Küresel halka arz trendleri neler?

EY Küresel Halka Arz Trendleri 2024 Raporu

Küresel içgörülerimizle halka arza giden yol

Halka arz (IPO) nedir?

Halka arz (IPO), hisse senedi piyasalarında hem yatırımcılar hem de borsada işlem görmek isteyen şirketler için finansal bir süreçtir. Halka arzlara olan ilgi dönemsel olarak değişir; piyasa koşulları ve ekonomik durumun uygun olduğu dönemlerde halka arzlar daha çekici hale gelir. Pandemi sürecinin ardından hızla toparlanan ekonomide, şirketler finansman ihtiyaçları başta olmak üzere, sağladığı avantajlardan yararlanmak için halka arzı gündemlerine alıyor.

Şirketler neden halka arz seçeneğine yöneliyor?

Şirketler açısından bakıldığında, halka açık bir şirket olmanın birçok avantajı bulunuyor. Elbette, bu avantajları elde etmenin beraberinde getirdiği sorumluluklar da var. Şeffaflık, kâr payı dağıtımı, bilanço ve özel durum açıklamaları gibi çeşitli esaslar ve zorunluluklar karşılığında, finansman kaynağına erişim, kurumsal yönetim, marka bilinirliği, yüksek kredibilite ve likidite gibi önemli faydalar sağlanır.

Özet:

• 2024 yılında küresel çapta 1.215 halka arz işlemi gerçekleşti ve toplamda 121,2 milyar ABD doları gelir elde edildi.
• Hindistan, halka arz sayısına göre lider olurken, ABD ise gelir hacmiyle birinci sırada yer aldı.
• Türkiye, Avrupa'da halka arz sayısına göre birinci sırada yer aldı.
• Teknoloji, medya ve telekomünikasyon (TMT), sanayi ve tüketici sektörleri halka arzlarda öne çıktı.
• Yapay zekâ ve kripto unicornları, halka arzlarda önemli bir rol oynadı.

Küresel halka arz piyasası 2024'te güçlü bir performans gösterdi

EY Küresel Halka Arz Trendleri 2024 raporuna göre, küresel halka arz piyasası 2024 yılında önemli bir toparlanma yaşadı. 1.215 halka arz işlemi gerçekleştirilirken, bu işlemlerden elde edilen toplam gelir 121,2 milyar ABD doları oldu. Ancak, işlem sayısında %10, gelirde ise %4'lük bir düşüş gözlemlendi.

Seçim sonrası politikalar küresel halka arz piyasasını şekillendirmede önemli rol oynuyor

2024 yılı birçok ülkede seçim süreçleriyle geçen bir yıldı. 2025 seçim sonrasında yeni yönetimlerin belirlendiği bir dönem olarak başladı. Seçim öncesi belirsizlikleri, politika yönü ve ekonomik girişimler konusunda netlik sağlanması ile piyasa duyarlılığın istikrara kavuşması ve halka arzlar için daha elverişli bir ortam oluşması bekleniyor.

Bölgesel performans ve Türkiye'nin yeri

Amerika ve EMEIA (Avrupa, Orta Doğu, Hindistan ve Afrika) bölgeleri, 2024'te halka arz piyasasında toparlanmaya devam etti. Hindistan, 327 halka arz ile işlem sayısında lider olurken, ABD 32,8 milyar dolar gelirle birinci sırada yer aldı. Türkiye ise 34 halka arz işlemi ile Avrupa'da birinci sırada yer aldı.

Halka arzda öne çıkan sektörler ve yapay zekâ

2024 yılında teknoloji, medya ve telekomünikasyon (TMT), sanayi ve tüketici sektörleri halka arzlarda öne çıktı. Enerji sektöründe madencilik ve metaller düşüş gösterirken, çelik ve çinko gibi metallere olan ihtiyaç arttı. Yapay zekâ ve yapay zekâ ile ilgili 600'den fazla halka açık şirket bulunuyor ve bu şirketlerin neredeyse yarısı son dört yılda halka açıldı.

Özel sermaye ve girişim sermayesi destekli halka arzlar

Özel sermaye ve girişim sermayesi destekli halka arzlar, toplam küresel halka arz gelirlerinin %46'sını oluşturdu. 2024'teki en büyük 20 halka arzdan 12'si özel sermaye desteğiyle gerçekleşti. Ayrıca, 18 unicorn girişim halka arz oldu ve bunların yarısı girişim sermayesi destekli firmalar tarafından kuruldu.

