Podatki Międzynarodowe: Aktualności i ważne informacje

Rozstrzyganie rozbieżności w umowach podatkowych: polsko-szwedzki przypadek zostanie poddany analizie NSA

W dobie globalizacji gospodarczej, umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania (dalej: u.p.o.) są fundamentem regulującym podatkowe zobowiązania międzynarodowych przedsiębiorców. Precyzja językowa tych dokumentów ma kluczowe znaczenie dla jednoznaczności zobowiązań podatkowych. Polsko-szwedzka u.p.o. stanowi przykład, gdzie rozbieżności językowe mogą prowadzić do poważnych problemów interpretacyjnych.

Zasada rozstrzygania rozbieżności

Artykuł 30 polsko-szwedzkiej u.p.o. zawiera zasadę rozstrzygania rozbieżności interpretacyjnych, odwołując się do tekstu w języku angielskim. To podejście ma na celu zapewnienie jednolitego rozumienia postanowień umowy przez oba państwa. W praktyce oznacza to, że w przypadku niezgodności między wersjami językowymi, decydujące znaczenie ma wersja angielska.

W Polsce pojawił się problem interpretacyjny dotyczący art. 11 ust. 1 i ust. 2 u.p.o. który reguluje kwestie odsetek. Błąd w tłumaczeniu tekstu na język polski spowodował rozbieżności w stosowaniu przepisów. Sytuacja ta wywołała wątpliwości wśród polskich rezydentów podatkowych, którzy jako płatnicy odsetek do Szwecji, musieli zdecydować, której wersji językowej przepisów powinni przestrzegać. Problem ten był o tyle istotny, że wersja szwedzka i angielska zawierają zastrzeżenie, że odsetki podlegają zwolnieniu z opodatkowania w Polsce, pod warunkiem, że odsetki są wypłacane podmiotowi, który faktycznie czerpie z tych należności korzyści (ang. beneficial owner). Natomiast polska wersja u.p.o. między Polską a Szwecją takiej klauzuli nie zawierała.

Sprostowanie błędu i jego znaczenie dla płatników

W przedmiotowej sprawie, Minister Spraw Zagranicznych RP wydał obwieszczenie w dniu 20 listopada 2017 r., które sprostowało błąd w polskiej wersji językowej.

Płatnicy odsetek w Polsce, zanim doszło do sprostowania błędu, byli zobowiązani do stosowania się do wersji angielskiej przepisów. Oznaczało to, że w przypadku kontroli podatkowej lub sporu z organami podatkowymi, argumentacja oparta na wersji angielskiej miała przewagę nad polskim tłumaczeniem.

Zagadnienie na uchwałę NSA

Po rozpoznaniu sprawy 20 czerwca 2024 r. postanowiono przedstawić składowi siedmiu sędziów Naczelnego Sądu Administracyjnego zagadnienie prawne budzące poważne wątpliwości tj. czy i w jakim zakresie polscy rezydenci podatkowi powinni byli stosować się do wersji angielskiej art. 11 ust. 1 i ust. 2 u.p.o., przed sprostowaniem błędu w polskim tłumaczeniu. Uchwała ta będzie miała znaczący wpływ na przyszłe przypadki, gdzie podobne rozbieżności językowe mogą wystąpić w umowach międzynarodowych.

Zatrudnienie w Polsce pracownika w systemie pracy zdalnej nie zawsze powoduje powstanie zakładu podatkowego

W wyroku z dnia 24 czerwca 2024 r. (sygn. akt I SA/Gl 1679/23), Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach orzekł, że zatrudnienie pracownika w Polsce przez niemiecką spółkę w systemie pracy zdalnej nie skutkuje powstaniem zakładu podatkowego tej spółki na terytorium Polski. Kluczowe aspekty wyroku

• Jeżeli pracownik może wykonywać swoją pracę w dowolnym miejscu (również we własnym mieszkaniu), z własnej woli – a nie w wyniku otrzymania polecenia od spółki, wówczas nie możemy mówić o powstaniu stałej placówki tej spółki;
• samo przekazanie do dyspozycji pracownika laptopa, telefonu komórkowego
  i kolorymetru nie tworzy stałej placówki spółki, gdyż nie powstaje żadna więź z punktem geograficznym;
• w konsekwencji, jeżeli działalność pracownika ma charakter przygotowawczy
  i pomocniczy, nie można mówić o powstaniu zakładu podatkowego spółki zagranicznej w Polsce.

