Yeniden değerleme oranı ve 2026 artışları

Ekimden ekime 12 aylık ortalamalara göre üretici enflasyon oranı (Yİ-ÜFE) yüzde 25,49 olarak açıklandı. Bu oran, aynı zamanda 2025 yılı yeniden değerleme oranı olarak kabul ediliyor. 

İlgili yasalarda, hangi tutarların yeniden değerleme oranında artırılacağı ve sıfırlama yöntemleri belirlenmiş durumda. Buna göre 2026 yılında geçerli olacak; gelir vergisi tarife dilimleri, damga vergileri, harçlar, cezalar, istisna ve beyan sınırları gibi birçok tutar yeniden değerleme oranında artırılarak hesaplanıyor. Ancak Cumhurbaşkanının bundan daha düşük ya da daha yüksek bir oran belirleme konusunda yetkisi bulunuyor. Nitekim Hazine ve Maliye Bakanı yaptığı açıklamada bu yetkinin kullanılacağına ilişkin bazı sinyaller verdi. Artış oranının 2026 hedef enflasyonuna göre daha düşük belirlenebileceğini söyledi. 

Yeniden değerleme oranı ve uygulama alanları

Biz de aşağıda, şirketlerin bütçe çalışmalarında kullanabilmeleri için yeniden değerleme oranını kullanarak 2026 yılında uygulanacak olan bazı vergisel büyüklükleri hesapladık. 

Günlük yemek istisnası 

Çalışanlara işyeri ve müştemilatında yemek verilmediği durumlarda, çalışılan her gün için (2025 yılında) 240 liraya kadar yapılan ödemeler gelir vergisinden istisna olarak değerlendiriliyor. Bu ödemelerin yemek fişi, yemek kartı aracılığıyla yapılma şartı da bulunmuyor. Çalışanın banka hesabına yatırılması durumunda da istisnadan yararlanılabiliyor. Günlük istisna tutarı 2026 yılında 300 lira olarak uygulanacak. 

Ulaşım giderleri 

İşverenlerce çalışanlara servis imkânı sağlanmadığı durumlarda, çalışılan günlere ait bir günlük ulaşım bedelinin (2025 yılında) 126 liraya kadar olan kısmı gelir vergisinden istisnadır. Bu istisnadan yararlanabilmek için ayrıca ödemelerin toplu taşıma kartı, bileti veya bu amaçla kullanılan ödeme araçlarının temini şeklinde yapılması gerekiyor. Bu tutar 2026 yılında 158 lira olarak uygulanacak. 

Gelir vergisi tarifesi 

Gelir vergisi tarifesindeki gelir dilimleri, yeniden değerleme oranında artırıldığında (yüzde 5’e kadar olan kesirler de silinince) 2026 yılı için geçerli olacak gelir vergisi tarifeleri aşağıdaki şekilde oluşuyor: 

• Ücret gelirleri

• Ücret dışı gelirler

Kira istisnası 

Kira gelirlerini beyan eden mükellefler için bir istisna uygulaması var. Ancak sadece konut kira gelirleri için geçerli. 2025 yılı gelirleri için 47 bin lira olarak uygulanıyor. 2025 yılında bu tutarın altında konut kirası alanlar beyanname vermiyorlar. 2026 gelirleri için istisna tutarı 58 bin liraya çıkıyor. 

Ancak yeri gelmişken istisnanın kapsamını daraltan bir kanun teklifinin TBMM’nin gündeminde olduğunu hatırlatmak isteriz. Teklif aynen yasalaşırsa 2026 yılından itibaren söz konusu istisnadan sadece kanunla kurulan sosyal güvenlik kurumlarından emekli, maluliyet, dul ve yetim aylığı alanlar yararlanabilecekler. 

Beyan sınırı 

Temettü gelirleri, iş yeri kira gelirleri veya birden fazla işverenden elde edilen ücret gelirleri gibi tevkifata (vergi kesintisi) tabi menkul ve gayrimenkul sermaye iratlarının beyanında kullanılan sınır tutarı da yeniden değerleme oranına göre artırılıyor. 2025 gelirleri için 330 bin lira olan bu tutar, 2026 gelirleri için 400 bin liraya çıkıyor. 

Herhangi bir tevkifat veya istisna uygulamasına tabi olmayan gayrimenkul ve menkul sermaye iratlarında (yurtdışı banka faiz geliri gibi) ise 18 bin lira olan beyan sınırı 2026’da 22 bin liraya çıkıyor. Yukarıda bahsettiğimiz kanun teklifi ile konut kira istisnasının kapsamı dışına çıkarılması öngörülen mükellefler de 2026 yılında elde ettikleri konut kiralarıyla ilgili bu beyan sınırı uygulamasından yararlanabilecekler. Yani emekli, maluliyet, dul ve yetim aylığı alanların dışındaki mükelleflerin 2026 yılındaki konut kira gelirleri toplamı 22 bin liradan azsa beyan etmeyecekler, fazla olduğu durumda ise tamamını beyan etmek zorunda kalacaklar. 

