Warto poszukać oszczędności podatkowych

Korzystając z ulg na działalność innowacyjną, firmy są w stanie znacznie zredukować swoje obciążenia podatkowe i jednocześnie zwiększyć efektywność kosztową. Ważne jest, aby korzystając z tych rozwiązań, pamiętać o ich odpowiednim zastosowaniu oraz spełnieniu warunków ustawowych. Zmiany w przepisach zwiększające intensywność niektórych kosztów związanych z ulgą B+R również mają wpływ na tendencje związane z korzystaniem z ulg na działania proinnowacyjne. Na 2024 rok ustawodawca nie zdecydował się na zmianę legislacji dotyczącej ulg w podatku dochodowym. Warto więc wykorzystać ten czas, aby poczynić plany w celu skorzystania z ulgi B+R i IP Box. Samo wdrożenie tych instrumentów trzeba poprzedzić rzetelną analizą sytuacji podatnika, aby w możliwie efektywny sposób podejść do zagadnienia poprawy efektywności.

Podatek od nieruchomości

Podatek od nieruchomości to kolejne z obciążeń fiskalnych firm, które stanowi istotny stały koszt dla wielu przedsiębiorstw. W ostatnich latach stawki tego podatku rosną w dużym tempie, gdyż są powiązane z inflacją (w 2024 r. górne limity stawek podatku od nieruchomości są wyższe o ponad 13 proc. od tych z roku 2023). Doświadczenia dotyczące analizy rozliczeń podatku od nieruchomości wskazują, że przedsiębiorcy mają tendencję do jego nadpłacania. Wynika to przede wszystkim z dość skomplikowanej regulacji samej daniny, znajdującej się na styku prawa podatkowego i budowlanego. Do niesłusznego nadpłacania podatku może dochodzić np. w wyniku błędnej klasyfikacji obiektu jako budowli lub budynku (por. uchwałę Naczelnego Sądu Administracyjnego z 29 września 2021 r., III FPS 1/21) lub w wyniku błędnego uznania danego budynku za wykorzystywany do działalności gospodarczej (zob. wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 24 lutego 2021 r., SK 39/19).

Warto też podkreślić, że kwestie związane z opodatkowaniem poszczególnych obiektów budowlanych kształtowane są bardzo często przez orzecznictwo sądów. W ostatnim czasie pojawiło się wiele orzeczeń, które zmieniły albo doprecyzowały sposób opodatkowania poszczególnych obiektów, takich jak np. instalacje wewnątrz budynku, silosy, zbiorniki, stacje redukcyjne. Przykładem może być orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego z 4 lipca 2023 r. (SK 14/21). Trybunał orzekł o niekonstytucyjności definicji budowli, wynikającej z ustawy o podatkach i opłatach lokalnych, będącej podstawą wymiaru podatku od nieruchomości. Dotychczasowa definicja wielokrotnie stanowiła przedmiot sporów podatkowych i sądowych. Jednocześnie wyrok TK zobowiązał ustawodawcę do zmiany przepisów w tym zakresie w ciągu 18 miesięcy. Podatnicy mogą się więc spodziewać największych od 30 lat zmian w regulacjach dotyczących podatku od nieruchomości. Każdy przedsiębiorca, który posiada nieruchomości, powinien rozważyć przeprowadzenie całościowego audytu nakierowanego właśnie na sprawdzenie rozliczeń związanych z tym podatkiem. Zmiana linii orzeczniczej dotyczącej podatku od nieruchomości może być impulsem do zbadania potencjału w tym obszarze i pozyskania znaczących oszczędności.

Korekta kosztów i postępowania nadpłatowe

Szansą na dodatkowe oszczędności może być także korekta kosztów uzyskania przychodów związana z uchyleniem art. 15e ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (CIT). Podatnicy, którzy w ramach ostrożnego podejścia stosowali limit wynikający z tego przepisu, mogą obecnie odliczyć koszty w deklaracjach podatkowych za lata 2018–2021 i uzyskać zwrot pełnej kwoty nadpłaconego podatku. Warto również szukać możliwości oszczędności w podatku od towarów i usług (VAT). Najnowsze orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej daje możliwość odzyskiwania dodatkowego oprocentowania. 8 czerwca 2023 r. (C-322/22) TSUE wydał ważny wyrok dla podatników ubiegających się o zwrot nadpłat wynikających z jego orzeczenia. Polskie przepisy pozwalające na ograniczenie lub odmowę oprocentowania takich nadpłat zostały uznane za niezgodne z prawem unijnym, tj. zasadami skuteczności, lojalnej współpracy i równoważności.

Pełnego oprocentowania nadpłat mogą domagać się teraz podatnicy, którzy otrzymali zwrot nadpłaty lub dochodzą tego zwrotu w wyniku wyroku z 18 marca 2021 r. (C-895/19) dotyczącego tzw. szyku rozwartego przy rozpoznawaniu WNT czy wyroku z 9 września 2021 r. (C-855/19) dotyczącego zapłaty VAT przy wewnątrzwspólnotowym nabyciu paliw silnikowych. Podatnicy powinni także pamiętać, że istnieją rozwiązania umożliwiające odzyskanie oprocentowania za czas oczekiwania na uproszczone procedury w zakresie porozumień cenowych (APA). Wykorzystanie przywołanych rozwiązań pozwala na zwiększenie efektywności kosztowej działania firmy. Warto jednak pamiętać, że każdy przypadek należy poddać indywidualnej analizie.

Warto łączyć różne rozwiązania

Przedsiębiorcy mają różnego rodzaju obawy przed podjęciem decyzji o zaangażowaniu się w realizację projektów oszczędnościowych. Zakres tematyczny obszarów, gdzie firmy mogą poszukiwać oszczędności, jest bardzo szeroki. Większość zagadnień budujących efektywność finansową firm w kwestiach fiskalnych i okołopodatkowych mieści się w jednym z czterech obszarów: efektywności podatkowej, efektywności kosztów energii, wsparcia inwestycji oraz kapitału ludzkiego. W każdym z tych obszarów istnieje wiele rozwiązań, po które firmy mogą sięgnąć.

Równocześnie możliwość identyfikacji oszczędności m.in. w obszarze zmniejszenia obciążeń podatkowych i skorzystanie z rozwiązań poprawiających efektywność kosztową nierzadko budzi w podatnikach obawy. Często podatnicy obawiają się nie tylko tego, że ich działania zostaną uznane za niedozwoloną optymalizację podatkową. Niepokój budzi również złożoność samego procesu wdrażania tego rodzaju rozwiązań. Obawa ta wynika ze stosunkowo małego doświadczenia firm w korzystaniu z tego rodzaju rozwiązań. Trudno bowiem wymagać od dyrektora finansowego czy dyrektora podatkowego wieloletniego doświadczenia we wdrażaniu określonych instrumentów oszczędnościowych. Do wspomnianych obaw często dochodzi zaniepokojenie o przeciążenie zespołu nowymi obowiązkami związanymi z wdrożeniem projektu oszczędnościowego.