Uzasadnienie WSA

W uzasadnieniu do wyroku, WSA odwołuje się do komentarza do Modelowej Konwencji OECD w pkt 19, w którym „wyraźnie wskazano, że prywatne mieszkanie pracownika wykorzystywane w charakterze "home office" nie stanowi stałej placówki w sytuacji, gdy pracownik transgraniczny wykonuje prace ze swojego domu znajdującego się w jednym państwie zamiast udostępnionego mu biura znajdującego się w drugim państwie”.

W konsekwencji, w sytuacji, w której wykonywanie pracy na rzecz zagranicznej spółki we własnym mieszkaniu jest wyborem pracownika, a nie obowiązkiem z góry narzuconym przez tę spółkę, wówczas nie możemy mówić o posiadaniu przez nią stałej placówki
w Polsce. WSA podkreśla również, że laptop, kolorymetr czy telefon komórkowy, to urządzenia mobilne, które z łatwością mogą być przenoszone z miejsca na miejsce
i z których można korzystać właściwie wszędzie i otrzymanie ich od pracodawcy nie determinuje powstania jego zakładu.

Znaczenie dla przedsiębiorców

Orzeczenie to ma istotne znaczenie dla spółek zatrudniających pracowników w Polsce w systemie pracy zdalnej. Potwierdza, że takie zatrudnienie nie pociąga za sobą automatycznie konieczności rejestracji zakładu podatkowego w Polsce, co jest korzystne z perspektywy obowiązków podatkowych. W związku z tym, spółki powinny dokładnie przeanalizować swoje umowy i praktyki zatrudnienia w Polsce, aby uniknąć niepotrzebnych zobowiązań podatkowych.

Kalkulacja podatku wyrównawczego – co musisz wiedzieć?

Fakt

Metodyka kalkulacji podatku wyrównawczego dokonywana jest na kilku poziomach i obejmuje kilka istotnych wartości:

• Wyliczenie skorygowanych podatków kwalifikowanych
• Obliczenie kwalifikowanego dochodu netto 
• Ustalenie krajowej efektywnej stawki podatkowej
• Wyliczenie indywidualnego procentu podatku wyrównawczego
• Ustalenie podstawy opodatkowania
• Pomniejszenie obliczonego podatku

Szczegółowy ich opis wraz z praktycznymi, dodatkowymi wyjaśnieniami, znajdziesz poniżej.

Komentarz

W pierwszej kolejności należy skalkulować skorygowane podatki kwalifikowane oraz kwalifikowany dochód netto. Co istotne, obydwie wartości skalkulowane będą dla całej jurysdykcji, czyli dla wszystkich jednostek zlokalizowanych w naszym kraju. 

Na podstawie tych wartości, dzieląc skorygowane podatki kwalifikowane przez kwalifikowany dochód netto, obliczymy krajową efektywną stawkę podatkową. Warto jednak podkreślić, że nie będzie to stawka podatkowa wynikająca z zeznania podatkowego.

W sytuacji, w której tak wyliczona krajowa efektywna stawka podatkowa będzie niższa niż 15%, należy wyliczyć indywidualny procent podatku wyrównawczego - będzie to każdorazowo różnica między 15% a efektywną stawką dla danej jurysdykcji. W ten sposób otrzymujemy stawkę podatku wyrównawczego.

