Konsumenci stają się coraz bardziej introspektywni. Zmiana charakteru ich aktywności to wyzwanie dla firm, które muszą znaleźć nowe sposoby docierania do swoich odbiorców. Internet wydaje się być najlepszym narzędziem, ale warto pamiętać, że w Polsce wciąż panuje nieufność do produktów, a zwłaszcza usług oferowanych online . Spędzając więcej czasu w internecie konsumenci mają nowe oczekiwania dotyczące łatwości robienia zakupów, nieustających, dobrych doświadczeń, które pozwolą połączyć przyjemność fizycznych zakupów z tymi online
Nowy styl życia, czyli spędzanie więcej czasu w domu i w internecie, oznacza też zmianę nawyków zakupowych. Dzięki pandemii kupowanie w internecie przestało być czymś wyjątkowym- 21% globalnych respondentów badania EY zamierza kupować mniej w fizycznych sklepach.
Zachowawcza postawa konsumentów zależy od ich wieku. Im są starsi, tym rzadziej planują podejmowanie nowych wyzwań. Zamierza to zrobić zaledwie 11% Polaków w wieku powyżej 55 lat, za to aż 45% polskich oraz 26% globalnych konsumentów pokolenia Z (osoby urodzone w latach 1997-2012) chce nowych doznań.
Podobnie jest z innymi aktywnościami. Własny biznes planuje założyć tylko 5% najstarszych polskich konsumentów, jedna piąta pokolenia Z w Polsce oraz 24% respondentów na świecie. Karierę zawodową w Polsce chce rozwijać 7% oficjalnych emerytów i jedna trzecia młodych ludzi (33%). Na świecie aż 38% pokolenia Z planuje robić karierę. Odwrotnie wygląda kwestia przechodzenia na emeryturę – jedna czwarta najstarszych polskich konsumentów zamierza odpocząć. Najmłodsze pokolenia (Y oraz Z) w ogóle o tym nie myślą.
W jednym najstarsi i najmłodsi są zgodni – oba pokolenia mają poczucie, że życie wróciło już do normy (60% i 57% odpowiednio).
Pandemia bez wątpienia już na stałe zmieniła podejście do kwestii zdrowotnych. Ponad połowa (57%) najstarszych respondentów badania EY w Polsce będzie ostrożniejsza i bardziej świadoma w sprawach zdrowia fizycznego, a 49% zdrowia psychicznego. Podobnie uważają pozostałe pokolenia, w tym generacja Z (49 i 48% odpowiednio). Na świecie aż 59% najmłodszych konsumentów zamierza dbać o swoje zdrowie fizyczne, a 58% o psychiczne. Częścią zdrowia psychicznego jest też poczucie samotności, które doskwiera 22% starszych konsumentów w Polsce i aż 29% najmłodszych. Polacy są jednak w dużo lepszej sytuacji niż ich rówieśnicy na świecie – aż 47% konsumentów generacji Z narzeka na samotność. Jednocześnie wszystkie pokolenia w podobnym stopniu (w Polsce i globalnie) zamierzają ocenić, czy poświęcają swój czas na rzeczy, które cenią najbardziej. Prawie połowa respondentów, niezależnie od wieku, zamierza żyć chwilą, bez dalekosiężnych planów.
COVID-19 sprawił, że ludzie są ostrożniejsi w kwestii swojego zdrowia, przechodzą od leczenia do profilaktyki, zarówno w kwestiach psychicznych, jak i fizycznych. Chociaż teraz, gdy nie odczuwają skutków pandemii tak bardzo, jak podczas jej pierwszych fal, ich zainteresowanie dbaniem o zdrowie jest mniej ważne niż np. sprawy finansowe, przy czym ta zmiana jest głównie spowodowana inflacją oraz wojną w Ukrainie
Zrównoważony rozwój
Powoli staje się on dla konsumentów priorytetem, ale bardziej w intencjach niż w działaniach. Intencje są szlachetne, bowiem dla 41% respondentów zrównoważony rozwój przy decyzjach zakupowych jest bardzo ważny lub ważny. Zaledwie 16% twierdzi, że jest nieważny. Połowa badanych deklaruje, że środowisko naturalne będzie priorytetem w ich stylu życia i w zakupach. Zamierzają też zwracać większą uwagę na wpływ własnej konsumpcji na zmiany klimatu, jednak rosnąca świadomość nie przekłada się na zachowania zakupowe. Ludzie nie chcą płacić więcej za produkty przyjazne środowisku, co podkreśla 85% respondentów w Polsce i 79% na świecie.
Mając do wyboru produkty o zbliżonej cenie i jakości, wyprodukowane z poszanowaniem środowiska naturalnego lub mające negatywny wpływ na klimat, ponad połowa konsumentów twierdzi, że kupiłaby te pierwsze, zwłaszcza w przypadku żywności (zarówno świeżej, jak i pakowanej), artykułów higieny osobistej, kosmetyków oraz środków czystości. Wyjątkiem są napoje alkoholowe – tylko 42% zwraca uwagę na zrównoważony rozwój w procesie produkcji.
Jednocześnie 41% Polaków robi zakupy spożywcze w różnych miejscach, a 59% w ogóle nie przywiązywało w czasie pandemii wagi do opakowań zgodnych z zasadami zrównoważonego rozwoju.
Być może dobre intencje miałyby rzeczywiste przełożenie na decyzje zakupowe, gdyby producenci prowadzili transparentną politykę informacyjną dotyczącą celów zrównoważonego rozwoju i tempa ich osiągania. Zwłaszcza, że prawie połowa respondentów naszego badania jest przekonana, że szkodliwe dla środowiska produkty nie są dopuszczone do sprzedaży. Dlatego potrzebna jest szeroka akcja edukacyjna na temat standardów ESG (środowisko, społeczeństwo, ład korporacyjny) . Niemniej kwestia wyższej ceny i skłonności zapłaty za przekonania podczas wizyty w sklepie pozostaje jednym z ograniczników wzrostu tego rynku
O badaniu
EY Future Consumer Index śledzi zmieniające się w czasie nastroje i zachowania konsumentów oraz identyfikuje pojawiające się grupy konsumenckie. EY FCI daje długoterminowe wskaźniki i unikalną perspektywę na to, jakie zmiany są tymczasowymi reakcjami na kryzys COVID-19, a które są fundamentalne oraz jak może zachowywać się konsument po COVID-19.
Ta edycja badania była przeprowadzona 17-27 maja 2022 roku na reprezentatywnej grupie 1000 osób w wieku 18-65 z całej Polski.
Podsumowanie
Najnowsze badanie EY Future Consumer Index po raz kolejny pokazuje, że polscy konsumenci zmieniają swoje nawyki zakupowe. Zakupy w internecie są już zdecydowanie powszechniejsze niż przed pandemią. Zależy to jednak w dużej mierze od wieku nabywców. Polacy mają poczucie, że życie po pandemii wróciło do normy. Wyniki EY Future Consumer Index potwierdzają, że pandemia dokonała zmiany w organizacji wolnego czasu – ankietowani spędzają więcej czasu w domu oraz niechętnie podejmują nowe wyzwania. Większość badanych Polaków nie planuje uprawiania nowego sportu czy hobby.