Gayrimenkul satışı 

Ticari faaliyet kapsamında yapılan satışlar hariç olmak üzere, en az 5 yıl süreyle elde tutulduktan sonra satılan gayrimenkullerden sağlanan kazançtan gelir vergisi ödenmiyor. 5 yıllık süre dolmadan satılan gayrimenkullerden (2025 yılı için) 120 bin lirayı aşan bir kazanç elde edilmesi durumunda ise aşan kısmın beyan edilerek hesaplanan gelir vergisinin ödenmesi gerekiyor. 2026 yılında bu kapsamda yapılan gayrimenkul satışlarından sağlanan kazançlar için istisna tutar 150 bin lira oluyor. 

Fatura ve amortisman sınırı 

2025 yılında 9 bin 900 lira olarak uygulanan fatura düzenleme sınırı ve doğrudan gider yazılabilecek demirbaşlara ait sınır, 2026 yılında 12 bin lira olarak uygulanacak. 

Binek oto giderleri 

Binek otomobil giderlerine ilişkin sınırlamalardan ilki kiralanan binek otomobillerinin her birine ait aylık kira bedelinin (2025 yılı için) 37 bin lirayı aşan kısmının gider kabul edilmemesi. Söz konusu sınır 2026 yılında 46 bin lira olarak dikkate alınacak. 

Satın alınan binek otomobillerinde ise yine 2025 yılında ÖTV ve KDV tutarlarının en fazla 990 bin liralık kısmı gider kabul edilebiliyordu. Bu tutar 2026 yılı için 1 milyon 200 bin lira oluyor. 

Bir diğer sınırlama da amortismanlarla ilgili. ÖTV ve KDV hariç ilk iktisap bedeli (2025 yılı için) 1 milyon 100 bin lirayı, bu vergilerin maliyet bedeline eklendiği veya binek otomobilin ikinci el olarak satın alındığı hallerde, amortismana tabi tutarı (yine 2025 yılı için) 2 milyon 100 bin lirayı aşan binek otomobillerinde, en fazla bu tutarlara isabet eden amortismanlar kazançtan indirilebiliyor. Söz konusu sınırlar 2026 yılında sırasıyla 1 milyon 380 bin ve 2 milyon 600 bin lira olarak uygulanacak. 

Faaliyetleri binek otomobilleri kiralamak veya çeşitli şekillerde işletmek olan firmaların, bu amaçla kullandıkları binek otomobilleri için bu sınırlamalar geçerli değil. 

Binek otomobil giderleriyle ilgili 2025 yılında uygulanan tutarlar ile yeniden değerleme oranında artırılarak hesaplanan 2026 tutarları aşağıdaki tabloda özetleniyor:

Uyumlu mükellef indirimi ve diğer vergisel düzenlemeler

İndirim uygulaması ticari, zirai veya mesleki faaliyeti nedeniyle gelir vergisi mükellefi olanlar ile kurumlar vergisi mükellefleri için geçerli. Beyannamelerini zamanında veren, vergi borcu olmayan, önceki yıllara ilişkin haklarında kesinleşmiş tarhiyat bulunmayan mükellefler bu indirimden yararlanabiliyorlar. 

Diğer taraftan, finans ve bankacılık sektörlerinde faaliyet gösterenler, sigorta ve reasürans şirketleri ile emeklilik şirketleri ve emeklilik yatırım fonları bu indirim uygulamasından yararlanamıyorlar. 

Bu uygulamada yıllık gelir veya kurumlar vergisi beyannameleri üzerinden hesaplanan verginin %5'i, ödenmesi gereken gelir veya kurumlar vergisinden düşülüyor. 

İndirimin bir de üst limiti var. 2025 yılında verilen beyannameler için 9 milyon 900 bin lira olarak uygulanan limit 1 Ocak 2026 tarihinden itibaren verilmesi gereken yıllık gelir ve kurumlar vergisi beyannamelerinde 12 milyon liraya çıkıyor. 

Sadece bunlar değil tabii ki. Usulsüzlük ve özel usulsüzlük cezaları, çeşitli istisna ve indirim tutarları, bilanço usulüne göre defter tutma hadleri, maktu (tutarsal) olarak alınan damga vergisi ve harçlar ile MTV gibi birçok tutar 2026 yılında yüzde 25,49 oranında artırılarak uygulanacak. Ancak yasanın vermiş olduğu yetkiler çerçevesinde bu oranlar yerine Cumhurbaşkanınca farklı oranlar belirlenebileceğini de tekrar hatırlatmakta fayda görüyoruz. 

*Fatih Köprü'nün Ekonomist Dergisi için hazırladığı makaleden alınmıştır.

Makaledeki bilgi ve açıklamalardan dolayı EY ve/veya Kuzey YMM ve Bağımsız Denetim A.Ş.’ye sorumluluk iddiasında bulunulamaz. Mevzuatın sık değiştirilen ve farklı anlayışlarla yorumlanabilen yapısı nedeniyle, herhangi bir konuda uygulama yapılmadan önce konunun uzmanlarından profesyonel yardım alınmasını tavsiye ederiz.