Top 10 risico's voor de overheid en publieke sector in 2025

Top 10 risico's en hoe ze te beperken

1. Onvermogen om gezonde overheidsfinanciën te realiseren

Over de hele wereld hebben overheden geld uitgegeven om hun economieën door de gebeurtenissen van de afgelopen jaren heen te helpen. Het resultaat is een hoge wereldwijde staatsschuld, die volgens het Internationaal Monetair Fonds (IMF) in 2026 115% van het BBP zou kunnen bereiken. 

Jaren van hoge rentetarieven hebben ook de kosten van het lenen en aflossen van schulden verhoogd. Dit zou een bedreiging kunnen vormen voor investeringen in openbare infrastructuur, waardoor de groei wordt belemmerd en de overheidsfinanciën nog verder onder druk komen te staan. 

Om een volledige begrotingscrisis te voorkomen, moeten regeringen nu moeilijke beslissingen gaan nemen. Door zich opnieuw te richten op indicatoren die de waarde op lange termijn van overheidsgeld bepalen op basis van de bereikte resultaten, kunnen ze investeringen beter prioriteren en middelen toewijzen. Ze kunnen ook beter argumenteren voor noodzakelijke bezuinigingen op overheidsuitgaven.

2. Zwakke of onhoudbare publieke groei

De wereldwijde supercyclus van de verkiezingen toonde aan dat positieve economische groeicijfers voor veel kiezers een heel andere realiteit kunnen verhullen. In feite weerspiegelt het in toenemende mate de uitgaven van de hoogste inkomensgroepen.

Voeg aan deze kwetsbaarheid de potentiële impact van tarieven, vergrijzing en opwaartse kostendruk als gevolg van klimaatverandering toe, en het middellangetermijntraject voor wereldwijde groei blijft laag. Dit komt deels doordat hoge overheidsschulden overheidsinvesteringen in de fundamenten van groei, zoals onderwijs en gezondheidszorg, in de weg staan.

Daarentegen beginnen de groene investeringen die de afgelopen jaren zijn gedaan hun vruchten af te werpen, wat de waarde bewijst van het versneld bereiken van net nul. Regeringen kunnen hun beperkte middelen gebruiken om dit soort duurzame groei te stimuleren en duurzame consumptie aan te moedigen. Het onderzoeken van andere maatstaven voor economische gezondheid dan het BBP kan ook een holistischer beeld geven van de realiteit waar mensen mee te maken hebben.

3. Arbeidstekorten en toenemende informaliteit op de arbeidsmarkt

De wereld komt werknemers tekort. De verwachtingen en mobiliteit van werknemers zijn gestegen. En volgens de Internationale Arbeidsorganisatie is meer dan de helft van de wereldwijde beroepsbevolking werkzaam in de informele economie.

Samen vormen deze factoren een bedreiging voor de groei doordat de belastinggrondslagen krimpen, de veerkracht van organisaties afneemt en de verstoringen in de toeleveringsketen toenemen. Tekorten aan vaardigheden en ongelijkheden in de toegang tot onderwijs ondermijnen de inspanningen om arbeidskrachten klaar te maken voor de toekomst. En de aard van werk en vaardigheden verandert snel, wat betekent dat organisaties die niet investeren in continu leren achterop kunnen raken.

Regeringen kunnen deze fluide arbeidsmarkt vormgeven door meer te investeren in motoren van economische ontwikkeling en groei, zoals onderwijs. Ze kunnen ook de privésector stimuleren om te investeren in het formaliseren van werk en het bijscholen van werknemers, en regelmatig de manier herzien waarop ze de gezondheid van de arbeidsmarkt meten.

4. Gebrekkige digitale infrastructuur en cyberbeveiliging

De bescherming van gevoelige gegevens is een topprioriteit voor organisaties in de publieke sector, maar verouderde technologie-infrastructuur, silo-systemen en technische schulden maken hen kwetsbaar voor cyberaanvallen.

