Mature businessman sitting in park outside office building and using smartphone.

Sürdürülebilirlik ve teknoloji CFO'ları nasıl dönüştürecek?

CFO'nun rolü, uzun vadeli değer yaratmaya odaklanan bir “Değer Mimarı”na dönüşüyor.


Özet

    • CFO'lar, hem sürdürülebilirliği işlerine entegre etmeleri hem de yapay zekâdan her alanda yararlanmaları ile uzun vadeli değer yaratıyor ve inovasyon konusunda öncü oluyor.
    • CFO'lar kısa vadeli performans ile uzun vadeli değer yaratıyor ve aynı anda birden fazla  fırsatı değerlendiriyor.
    • Yapay zekâ ve teknoloji sayesinde, CFO'lar finansal ve finansal olmayan raporlamaları geliştiriyor ve sürdürülebilir iş modellerini teşvik ediyor.

    Yapay zeka kullanımı, sürdürülebilirlik zorunlulukları, uzun vadeli değer yaratma ve ölçme talebini artırıyor. Hızlı değişimlerin yaşandığı bir dönemde, finans liderleri aynı anda birden fazla fırsatı ele alarak hem kısa vadeli performansı hem de uzun vadeli değer yaratmayı destekliyor. CFO'lar ise özellikle bu süreçte, mevcut önceliklerini korurken aynı zamanda yeni sorumluluklar üstlenmek zorundalar.

    Yeni sorumlulukların benimsenmesi, CFO rolünde dönüşümü tetikleyen şeylerden biridir. Sürdürülebilirlik, iş stratejisi ve raporlama yapılan işin ayrılmaz bir parçası haline geliyor, CFO'lar giderek daha fazla finansal ve finansal olmayan kurumsal değeri yönlendirmekle görevlendiriliyor. Yapay zekâ, finansal süreçleri otomatikleştiriyor ve özellikle muhasebe ekiplerine yardımcı olarak, CFO'lara finansal performansın ötesinde etki yaratma alanı sağlıyor.

    Sonuç olarak, CFO, kurumlar, insanlar ve dünyamız için değer yaratan sürdürülebilir ve yenilikçi ama aynı zamanda kârlı iş modellerini teşvik eden bir ‘Değer Mimarı’ haline geliyor. Bu dönüşüm, sürdürülebilirlik ve teknoloji gereksinimleri arttıkça da hız kazanacak. Bu dönüşümü benimseyen CFO'lar, portföylerini genişleterek gelecekte rol alacakları CEO rolü için kendilerini konumlandıracaklar. CFO rolünü bu yönde destekleyen organizasyonlar, ilerleyen süreçlerde CFO’larının iş geliştirme üzerindeki etkilerinden ve değer yaratma kabiliyetlerinden faydalanacaklar. Desteklemeyen organizasyonlar ise, inovasyonlardan geri kalacak, finansal ve finansal olmayan süreçlerin denetimini kaybetme riskiyle karşı karşıya kalacaklar ve organizasyonlarının uzun vadeli değer yaratma kabiliyeti azalacak.

    Yazımızda bu dönüşümü tetikleyen faktörleri inceleyecek, bu yeni rolün gerekliliklerini tanımlayacak ve organizasyon içinde dönüşümü gerçekleştirmek konusunda bir eylem planı paylaşacağız.

    CFO'nun odak noktasını değiştiren iki eğilim

    CFO'ların organizasyonlarını kapsamlı, uzun vadeli bir değer yaratma perspektifine yönlendiren bir rol üstlenme ihtiyacının altında yatan iki eğilim:

    1. Yeni düzenlemeler ve daha sağlam raporlama gereksinimleri ile güçlenen sürdürülebilirlik zorunlulukları, paydaş beklentilerinin artması ve iş dayanıklılığını artırma ihtiyacı
    2. Yapay zekâ, veri ve analitik tarafından yönlendirilen finansal fonksiyonlarda otomasyon ihtiyacı