Następnie należy ustalić podstawę opodatkowania. W tym celu korzystamy z kwalifikowanego dochodu netto obliczonego na pierwszym poziomie naszych kalkulacji. Przy czym na tym etapie można skorzystać z wyłączenia dla jednostek posiadających substrat majątkowo-osobowy. W efekcie dochód odpowiadający nakładom na płace oraz wartościom rzeczowych aktywów trwałych nie będzie opodatkowany podatkiem wyrównawczym.

Na koniec tak obliczony podatek należy pomniejszyć o krajowy minimalny podatek wyrównawczy, jeżeli został pobrany i równocześnie nie uprawnia spółki do skorzystania z bezpiecznej przystani. W ten sposób ustalony zostanie jurysdykcyjny podatek wyrównawczy.

Źródło: https://taxagenda.ey.com/full-database/7cd0c11d-d033-40aa-bcf6-523d4cb3a589/PL

Podatek wyrównawczy - bezpieczne przystanie

Fakt

Z uwagi na skalę skomplikowania nowych regulacji, w toku konsultacji publicznych OECD, przedsiębiorstwa międzynarodowe poprosiły o pewne uproszczenia oraz odroczenia w odniesieniu do nowych przepisów. 

W odpowiedzi na te postulaty wprowadzono tzw. bezpieczne przystanie (Safe Harbour) o charakterze tymczasowym i stałym. Jeżeli któryś z warunków umożliwiających skorzystanie z bezpiecznej przystani zostanie spełniony, wówczas należy przyjąć, że podatek wyrównawczy do zapłaty jest równy zeru.

TYMCZASOWE BEZPIECZNE PRZYSTANIE obowiązujące tylko w okresie 2024-2026

Test 1 - Maksymalny przychód / dochód

Kwalifikowany przychód w jurysdykcji jest mniejszy niż 10 mln EUR oraz kwalifikowany dochód w jurysdykcji jest mniejszej niż 1 mln EUR.

Test 2 - Uproszczona efektywna stawka

Grupa przedsiębiorstw wielonarodowych (MNE) ma uproszczoną efektywną stawkę podatkową, która jest równa uproszczonej minimalnej stawce podatkowej za dany rok obrotowy lub od niej wyższa. Uproszczona minimalna stawka podatkowa wynosi: 15% w 2023 i 2024 r.; 16% w 2025 r. i 17% w 2026 r.

Test 3 - Rutynowy zysk

Dochód brutto, liczony na podstawie danych CbCR w danej jurysdykcji, jest równy wyłączeniu wynikającemu z substratu majątkowo-osobowego lub od niego niższy.

BEZPIECZNE PRZYSTANIE O CHARAKTERZE STAŁYM

Kwalifikowany krajowy podatek wyrównawczy według formuły bezpiecznej przystani wyłączy zastosowanie innych zasad poboru podatku wyrównawczego, które obowiązują w innych państwach. Dzięki temu grupa międzynarodowa będzie musiała przeprowadzić tylko jedno obliczenie (a nie dwa, co miałoby miejsce na podstawie zasady włączenia dochodu w państwie centrali oraz na podstawie krajowego podatku wyrównawczego, ale o charakterze niekwalifikowanym).

Aby krajowy podatek wyrównawczy został uznany za kwalifikowany, musi być:

• oparty na właściwym standardzie rachunkowości,
• spójny odnośnie do zasad kalkulacji z IIR, oraz
• zaaprobowany przez OECD.

Komentarz

Polskie spółki będące częścią grup międzynarodowych muszą przygotować się na nowe zadania związane z podatkiem wyrównawczym.

Zaproponowany przez Ministerstwo Finansów sposób implementacji opodatkowania wyrównawczego, czyli kwalifikowany krajowy podatek wyrównawczy w formule bezpiecznej przystani, sprawi, że obowiązki związane z dostosowaniem się do nowego reżimu w dużo większym stopniu spoczną na polskich jednostkach zależnych, a nie na centrali.

