekabet Kurumu 2024 yılının ilk altı ayına ilişkin istatistikleri yayımladı

2024 yılında rekabet hukuku hareketli geçmeye devam ediyor. Yayımlanan istatistiklere[1] göre, Kurul ilk altı ayda 283 dosyayı karara bağladı; sonuçlanan 23 soruşturma ve diğer dosyalarla birlikte yaklaşık 4,2 milyar TL idari para cezası verildi; en çok dosya yapılan sektörler gıda, inşaat ile bilişim teknolojileri ve platform hizmetleri oldu. 2014 yılından bu yana bir yılda sonuçlanan soruşturma sayısı ortalamasının yaklaşık 22 olduğu dikkate alındığında, bu yılın rekabet hukuku uygulaması için oldukça aktif bir yıl olduğu söylenebilir. Karara bağlanan 283 dosyanın yarısını birleşme ve devralma dosyaları oluştururken yoğunlaşma işlemlerinin sayısı 2023 yılının aynı dönemine göre yaklaşık %35 oranında arttığı görülüyor.

İstatistiklerde göze çarpan önemli bir husus, soruşturma taraflarının karara bağlanan 23 soruşturmanın 19’unda uzlaşma ve taahhüt müesseselerinin maddi ve usul faydalarından yararlanmayı tercih etmiş olması. Bilindiği üzere, taahhüt ile sonuçlanan dosyalarda idari para cezası uygulanmazken uzlaşma kapsamında idari para cezası %10 ila %25 arasında bir oranda indirilerek hesaplanıyor. Kurul’un son dönemdeki yeniden satış fiyatının tespiti ve internet satış kısıtlamalarına ilişkin katı yaklaşımı ve enflasyonist koşullar[2], teşebbüslerin uzlaşmayı tercih etmesini etkilemiş olabilir. Ayrıca, Kurul’un dosyalarda çoğunlukla en yüksek indirim oranını vermesi de teşvik edici bir unsur olarak değerlendirilebilir.

Dikkat çeken bir diğer husus ise süreli para cezalarının toplam cezanın yaklaşık üçte birini oluşturması. Hatırlanacağı üzere Meta ve Google’a yükümlülüklere uymadıkları için süreli para cezası uygulanmıştı. Kanunun 17. maddesi uyarınca teşebbüslere getirilen yükümlülüklere ya da verilen taahhütlere uyulmaması halinde, yıllık gayri safi gelirlerinin onbinde beşi oranında idari para cezası verilmektedir; bu tutar zaman zaman asıl rekabet ihlalinden verilen cezaları aşabilmektedir.

İstatistiklere göre, yerinde incelemenin engellenmesi veya zorlaştırılması nedeniyle verilen yaklaşık para cezaları 181,5 milyon TL tutarındadır ve 2023 yılının ilk altı ayına göre yaklaşık 30 milyon TL tutarında azalmıştır. Dört yıl önce yapılan kanun değişikliği sonrası cep telefonları ile Whatsapp, Microsoft Teams vb. uygulamalardaki yazışmaların incelenmeye başlamasıyla beraber peş peşe birçok engelleme veya zorlaştırma cezası ile karşılaşılmıştı[3]. Yayımlanan istatistiklerde konuya ilişkin kaç karar alındığı yer almıyor, dolayısıyla cezaların teşebbüslerin farkındalıkların artıp artmadığı veya enflasyon nedeniyle artan cirolardan mı kaynaklandığı tespit etmek güç görünüyor.  

Yayımlanan ilk altı aylık istatistikler ve sonuçlanmayı bekleyen soruşturmalar öngörülerin ötesinde bir yılın bizleri beklediğine işaret ediyor.

[1] https://www.rekabet.gov.tr/Dosya/2024-yili-ilk-6-ay-20240719101130102.pdf

[2] Dosyaların sonuçlanması ve gerekçeli kararın yayımlanması çoğunlukla bir yılı aşmaktadır, dolayısıyla teşebbüsler yeni yılın daha yüksek cirosu üzerinden ceza riski ile karşılaşabilmektedir.

[3] Son dönemde alınan bazı kararların özeti için bknz.

https://www.vergidegundem.com/rekabet-hukuku-sirkuler-detay?circularId=4990228

https://www.vergidegundem.com/tr_TR/makale?categoryName=Vergide&publicationNumber=2&publicationYear=2023&publicationId=5027764

Makaledeki bilgi ve açıklamalardan dolayı EY ve/veya Kuzey YMM ve Bağımsız Denetim A.Ş.’ye sorumluluk iddiasında bulunulamaz. Mevzuatın sık değiştirilen ve farklı anlayışlarla yorumlanabilen yapısı nedeniyle, herhangi bir konuda uygulama yapılmadan önce konunun uzmanlarından profesyonel yardım alınmasını tavsiye ederiz.