    Sürdürülebilirlik zorunluluklarının artması

    Düzenleyici ve gönüllü sürdürülebilirlik raporlama standartları, yalnızca hedefler ve gelen risklerin değil, aynı zamanda giden etkilerin ve geçiş planlarının açıklanmasını içeren daha derin bir şeffaflık ve titizlik gerektiriyor. AB Kurumsal Sürdürülebilirlik ve Raporlama Direktifi (CSRD) ve AB Taksonomisi gibi düzenlemeler, raporlama ve yönetim rutinlerinde değişiklikleri tetikliyor. Ayrıca, Amerika Birleşik Devletleri'nde Yatırımcılar için İklimle İlgili Açıklamaların Güçlendirilmesi ve Standartlaştırılması kuralları önerilmiş olsa da, şu anda temyiz beklemekte ve değişikliğe tabi olabilir.

    Uluslararası Sürdürülebilirlik Standartları Kurulu (ISSB), Doğa ile İlgili Finansal Açıklamalar Görev Gücü ve Bilime Dayalı Hedefler Girişimi (SBTi) gibi hükümet dışı kuruluşlar tarafından yayımlanan standartlar ve çerçeveler, finansal olmayan hedefler ve raporlama için küresel tutarlılık ve daha yüksek bir çıta getiriyor. Bu gelişmeler gerçek bir etki yaratıyor. EY araştırması,  sürdürülebilirlik raporlaması üzerindeki artan düzenleyici incelemelerin, Avrupa şirketlerinin %92'sinin yaklaşımlarını "optimize etmek için önemli değişiklikler" veya "dönüştürmek için cesur değişiklikler" yapmasına neden olduğunu gösteriyor. CFO’lar, finansal olmayan verilerin raporlanmasının finansal raporlama  titizliğine doğru ilerlemesiyle bu dönüşümün merkezinde yer alıyor.

    Yatırımcılar ne düşünüyor
    Kurumsal yatırımcıların çoğu, şirketin üç aylık kazanç hedeflerini kaçırmasına neden olsa bile, yatırım yaptıkları şirketlerin stratejik sürdürülebilirlik yatırımlarını desteklemektedir.
    Şirketler ne düşünüyor
    Finans liderlerinin çoğu, şirketin üç aylık kazanç hedeflerini kaçırmasına neden olsa bile büyük sürdürülebilirlik yatırımları yapılmasını destekliyor.
    Kaynak: 2024 EY Kurumsal Raporlama Anketi

    Finans fonksiyonunda otomasyon ve iyileştirme

     Şirketlere sunulan veri hacmi katlanarak artıyor. CFO'lar; bu verileri hızla analiz edebilmeli, değerli iş içgörüleri oluşturabilmeli ve artan sürdürülebilirlik raporlama gereksinimlerini karşılayabilmelidir. Hem iş içgörüsü hem de raporlama için temel bir zorluk, finansal olmayan verilerin heterojen ve genellikle yapılandırılmamış doğasıdır. Gelişmiş teknik yetenekler, özellikle yapay zekânın kullanımı, finans fonksiyonunda yüksek veri analiz edilebilme olasılığını artıracaktır. 2024 EY Kurumsal Raporlama Anketi'ne göre, CFO’ların %87'sinin, şirketlerinin şu anda veri analitiği ve finansal olmayan verilerin kurumsal raporlamaya entegrasyonu için yapay zekâyı pilot olarak kullandığını gösteriyor.

    Yapay zekâ kullanımının artmasıyla, muhasebe ve raporlama için harcanan zamanın önemli ölçüde azalması bekleniyor. Çünkü yapay zekâberaberinde otomasyon getiriyor ve bu sayede fazla zaman alan, tekdüze işlemler otomatize ediliyor. Bu değişim, CFO ve finans ekibinin değer yaratan verileri ve içgörüleri bütünsel olarak yorumlaması için onlara zaman kazandıracak, sürdürülebilirlik dönüşümünü planlayacak, şekillendirecek ve yönlendirecek, aynı zamanda kârlı bir iş ortaya çıkaracak.

