telefonda piyasa takibi yapan kişi

Kripto varlıkların vergilendirmesi


Kripto varlık düzenlemeleri, Sermaye Piyasası Kurulu'nun denetimi altında vergi kanunlarında yapılan değişikliklerle netleşirken, vergilendirme zorlukları ve uluslararası uyum konuları gündemde kalmaya devam ediyor.


Kısaca
  • Kripto varlık düzenlemeleri, Sermaye Piyasası Kurulu'nun denetimi altında yürürlüğe girerek kripto varlık hizmet sağlayıcılarının faaliyetlerini ve denetim esaslarını belirliyor.

  • Kripto varlıkların vergilendirilmesi, anonimlik ve uluslararası uyum eksiklikleri nedeniyle zorluklar içerirken, gelişmiş izleme teknolojileri ve uluslararası işbirliği önerileri çözüm olarak sunuluyor.

  • Türkiye'de kripto varlık vergilemesi, platformların dolaysız ve dolaylı vergileri ile yatırımcıların vergilendirilmesi konularında netleştirilmesi gereken düzenlemeler içeriyor.


Kripto varlıklarla ilgili düzenleme “7518 sayılı Sermaye Piyasası Kanunu’nda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun” olarak 2 Temmuz 2024 tarihli ve 32590 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. Böylece, 6362 sayılı Sermaye Piyasası Kanunu’nda (“Kanun”) yapılan değişikliklerle “kripto varlık hizmet sağlayıcılar” Sermaye Piyasası Kurulu’nun (“SPK”) düzenleme ve denetimine tabi tutulmuş; Kanun’un “Sermaye Piyasası Kurumları ve Faaliyetleri” başlıklı üçüncü kısmına 35/B (Kripto varlık hizmet sağlayıcıları ve kripto varlıklara ilişkin hükümler), 35/C (Kripto varlık hizmet sağlayıcıların faaliyetlerine ve kripto varlıkların transfer ve saklanmasına ilişkin esaslar), 99/A (Kripto varlık hizmet sağlayıcıların faaliyetlerinde uygulanacak tedbirler) ve 99/B (Kripto varlık hizmet sağlayıcıların denetimi ve uygulanacak yaptırımlar) maddeleri eklenmiş; “III-35/B.1 sayılı Tebliğ” ve “III-35/B.2 sayılı Tebliğ” 13 Mart 2025 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. 

Kanunun Geçici 11’inci maddesine göre faaliyette bulunacaklarını beyan eden kuruluşlar için oluşturulan “Faaliyette Bulunanlar Listesinde”, yetmiş yedi platform ve on bir saklama kuruluşu bulunmaktadır.

24.06.2025.png

Kripto varlıklar ve vergileme zorlukları 

OECD’nin 12.9.2020 tarihli “Sanal Paraların Vergilendirilmesi” yayınında açıklandığı üzere ülkelerin kripto varlıklara yaklaşımı farklılaşmaktadır. 

Gayri maddi varlık

Finansal enstrüman

Emtia veya sanal emtia

Para

Yasal ödeme aracı

Avustralya, Fransa, Şili, Çek Cumhuriyeti, Lüksemburg, Nijerya, İspanya, İsveç, İsviçre* ve Birleşik Krallık 

(*Bu varlıkların alım-satımını yapanlar için mal)

Arjantin**, Brezilya, Hırvatistan, Danimarka, İsrail, Japonya, Slovak Cumhuriyeti ve Güney Afrika

(**Tam bir tanım yok fakat gelir vergisi uygulaması açısından finansal enstrüman)

Avusturya, Kanada, Çin ve Endonezya

Belçika, Fildişi Sahili, İtalya ve Polonya

Japonya

Türkiye’de 7518 sayılı Kanun düzenlemesiyle “kripto varlık, dağıtık defter teknolojisi veya benzer bir teknoloji kullanılarak elektronik olarak oluşturulup saklanabilen, dijital ağlar üzerinden dağıtımı yapılan ve değer veya hak ifade edebilen gayri maddi varlıklar” şeklinde tanımlandı. 

Farklı bir varlık sınıfı olması nedeniyle kripto varlık vergilemesi zorluklar içeriyor. EU Tax Observatory’nin “Kripto Paralara Vergi Uygulamak”¹ adlı raporunda bu konuda değerlendirmeler içeriyor. Raporda vergileme sorunlar ana başlıklar itibariyle şu şekilde sıralanıyor: 

Anonimite

Bu varlıkların doğasındaki anonimlik, vergi idarelerinin izlemesini ve vergilemeyi zorlaştırırken, kullanıcıların kimliklerinin gizlenmesi vergi kaçırma potansiyeli yaratıyor.

Ülkelerin yaklaşım farklılığı

Bu varlıkların vergilemesinde uluslararası düzeyde uyumsuzluk ve düzenleme eksikliği vergi rekabeti doğuruyor. Ülkelerin kripto varlıkların vergilemesine yaklaşım farklılığı standart bir yaklaşım oluşmasına imkan vermiyor.

Vergi kaçakçılığı ve kara para aklama

Bu varlıklar, vergi kaçakçılığı ve kara para aklamada kullanılabilmektedir. Vergi idarelerinin bu tür faaliyetleri tespiti ve önlemesinde zorluklar var.