Źródło: https://taxagenda.ey.com/full-database/dc57fbbb-ad2c-4c10-a062-636f5445ff45/PL

Podatek od przerzuconych dochodów w kontekście art. 24aa ust. 2 pkt 2 ustawy o CIT 

Podatek od przerzuconych dochodów stanowi jeden z elementów systemu podatkowego w Polsce, mający na celu – zgodnie z intencją ustawodawcy – przeciwdziałanie praktykom optymalizacji podatkowej przez międzynarodowe grupy kapitałowe. Wraz z rozpoczęciem 2023 r. na gruncie prawa podatkowego dokonano istotnych zmian, które wpłynęły na sposób interpretacji i stosowania art. 24aa ust. 2 pkt 2 ustawy o CIT. W artykule omówione zostały kluczowe aspekty związane z zastosowaniem tego przepisu w brzmieniu obowiązującym w roku 2022, na podstawie wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 26 czerwca 2024 r. o sygn. III SA/Wa 878/24.

Stan faktyczny sprawy

W omawianej sprawie Wnioskodawca (dalej: „spółka”) uczestniczył w grupowym systemie zarządzania płynnością (cash pool) z podmiotem powiązanym, pełniącym funkcję agenta. Umowa cash pool zakładała konsolidację rachunków bankowych uczestników systemu w celu optymalizacji kosztów finansowania. Spółka była jednym z wielu podmiotów powiązanych w międzynarodowej grupie kapitałowej, które uczestniczyły w rzeczywistym systemie cash pool, charakteryzującym się faktycznym transferem środków pomiędzy rachunkami uczestników.

Interpretacja przepisów przez spółkę

Spółka zwróciła się o interpretację przepisów dotyczących podatku dochodowego od osób prawnych, wskazując, że art. 24aa ust. 2 pkt 2 ustawy o CIT należy rozumieć w ten sposób, iż przy ocenie, czy koszty poniesione przez Spółkę na rzecz agenta stanowią przerzucone dochody, należy brać pod uwagę jedynie koszty ponoszone bezpośrednio przez Spółkę. Zdaniem Spółki, w stanie prawnym obowiązującym w roku 2022, przy ustalaniu, czy koszty stanowią mniej niż 50% wartości uzyskanych przez podmiot powiązany przychodów, należy uwzględniać jedynie koszty ponoszone przez samą Spółkę, a nie przez inne podmioty z grupy.

Stanowisko Dyrektora KIS

Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej (dalej: Dyrektor KIS) w interpretacji z dnia 20 lutego 2024 r. (sygn. 0114-KDIP2-2.4010.678.2023.2.SP) uznał stanowisko spółki za nieprawidłowe. Dyrektor KIS argumentował, że brzmienie art. 24aa ust. 2 pkt 2 ustawy o CIT nie ogranicza kosztów tylko do tych ponoszonych przez podatnika, co oznacza, że należy brać pod uwagę również koszty ponoszone przez inne podmioty powiązane. Zdaniem organu, ustawodawca w nowelizacji obowiązującej od 1 stycznia 2023 r. jedynie doprecyzował, że należy uwzględniać koszty ponoszone przez wszystkie podmioty powiązane z podatnikiem będące polskimi rezydentami podatkowymi.

Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego 

WSA w Warszawie w wyroku z dnia 26 czerwca 2024 r. uznał, że nowelizacja art. 24aa ust. 2 pkt 2 ustawy o CIT miała charakter normatywny, a nie doprecyzowujący. Sąd stwierdził, że w stanie prawnym obowiązującym do 31 grudnia 2022 roku, spółka powinna brać pod uwagę jedynie koszty ponoszone bezpośrednio przez nią na rzecz agenta. Oznacza to, że jeśli koszty poniesione przez spółkę na rzecz agenta cash poolingu w roku 2022 stanowiły mniej niż 50% uzyskanych przez agenta przychodów, to nie powinny one być objęte podatkiem od przerzuconych dochodów za rok 2022.

