Na przełomie stycznia i lutego 2022 r. Komisja Europejska formalnie wezwała prawie wszystkie kraje członkowskie UE do usunięcia uchybienia związanego z brakiem lub opóźnieniem wdrażania przepisów krajowych wprowadzających Dyrektywę o ochronie sygnalistów.
(Prawie) wszyscy członkowie UE na dywaniku
Do 17 grudnia 2021 r. kraje członkowskie UE) (w tym Polska) miały obowiązek wdrożenia Dyrektywy UE w sprawie ochrony osób zgłaszających naruszenia prawa Unii. Celem Dyrektywy jest ustanowienie wspólnych minimalnych wymogów ochrony sygnalistów przed potencjalnym odwetem oraz nakładające na podmioty prywatne i publiczne szereg obowiązków m.in. utworzenie poufnych kanałów zgłoszeniowych, zachowanie należytej staranności przy podejmowaniu działań następczych oraz potwierdzenie przyjęcia zgłoszenia.
27 stycznia 2022 r. Komisja Europejska wysłała do 24 państw członkowskich, w tym do Polski, formalne wezwania do usunięcia uchybienia związanego z brakiem wdrożenia Dyrektywy. W przypadku Polski projekt ustawy o ochronie osób zgłaszających naruszenia prawa wciąż jest na etapie rządowych prac legislacyjnych. Jak ostatnio informowaliśmy, w ramach konsultacji publicznych nadesłano blisko 115 stanowisk, z czego Ministerstwo Rodziny i Polityki Społecznej będące projektodawcą ustawy odniosło się w grudniu ub.r. na razie tylko do jednego stanowiska.
Natomiast 9 lutego 2022 r. Komisja Europejska skierowała do kolejnych 2 państw członkowskich - Portugalii i Szwecji - wezwania do usunięcia uchybienia związanego z opóźnionym wejściem w życie krajowych przepisów wdrażających Dyrektywę [1]. W przypadku Portugalii uchwalona ustawa wejdzie w życie dopiero po 180 dniach po jej opublikowaniu, czyli 19 czerwca 2022 r. W Szwecji natomiast wejście w życie niektórych obowiązków zostało przesunięte do 17 lipca 2022 r.
Malta liderem przejrzystości?
Jedynym krajem, do którego Komisja Europejska nie wysłała wezwania jest Malta, która uchwaliła przepisy w grudniu 2021 r. Prawdopodobnie jednak takie wezwanie jest kwestią czasu. W grudniu 2021 r. Sprawozdawca Generalny Zgromadzenia Parlamentarnego Rady Europy zdecydowanie skrytykował przyjęte na Malcie rozwiązania [2], zarzucając brak gwarancji niezależności działów rozpatrujących zgłoszenia, utrudniony dla sygnalistów dostęp do kierownictwa organizacji oraz nałożenie dużego ciężaru dowodowego na zgłaszających naruszenia prawa. Sprawozdawca skrytykował również pospieszny tryb przygotowania przepisów i brak znaczących konsultacji publicznych projektu przepisów.
Co dalej?
Państwa członkowskie mają 2 miesiące od otrzymania wezwania na podjęcie niezbędnych środków w celu usunięcia naruszenia prawa UE. O dalszych działaniach Komisji Europejskiej i państw członkowskich będziemy informować na bieżąco w naszym Serwisie.
Zobacz również
Wstecz