Deze bedreiging zal in 2025 waarschijnlijk toenemen naarmate de technologieën voor kunstmatige intelligentie (AI) en kwantumcomputing zich verder ontwikkelen. Het is dus dringend en noodzakelijk dat overheden en instellingen in de publieke sector de digitale beveiliging toekomstbestendig maken door cloud-gebaseerde diensten te gaan gebruiken. Dat geldt ook voor het opbouwen van een workflow van cyberbeveiligingsprofessionals en het vergroten van de digitale en cyberweerbaarheid van ambtenaren.

Uitdagingen met betrekking tot tekorten aan vaardigheden en het delen van gegevens weerhouden veel organisaties er ook van om digitale technologieën te gebruiken om de dienstverlening aan hun kiezers te verbeteren. Het bijscholen van werknemers om met technologie te werken zal voordelen opleveren, terwijl het verbeteren van de interoperabiliteit en het standaardiseren van gegevensbeheer, ethiek en beveiligingscontroles een beter gebruik van gegevens mogelijk zullen maken.

5. Het onvermogen om zich aan te passen aan een nieuw geopolitiek landschap

Na een decennium van toenemende geopolitieke complexiteit is de wereld nu meer gepolariseerd. Dit betekent dat een groter aantal factoren de internationale politiek en de dagelijkse agenda's van regeringen en overheidsinstellingen beïnvloedt.

Het succes van de anti-establishment kandidaten tijdens de wereldwijde supercyclus van de verkiezingen toonde ook aan dat mensen op zoek zijn naar zelfverzekerd leiderschap in het licht van groeiende onzekerheid. Dit zou op zijn beurt kunnen leiden tot een meer transactionele en opportunistische manier van internationaal zakendoen. Het zou ook de trend kunnen versnellen dat geopolitieke verdeeldheid overslaat naar wereldwijde handel en conflicten.

In deze onstabiele omgeving is diplomatie van cruciaal belang. Waar de politiek de dialoog op hoog niveau in de weg staat, zullen sterke werkrelaties tussen agentschappen en grenzen de sleutel zijn tot het deëscaleren van spanningen. Op organisatieniveau zullen investeringen in gegevens en voorspellende analyses overheden in staat stellen om beter te anticiperen en zich voor te bereiden op verstoringen.

6. Beperkte of geen transparantie van de toeleveringsketen

Het implementeren van strategieën voor on- of nearshoring heeft geholpen om sommige gevolgen van kwetsbare toeleveringsketens te verzachten. Maar de overheid en instellingen in de publieke sector hebben nog steeds niet de traceerbaarheid en zichtbaarheid die nodig zijn voor veerkracht.

Velen hebben bijvoorbeeld niet de informatie om hun toeleveringsnetwerken in realtime te controleren of om te begrijpen wie hun leveranciers zijn die onder een bepaalde drempel vallen. Dit beperkt hun vermogen om risico's en potentiële verstoringen te identificeren en te beperken voordat het een crisis wordt.

Door de capaciteit op te bouwen om risico's van derden te beheren, kunnen instellingen de afhankelijkheden die vandaag de dag risico's creëren binnen wereldwijde toeleveringsketens begrijpen en erop reageren. Het gebruik van geïntegreerde technologische oplossingen om de toeleveringsketen en logistieke infrastructuur te moderniseren zal de zichtbaarheid en traceerbaarheid verbeteren. En door talent bij te scholen kunnen instellingen profiteren van nieuwe technologieën.

7. Weinig veerkracht bij werknemers belemmert potentieel talent in de publieke sector

Leiders in de overheid en publieke sector hebben te maken met een onbeheersbare werkdruk en een steeds grotere behoefte van het publiek aan diensten. Omdat het interne vertrouwen laag is en werknemers in deze sector het minst geneigd zijn om ontslag te nemen, lijden de veerkracht van de werknemers en de aantrekkelijkheid van de werkgever hieronder. 