Podsumowanie

Omawiana sprawa oraz wyrok WSA w Warszawie rzucają światło na interpretację przepisów dotyczących podatku od przerzuconych dochodów w kontekście uczestnictwa w systemach cash pool. Wyrok potwierdza, że w stanie prawnym obowiązującym w roku 2022, przy ocenie, czy koszty poniesione przez spółkę stanowią przerzucone dochody, należy uwzględniać jedynie koszty ponoszone bezpośrednio przez podatnika. Nowelizacja przepisów, która weszła w życie z dniem 1 stycznia 2023 r., rozszerzyła zakres regulacji, co wskazuje na normatywny, a nie doprecyzowujący charakter zmiany. Orzeczenie to ma istotne znaczenie dla podmiotów uczestniczących w międzynarodowych strukturach zarządzania płynnością, umożliwiając lepsze zrozumienie obowiązków podatkowych w celu uniknięcia potencjalnych sporów z organami podatkowymi.

Opodatkowanie podatkiem u źródła wynagrodzeń wypłacanych w ramach tzw. umów agencyjnych 

Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 5 lipca 2024 r. o sygn. II FSK 1001/23 orzekł, że usługi agencyjne nie są wprost wymienione w art. 21 ust. 1 pkt 2a ustawy o CIT, jak również nie stanowią świadczeń o podobnym charakterze do usług doradczych, badania rynku, oraz reklamy. 

NSA nie zgodził się ze stanowiskiem Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej (dalej: DKIS; interpretacja indywidualna z dnia 18 października 2022 r. nr 0111-KDIB1-2.4010.488.2022.2.ANK) oraz Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego (dalej: WSA; wyrok WSA w Łodzi z dnia 9 marca 2023 r.; sygn. I SA/Łd 917/22) w zakresie podlegania wynagrodzenia wypłacanego agentom z tytułu świadczenia usług agencyjnych pod zryczałtowany podatek dochodowy od osób prawnych (WHT). Przedmiotowe usługi obejmowały pozyskiwanie klientów, tworzenie możliwości biznesowych i regularne świadczenie usług oraz utrzymanie i poprawę pozycji rynkowej produktów.

Usługi agencyjne zostały uznane przez NSA za jedno złożone świadczenie, które nie może być sztucznie dzielone na potrzeby zastosowania art. 21 ust. 1 pkt 2a ustawy o CIT. NSA dalej wskazał, że pośrednictwo oznacza wyszukiwanie osób, z którymi można zawierać różnego rodzaju umowy. 

Przedmiotowy wyrok kontynuuje kształtującą się pozytywną linię interpretacyjną NSA (m.in. wyrok NSA z dnia 12 kwietnia 2023 r., sygn. akt II FSK 2470/20), zgodnie z którą świadczenia tego rodzaju co do zasady nie powinny zostać objęte podatkiem u źródła. Stanowi ona odpowiedź na dotychczas niejednolitą linię interpretacyjną sądów administracyjnych oraz organów podatkowych, które często opowiadały się za uznaniem usług agencyjnych / usług pośrednictwa za podobne do świadczeń wskazanych w art. 21 ust. 1 pkt 2a ustawy o CIT (przykładowo: interpretacja indywidualna DKIS z dnia 5 grudnia 2023 r., sygn. 0111-KDIB1-1.4010.544.2023.2.MF). 

Należy jednocześnie zaznaczyć, że decydujące znaczenie przy interpretacji charakteru świadczenia ma treść postanowień umowy zawartej z kontrahentem, a przede wszystkim charakter rzeczywiście wykonywanych świadczeń. Tym samym, rekomendowana jest każdorazowo szczegółowa analiza zakresu rzeczywiście świadczonych usług w celu weryfikacji, czy podlegają one regulacjom art. 21 ust. 1 pkt 2a ustawy o CIT.

Uzasadnienie do wyroku NSA z 5 lipca 2024 r. (sygn. II FSK 1001/23) nie zostało na ten moment opublikowane.

Źródło: https://orzeczenia.nsa.gov.pl/doc/68712188E3