Ulgi wspierające zatrudnienie innowacyjnych pracowników – kalkulator

Czym jest działalność innowacyjna?

Działalność innowacyjna nie została precyzyjnie określona przez ustawodawcę. Wynika to przede wszystkim z trudności ujęcia tak obszernego pojęcia w ramach pojedynczej definicji prawnej. W potocznym rozumieniu tego zwrotu działalność innowacyjna rozumiana jest jako sposób działania przedsiębiorstwa, które zmierza do jego ulepszenia w zakresie produkcji, panujących w firmie mechanizmów czy procesów. Definicja odnosić się może do kwestii zarówno finansowych, jak i naukowych czy handlowych. Głównym założeniem działalności innowacyjnej jest szeroko rozumiany rozwój.

Działalność innowacyjna – rodzaje ulg

Koncepcja promowania działalności innowacyjnych od wielu lat przyświeca kolejnym nowelizacjom ustaw podatkowych. W polskim porządku prawnym funkcjonują instrumenty nakierowane na wspieranie rozwoju przedsiębiorstw w drodze ulg oraz zmniejszeń obciążeń podatkowych firm inwestujących w rozwój własny oraz nowych produktów. Należy pamiętać, że każda z ulg obwarowana jest szczególnymi warunkami, których niespełnienie powoduje, iż nie można z niej skorzystać lub jej stosowanie jest ograniczone.

IP Box

Ulga IP BOX jest ulgą podatkową przewidzianą dla podatników PIT i CIT. Ulga IP Box oferuje możliwość zastosowania preferencyjnej stawki opodatkowania w wysokości 5% w odniesieniu do dochodów uzyskiwanych przez podatnika z tzw. kwalifikowanych praw własności intelektualnej. Takie prawa obejmują m.in.: patent, prawo ochronne na wzór użytkowy, prawo z rejestracji topografii układu scalonego czy autorskie prawo do programu komputerowego. Przychody i koszty związane z kwalifikowanymi prawami własności intelektualnej są wykazywane w osobnym rozliczeniu podatkowym w oparciu o algorytm zawarty w ustawach podatkowych.

Ulga B+R

Ulga na działalność badawczo-rozwojową (ulga B+R) umożliwia podatnikom skorzystanie z dodatkowego odliczenia od podstawy opodatkowania kosztów kwalifikowanych w zakresie, w jakim koszty te są funkcjonalnie związane z prowadzoną działalnością B+R, oraz z uwzględnieniem proporcji wskazanych w ustawie.

Działalność badawczo-rozwojowa to działalność twórcza obejmująca badania naukowe lub prace rozwojowe, podejmowana w sposób systematyczny w celu zwiększenia oraz wykorzystania zasobów wiedzy do tworzenia nowych zastosowań. W ramach ulgi B+R odliczeniu podlegają m.in.: wynagrodzenia z umów o pracę oraz umów-zleceń (w takim zakresie, w jakim dotyczą działalności B+R), zakup materiałów czy specjalistycznych sprzętów, koszty patentów czy odpisy amortyzacyjne. W zależności od statusu podatnika odliczenia w ramach tej ulgi występują w różnych wartościach.

Ulga na robotyzację

Ulga na robotyzację została wprowadzona do polskiego porządku prawnego dnia 1 stycznia 2022 r. w ramach pakietu legislacyjnego określanego jako Polski Ład.

Istota ulgi polega na możliwości dodatkowego odliczenia od podstawy opodatkowania 50% kosztów poniesionych na robotyzację. Pod pojęciem kosztów na robotyzację należy rozumieć m.in.: wydatki na nabycie nowych robotów przemysłowych, maszyn i urządzeń peryferyjnych do nich, maszyn i urządzeń do obsługi robotów czy urządzeń do interakcji pomiędzy robotem a człowiekiem. Dodatkowo odliczeniu podlegają wydatki na uruchomienie robotów, szkolenie w zakresie ich obsługi czy opłaty leasingowe. Kluczowym znaczeniem dla zastosowania ulgi jest wykorzystywanie robotów przemysłowych.

Ulga na ekspansję

Ulga na ekspansję to powszechna nazwa ulgi prowzrostowej, która weszła w życie w ramach Polskiego Ładu. Mechanizm jej funkcjonowania jest zbliżony do ulgi na robotyzację w tym zakresie, że umożliwia ujęcie dodatkowego odliczenia kosztów kwalifikowanych od podstawy opodatkowania. W tym przypadku są to koszty uzyskania przychodów poniesione w celu zwiększenia przychodów ze sprzedaży produktów (wytworzonych przez podatnika, co podkreślają sądy – zob. przykładowo wyrok WSA z dnia 18 stycznia 2023 r. o sygn. akt I SA/Bk 497/22). Zdefiniowanymi kosztami, które kwalifikują się do odliczenia w ramach tej ulgi, są m.in. wydatki na udział w targach, działania promocyjno-reklamowe czy dostosowanie opakowań do wymagań kontrahentów. Limit kosztów, które mogą zostać uwzględnione w ramach tej ulgi, wynosi 1 mln zł.

Autorskie koszty uzyskania przychodów (50% KUP)

Autorskie koszty uzyskania przychodów w wysokości 50% to specyficzny rodzaj preferencji podatkowej skierowanej do osób fizycznych zatrudnionych na podstawie umowy o pracę, zlecenia lub umowy o dzieło w zakresie, w jakim czynności wykonywane przez te osoby skutkują powstaniem utworu w rozumieniu przepisów o prawach autorskich we wskazanych przez ustawodawcę rodzajach działalności - jednym z nich jest działalność badawczo-rozwojowa. W praktyce autorskie koszty uzyskania przychodów mogą być zatem skorelowane z wykonywaniem przez pracowników czynności stanowiących działalność B+R (w ramach obowiązków służbowych).

