Asgari ücret

Asgari ücret nedir? 

Asgari ücret, bir çalışanın en düşük alabileceği ücret seviyesini belirleyen yasal bir düzenlemedir. Türkiye'de asgari ücret, her yıl belirli dönemlerde hükümet ve sosyal taraflar arasında yapılan görüşmeler sonucunda güncellenmektedir. İşçilere normal bir çalışma günü karşılığı ödenen ve işçinin gıda, konut, giyim, sağlık, ulaşım ve kültür gibi zorunlu ihtiyaçlarını günün fiyatları üzerinden asgari düzeyde karşılamaya yetecek ücret olarak tanımlanmaktadır.

Bu anlamda yasal olarak en az verilmesi gereken bir ücret olup, belirlenen tutarın altında bir ücretle işçilerin istihdamı yasaklanmıştır.

Türkiye'de asgari ücret

Türkiye'de asgari ücret uygulaması, 1971 yılında yürürlüğe girmiştir. O tarihten bu yana, asgari ücretin belirlenmesi ve güncellenmesi, ekonomik koşullar ve sosyal ihtiyaçlar doğrultusunda değişiklik göstermiştir. İlk asgari ücret, o dönemdeki ekonomik koşullara göre belirlenmiş ve zamanla enflasyon oranları ve yaşam standartları dikkate alınarak güncellenmiştir.

Asgari ücret nasıl belirlenir?

Türkiye'de asgari ücret, iş sözleşmesi ile çalışan ve 4857 sayılı iş kanunu kapsamında olan veya olmayan her türlü işçinin ekonomik ve sosyal durumlarının düzenlenmesi için Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığınca Asgari Ücret Tespit Komisyonu aracılığı ile ücretlerin asgari sınırları en geç iki yılda bir belirlenir.  Bu komisyon, işçi ve işveren temsilcileri ile hükümet yetkililerinden oluşur. Komisyon, ekonomik koşulları, enflasyon oranlarını, yaşam standartlarını ve sosyal ihtiyaçları dikkate alarak asgari ücreti bütün işkollarını kapsayacak şekilde belirler. Her yıl Ocak ve/veya Temmuz aylarında yapılan toplantılarda, mevcut ekonomik duruma göre asgari ücretin artırılması veya sabit tutulması kararlaştırılır. Komisyon kararları kesindir. Kararlar Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe girer.

Türkiye'de yıllara göre asgari ücretin tespiti

Asgari ücretin belirlenme süresinde en geç iki yılda bir üst sınır söz konusu olup, daha kısa aralıklarla belirlenmesi önünde bir engel bulunmamaktadır. Yıllara göre enflasyonun yüksek olduğu dönemlerde yılda iki kez olmak üzere en çok 1 yıllık sürelerle asgari ücretin güncellendiğini görmekteyiz. Örneğin 01.01.2007-31.12.2015 arasında yılda iki kez; 01.01.2016-31.12.2021 arasında yılda 1 kez; 01.01.2022-31.12.2023 arasında yılda iki kez ve son olarak 01.01.2024 tarihinden sonra da 2025 yılını da kapsar şekilde yılda tekrar 1 kez asgari ücret belirlenmiştir. 2025 için günlük 866,85 aylık 26.005,50 TL olarak uygulanmaktadır.