    Daha da önemlisi, yapay zekâ, CFO'ların daha derin analizler yapmalarına ve değişimin artan hızı, ölçeği ve karmaşıklığına bağlı olarak daha hızlı kararlar almalarına yardımcı olacaktır. Ayrıca sürdürülebilirlik konusunda cesur adımlar atmalarına ve uzun vadeli doğal, sosyal ve ekonomik değer ortaya çıkarmalarına yardımcı olacaktır.

    ESG alanında lider şirketler
    Yapay zeka, yeni iş modelleri ve gelir akışları yaratmaktan işin yapılış şeklini dönüştürmeye kadar uzun vadeli değer yaratmak için önemli bir fırsat sunuyor.
    ESG alanında lider şirketler
    Üretken Yapay zekânın temel zorluğu, etik ve toplumsal sonuçların kuruluşumuza olan güveni sarsmamasını sağlarken dönüşümü ve büyümeyi teşvik etmektir.
    Kaynak: 2024 EY Avrupa Uzun Vadeli Değer ve Kurumsal Yönetim Araştırması

    CFO'nun dönüşümü

    Birçok organizasyon, CFO'yu öncelikle verimli muhasebe ve finansal performans sağlayan bir "skor tutucu" olarak görmüştür. Ancak, artan sürdürülebilirlik zorunlulukları ve finans fonksiyonunun yapay zekâ ile gelişmesi, CFO'nun ‘Değer Mimarı’ olarak dönüşümünü getiriyor. Yalnızca liderlik becerilerine sahip CFO’lar bu değişimin sunduğu fırsatları yakalayabilecek vesürdürülebilirlik dönüşümlerini, etki alanlarını genişletmek ve potansiyel CEO rolleri için kendilerini hazırlamak için bir fırsat olarak görecek ve bu fırsatı değerlendirecek.

    Bugün, CFO’lar sürdürülebilirliği karar alma süreçlerine giderek daha fazla entegre ediyor. Çevresel, sosyal ve yönetişim (ESG) hedeflerine yönelik ilerlemeyi takip ediyor, sermaye harcamaları ve işletme harcamaları (örneğin, CSRD için) için ölçümler tanımlıyor ve nihayetinde, hisse senedi hikayesini sürdürülebilirlikle dolduruyor.

    2024 EY Küresel Kurumsal Raporlama Anketi'ne göre, CFO'ların %48'inden azı, proaktif ‘değer yaratıcı’ları olduklarını düşünürken, %80'i değer yaratımında kilit oyuncular olmak için gereken becerilere sahip olduklarından emin, bu da CFO etkisinin artacağını  gösteriyor.

    ‘Değer Mimarı’ potansiyelini ortaya koymak için atılması gereken üç adım

    Finans fonksiyonunun her unsuru sürdürülebilirlik kavramından etkileniyor. Bu etki ışığında CFO'nun “Değer Mimarı” olarak potansiyelini ortaya koymak ve hayata geçirmek için alması gereken aksiyonlar: 

    1. ESG ile dolu bir değer hikayesi tasarlayın 

    Günümüzde CFO'ların sorumluluğundaki raporlar yalnızca finans sektörü çalışanları tarafından değil, aynı zamanda müşteriler, tedarikçiler, çalışanlar, hükümet dışı kuruluşlar ve kamuoyu gibi geniş bir paydaş grubu tarafından da kullanılıyor. Yatırımcılar, raporlamanın çok paydaşlı bir modeli benimsemesini beklentileri olduğunu belirtiyor. 2024 EY Küresel Kurumsal Raporlama Anketi'ne göre, yatırımcıların %82'si, organizasyonların hükümetler, tüketiciler, çalışanlar ve yerel topluluklar gibi birden fazla paydaşla daha fazla etkileşimde bulunması gerektiğini ve yatırımcılar, analistler için önemli olan ESG konularında raporlama yapılması gerektiğini söylüyor. Geleceğin ‘Değer Mimar’ları, tüm paydaşların güvenini kazanmak ve bu güveni sürdürmek için finansal ve finansal olmayan performansı raporlamalıdır. Özellikle, yatırımcı topluluğunu yönetmek, ESG performansı ve sürdürülebilir finansman seçenekleri üzerindeki yatırımcı baskısını ele almakla sorumlu olacaklar. Bu noktada dikkat edilmesi gerekenler:

    • Yatırımcıların ESG gereksinimlerini ve beklentilerini anlamak
    • Hisse senedi hikayesini ESG ile özdeşleştirmek
    • Sürdürülebilirlik dönüşümü için finansman alternatifleri geliştirmek

    2. Finansal ve finansal olmayan değeri entegre eden bir vaka çalışması planlayın 

    CFO’lar, sürdürülebilirlik dönüşümlerinin finansmanını yönetmek ile de yükümlüdür.  Orta ve uzun vadede yaratılan değeri göstermek için vaka belirlemek gerekmektedir. ESG ve finansal olmayan metrikler, performans yönetimi ve karar alma süreçlerine sürdürülebilirliğin yerleştirilmesini sağlamak için planlama sürecine – örneğin, stratejik plan, orta vadeli plan, bütçeleme ve tahminler dahil olmak üzere yönetim incelemeleri – yerleştirilmelidir. Öncelikli eylemler:

    • Sermaye harcamaları ve işletme harcamaları kısa - uzun vadeli planlamaya ESG planlarını  dahil etmek
    • Yatırım kararları alınırken sürdürülebilirlik kriterlerini dahil etmek
    • Sürdürülebilirlik dönüşümünü finanse etmek için kaynakları aktif olarak planlamak ve aylık finans raporlarına sürdürülebilirlik verilerini dahil etmek
    • Sürdürülebilirlik dönüşümü için vaka tanımlamak

    3. Finans için yeni bir yönetim modeli inşa edin

     İç operasyonel bir perspektiften, yeni ESG gereksinimleri finans yönetim modeli üzerinde bir etkiye sahiptir. Bu etki, işlem, raporlama ve karar alma süreçlerini, teknoloji ve insanlar gibi yönetim modeli unsurlarını etkiler. Öncelikli eylemler:

    • ESG verilerinin toplanması ve raporlanması için denetime tabi süreçlerin oluşturmak
    • Ekibinizin yeni beceriler kazanmasını sağlamak ve yeniliği destekleyen bir kültür oluşturmak
    • Yaklaşan regülasyonların sonuçlarını erkenden öngörmek, raporlama açısından uyumlulukları tespit etmek ve uyumdan değer katmaya yönelmek

    Finansın geleceği sürdürülebilir

    ‘Değer Mimarı’ vizyonu henüz tam anlamıyla gerçekleştirilmemiş olsa da, CFO rolü sürdürülebilir iş modellerine ve inovasyona yönelik temel değişimler nedeniyle hızla bu yönde ilerliyor. Zaten finansal istikrarı sağlamak ve tüm paydaşlar için sürdürülebilir değer yaratmakla yükümlü olan CFO'lar, bu dönüşümü gerçekleştirmek için şimdi harekete geçerek organizasyonel etkilerini artırabilirler. 

    Uzun vadeli değer yaratmayı önceliklendiren ve bunu kurumsal stratejiye entegre eden bugünün CFO'ları organizasyonlarının yatırımcı beklentilerini daha şeffaf ve doğru bir şekilde güvence altına alacaklar.

    Özet

    CFO'lar, sürdürülebilir dönüşümleri desteklemek ve finanse etmekten ‘Değer Mimarları’na dönüşüyor. Bu nedenle sürdürülebilirliği yalnızca hissedarlar için değil, aynı zamanda daha geniş paydaş topluluğu için değer yaratan iş modelleri oluşturmalılar. 

    Bu makale hakkında