Pracownicy, którym przysługują honoraria autorskie, odnoszą korzyść w postaci wyższych wpływów na konto (wyższego wynagrodzenia netto) bez konieczności ponoszenia dodatkowych kosztów przez pracodawcę.

Ulga B+R a ulga na zatrudnienie innowacyjnych pracowników

Ulga na zatrudnienie innowacyjnych pracowników jest bezpośrednio skorelowana z ulgą B+R, a jej konstrukcja polega na tym, że podatnik (działający jako płatnik podatku dochodowego od osób fizycznych) jest uprawniony do niepobierania tych zaliczek i odprowadzania ich do urzędu skarbowego w zakresie, w jakim pracownik poświęca przynajmniej 50% czasu pracy w danym miesiącu na realizację czynności o charakterze badawczo-rozwojowym, oraz do limitu kwoty odliczeń kosztów kwalifikowanych z lat ubiegłych w związku ze stosowaniem ulgi B+R. Zastosowanie ulgi nie zwalnia pracowników z PIT-u, a mechanizm ten nakierowany jest na poprawę płynności finansowej pracodawcy.

Konstrukcja ulgi na zatrudnienie innowacyjnych pracowników wskazuje na współzależność z ulgą B+R; można ją traktować jako stosowne uzupełnienie ulgi B+R w sytuacji, gdy podatnik odnotowuje nadwyżki kosztów kwalifikowanych, które nie będą mogły być wykorzystane w kolejnych latach podatkowych (w sytuacji gdy koszty kwalifikowane znacznie przewyższają dochody podatkowe w kolejnych latach podatkowych).

Odnosząc się natomiast do technicznych kwestii związanych z funkcjonowaniem ulgi na zatrudnienie innowacyjnych pracowników, należy zwrócić uwagę, że ulga dotyczy wyłącznie przychodów innych niż przychody z zysków kapitałowych, a sama preferencja uzależniona jest od posiadania statusu płatnika PIT z tytułu umów o pracę lub umów-zleceń. Jeśli podatnik spełnia wszystkie warunki, może pomniejszyć kwotę podlegających przekazaniu na rachunek urzędu skarbowego zaliczek na podatek dochodowy oraz zryczałtowanego podatku dochodowego (wskazanych w art. 18db ust. 2 CIT) o iloczyn kwoty nieodliczonej i stawki podatku obowiązującej tego podatnika w danym roku podatkowym (co do zasady – 19%). Oznacza to, że ulga na innowacyjnych pracowników przynależy tym firmom, które prowadzą działalność badawczo-rozwojową, ale u których nie ma możliwości jej odliczenia ze względu na zbyt niski dochód albo stratę. Ulga na innowacyjnych pracowników niejako rekompensuje brak odliczenia ulgi B+R.

Komu przysługuje ulga na zatrudnienie innowacyjnych pracowników?

Ulga na innowacyjnych pracowników przysługuje podatnikom prowadzącym działalność badawczo-rozwojową, którzy ponieśli stratę lub uzyskali dochód zbyt niski, aby skorzystać z ulgi B+R, oraz którzy nie mają prawa do zwrotu gotówkowego z art. 18da CIT. Warunki te muszą zostać spełnione łącznie. Dodatkowo oczywistym warunkiem jest zatrudnianie pracowników lub zleceniobiorców.

Kiedy przysługuje ulga na zatrudnienie innowacyjnych pracowników? Kalkulator

Ulga na innowacyjnych pracowników rozliczana jest w poszczególnych okresach miesięcznych. W przeciwieństwie jednak do innych ulg podatkowych mechanizm funkcjonowania ulgi jest skorelowany z kwotą kosztów kwalifikowanych poniesionych w uprzednich latach podatkowych. Dodatkowo ulga na zatrudnienie innowacyjnych pracowników może być stosowana dopiero po złożeniu zeznania rocznego CIT za poprzedni rok podatkowy. W przypadku złożenia zeznania podatkowego do dnia 31 marca roku podatkowego podatnik będzie uprawniony do zastosowania ww. ulgi od kwietnia do końca roku podatkowego. 

Ulga na zatrudnienie innowacyjnych pracowników – jak wygląda proces korzystania z ulgi?

Korzystanie z ulgi na innowacyjnych pracowników należy rozpocząć od ustalenia, czy za dany rok osiągnięto stratę lub dochód, który nie pozwala na skorzystanie z ulgi na działalność badawczo-rozwojową. Następnym krokiem jest ustalenie limitu skorzystania z ulgi. Wyznacza go iloczyn kwoty nieodliczonej (z art. 18d CIT) i stawki podatku (w przypadku podatników CIT – 9% lub 19%). Kolejnym etapem jest wskazanie pracowników i zleceniobiorców, których praca związana jest z działalnością badawczo-rozwojową w co najmniej 50%. Po tak zweryfikowanych warunkach oraz dokonanych wyliczeniach podatnik ma prawo do tego, aby zaliczki na PIT z umów o pracę, umów o dzieło oraz umów-zleceń pomniejszyć o ustaloną kwotę, ale dopiero od miesiąca następującego po złożeniu zeznania podatkowego.