De extra uitdagingen van het concurreren met de privésector op het gebied van salaris en de volatiele politieke cycli zorgen ervoor dat het geen verrassing is dat overheidsinstellingen en instellingen in de publieke sector wereldwijd moeite hebben om personeel aan te werven. Tenzij ze investeren in het opbouwen van een talentvoordeel, lopen ze het risico op een institutionele braindrain naarmate de beroepsbevolking ouder wordt.

Het is van cruciaal belang dat de overheid en instellingen in de publieke sector technologie gebruiken om de administratieve last voor werknemers te verminderen. Het uitbreiden van totale beloningen, een gevoel van doelgerichtheid en talentontwikkelingssystemen zal ook helpen om een talentvoordeel op te bouwen en kritieke vacatures in te vullen.

8. De kloof tussen klimaatambitie en actie wordt niet gedicht

Hoewel veel regeringen klimaatbeleid en regelgeving hebben opgesteld die dit jaar en volgend jaar volledig van kracht worden, is er duidelijk meer publiek leiderschap nodig. Van de respondenten van de EY Future Consumer Index gelooft 77% dat het de verantwoordelijkheid van de overheid is om betere sociale en milieuresultaten te behalen. Toch vindt slechts 34% dat hun regering voldoende actie onderneemt. 

Volgens het Emissions Gap Report 2024 van het VN-milieuprogramma (UNEP) is er een "kwantumsprong in ambitie" nodig om een catastrofale opwarming van de aarde te voorkomen. Om dit te bereiken, moeten regeringen begin dit jaar ambitieuzere Nationally Determined Contributions (NDC's) indienen. De financieringskloof voor duurzame infrastructuur moet ook dringend worden gedicht door stimulansen te creëren om gemengde financiering te ontsluiten. Intern zal het vergroenen van overheidsactiviteiten helpen om momentum en vertrouwen bij het publiek op te bouwen. Waar op nationaal niveau geen doortastende actie mogelijk is, is het aan de lokale regeringsleiders om een groene overgang te blijven bevorderen.

9. Gebrek aan veerkracht bij klimaatgerelateerde gebeurtenissen

Naarmate het weer en de hittepatronen intenser worden, nemen ook de economische en menselijke kosten toe. Nu al hebben regeringen moeite om effectief te reageren op milieugezondheidsproblemen en schaarse hulpbronnen - wat leidt tot toenemende conflicten, honger en migratie.

Om deze risico's te beperken, moeten de ontwikkelde landen de aanpassing aan het klimaat in de ontwikkelingslanden en eilandstaten die het meeste risico lopen, op gunstige voorwaarden financieren. Maar het doel van US$100b dat tijdens COP15 in 2009 werd beloofd, werd pas in 2022 bereikt - twee jaar na de oorspronkelijke deadline.

Het behalen van het nieuwe collectieve gekwantificeerde doel, dat tijdens COP29 in november 2024 is vastgesteld, is van cruciaal belang om de landen met het grootste risico in staat te stellen hun NDC-doelstellingen te behalen. Het zal deze landen ook in staat stellen om te investeren in instrumenten om veerkracht op te bouwen, zoals systemen voor vroegtijdige waarschuwing bij meervoudige gevaren, die volgens het UNEP de schade als gevolg van verstoringen met 30% kunnen verminderen. Regeringen kunnen helpen door sterkere stimulansen voor de particuliere sector te creëren, klimaatrisico's in overheidsbegrotingen op te nemen en door de gemeenschap gestuurde aanpassingsprojecten te bevorderen.

10. Geen verbinding met ervaringen en behoeften van kiezers

Trage, ontoereikende reacties van de overheid op wereldwijde gebeurtenissen en een groeiende perceptie dat de overheid de meeste mensen in de steek laat, hebben de sociale cohesie en het vertrouwen van het publiek in de instellingen aangetast.¹ Ze hebben ook het succes van anti-establishment kandidaten in de wereldwijde supercyclus van de verkiezingen gestimuleerd.