2025 yılının halka arzlarında öne çıkması beklenen sektörler

Rapora göre, 2024 yılındaki küresel halka arzlarda teknoloji, medya ve telekomünikasyon (TMT), sanayi ve tüketici sektörleri hem işlem sayısı hem de gelir hacmi açısından öne çıktı. Enerji sektöründeki halka arzlarda özellikle madencilik ve metaller düşüş gösterirken, çelik ve çinko gibi metallere yönelik ihtiyaçlar arttı ve buralarda halka arzlar istikrarlı bir şekilde büyüdü. Ayrıca, endüstriyel alandaki halka arz gelirleri, Çin (Büyük Çin Bölgesi) hariç, %68 artışla 50 milyon dolardan fazla değerlenerek yıllık bazda %31 arttı. Hindistan'ın otomotiv sektörüne yönelik yatırımları, altyapı iyileştirmeleriyle gerçekleşen büyüme ve yerel fabrika otomasyonu doğrultusunda halka arz gelirlerinde %180'den fazla bir artışa yol açtı.

Aynı zamanda teknoloji sektörü, Çin (Büyük Çin Bölgesi) hariç, 20,4 milyar dolar (%39) halka arz gelirlerinde toparlanma yaşarken, sağlık ve yaşam bilimleri sektöründe ABD şirketlerinin halka arz gelirleri yıllık bazda %172 arttı. 2024 yılında sağlık ve yaşam bilimleri sektörü, 139 halka arzla istikrarlı bir faaliyet gerçekleştirip toplamda 17,1 milyar dolarla %37 değer artışı sağladı. Tüketici ürünleri ve perakende sektörleri ise halka arz gelirlerinde %60'lık bir artışla toparlanma yaşadı. 2025 yılında ise, küresel çaptaki halka arzların çoğunluğunun teknoloji, medya ve telekomünikasyon (TMT), sanayi ve yaşam bilimleri sektörlerinden gelmesi bekleniyor.

2025 için beklentiler ve öneriler

EY Türkiye Ülke Başkanı Metin Canoğulları, halka arz piyasasına dair şu değerlendirmelerde bulundu: "Küresel halka arz piyasasının daha elverişli piyasa koşullarının desteğiyle 2024’te yeniden ivme kazandığını görüyoruz. Düşüşte olan enflasyon, düşük faiz oranları ve yatırımcıların tekliflere olan güveni sayesinde 2024 yılında halka arzlarda küresel çapta bir canlanma başladı. Rapora göre, Hindistan ve ABD halka arz sayıları ve gelirlere göre öne çıktı. Özel sermaye ve risk sermayesi destekli halka arzlar küresel piyasada önemli bir rol oynadı. 2024 yılında halka arzlarda teknoloji, medya ve telekomünikasyon (TMT), üretim ve tüketici ürünleri sektörleri öne çıktı. Yeni yılda da teknoloji odaklı halka arzların yerini koruyacağı öngörülüyor. Halka arz düşünen şirketler bu kapsamda, 2025 yılında gelişen makroekonomik, jeopolitik ve düzenleyici ortamlara uyum sağlamalı, ortaya çıkan fırsatları yakalamak için inovasyon, sürdürülebilirlik ve stratejik yatırımlar gibi uzun vadeli değere odaklanmalıdır.

EY araştırmalarına göre başarılı bir halka arz için, tek yeterli şartın sadece finansal sonuçlar olmadığı görülüyor. Finansal sonuçlar yatırımcıların kararını %60 etkilerken; kurumsallaşma, şeffaf yönetim, hesap verilebilirlik, sürdürülebilirlik, yönetim kurulu yapısı ve yetkinliği gibi finansal olmayan kriterler ise yatırımcıların kararını %40 etkiliyor. Yatırımcılar, şirketlerin hali hazırda var olan performansından ziyade gelecekte yaratacağı değere de ortak olmak istiyor. Şirketin ortaya koyduğu bugünkü performans zaten cari fiyata yansıtılmış durumda oluyor. Dolayısıyla, halka arz hedefleyen şirketlerin, yatırımcılara ileriye yönelik uzun vadeli planlarını da göstermesi önem arz ediyor."