Teknik bilgi eksikliği

Vergi idareleri, bu varlıkların teknik alt yapısını ve işleyişini tam olarak anlamakta zorlanmakta ve bu nedenle etkin bir vergileme ve denetim süreci oluşması geçikmektedir.

Çözüm önerileri ise şu şekilde sıralanmıştır:

Gelişmiş izleme ve raporlama

Bu varlıklarla gerçekleştirilen işlemlerin izlenebilirliğini artırmak için blockzincir analiz araçları ve gelişmiş izleme teknolojileri kullanılarak, vergi idarelerinin işlemleri daha etkin şekilde izlemesi mümkün olabilir.

Uluslararası iş birliği ve standartlar

Bu varlıkların vergilendirilmesi ile ilgili uluslararası iş birliği artırılmalı ve ülkeler arasındaki düzenlemeler uyumlaştırılarak, belirlenecek küresel bir standart ile vergi kaybının önlenmesi sağlanabilir.

Zorunlu müşterini tanı ve kara para aklama ile mücadele politikaları

Platformlar için zorunlu KYC ve AML politikaları uygulanarak; kullanıcıların kimliklerinin doğrulanması ve şüpheli işlemlerin belirlenmesi sağlanarak vergi kaçakçılığı ve kara para aklama ile mücadele edilebilir.

Eğitim ve kapasite artırma

Vergi idareleri ve denetleyiciler için kripto varlıklar konusunda eğitim programları düzenlenmeli ve teknik bilgi kapasiteleri artırılmalı; böylece idarelerin kripto varlıkların işleyişini daha iyi anlaması ve etkili bir vergilendirme süreci oluşturmasını sağlanabilir.

Türkiye’de kripto varlık vergilemesi


2024 yılındaki SPK değişiklikleri sonrasında vergi kanunlarında gerekli değişiklikler yapılarak, vergi düzenlemeleri tamamlanması ve kripto varlıklar piyasasında vergileme netleştirilmelidir. 

  • Platformların vergilemesi

Dolaysız vergiler: Platformlar SPK yetkilendirmesinden sonra elde edecekleri kazançlar için Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 32’inci maddesine göre %30 oranında kurumlar vergisi ödemeye başlayacaklar. Ayrıca 2025 yıl sonunda enflasyon düzeltmesi yapılsa bile bu kurumlar Vergi Usul Kanunu’nun geçici 33’üncü maddesi gereğince enflasyon düzeltmesi yapamayacaklar. 
 

Dolaylı vergiler: Mevcut düzenlemelere göre platformların kripto varlık alım-satımına aracılık faaliyetinden elde ettikleri kazançlar katma değer vergisine tabidir. Ancak sermaye piyasası kurumları arasında sayılmış olmaları bu şirketlerinde “banka ve sigorta muameleleri vergisine” tabi olmalarının doğru olacağı kanaatindeyiz. 
 

6802 sayılı Kanuna dair 87 Seri Nolu Gider Vergileri Tebliği açıklandığı üzere Kanun 28/2’inci maddesinde belirtilen işlemler ilgili kanunlara göre verilen yetki veya izin ile yapılabilecek işlemlerdir. Bakanlık 87 Seri Tebliğ ile “portföy yönetim şirketleri, vadeli işlem aracılık şirketleri ile merkezi kayıt kuruluşu ve vadeli işlem ve opsiyon borsası gibi kuruluşları” BSMV kapsamına alırken gerekçe olarak “mülga 2499 sayılı Sermaye Piyasası Kanunu’nun 32’nci maddesinin verdiği yetki ve izin çerçevesinde menkul kıymetlere ilişkin işlemleri esas faaliyet konusu olarak yapmalarını” esas almıştır. Platformlar 6362 sayılı Kanunun 35/B ve 35/C maddelerinin verdiği yetki ve izin çerçevesinde “gayrimaddi varlık” niteliğindeki kripto varlıklara ilişkin işlemleri esas faaliyet konusu olarak gerçekleştirmektedir. Bu nedenle, platformlar BSMV kapsamına alınmalı ve BSMV oranı da bankalar ve aracı kurumlarda olduğu gibi %5 olarak belirlenmesi uygun olacaktır. 
 

  • Yatırımcıların vergilemesi: 

Dolaysız vergiler: Kripto varlıkları alım-satımı yapanların gerçek veya tüzel kişi olmasına bağlı olarak vergileme yapılmalıdır. Kurumlar vergisi mükelleflerinin alım-satımlarının kurum kazancı kapsamında olduğu nettir. Gerçek kişilerin vergilemesi için düzenleme yapılması gerekmektedir. Düzenlemenin vergiye uyumu kolay ve uyum maliyetinin az olacak şekilde tasarlanmalıdır. Bu noktada kambiyo gider vergisi gibi bir vergileme değerlendirilebilir veya işlemler GVK geçici 67’inci madde kapsamına alınabilir. 
 

Dolaylı vergiler: Kripto varlıkların (özellilkle kripto paraların) AB ülkelerinde olduğu gibi bu varlıkların KDV’den istisna olması önemlidir. Türkiye’nin de kripto varlıkları KDV’den (özellikle kripto varlık ihraçları) AB’de olduğu gibi KDV’den istisna kapsamına alması politikası benimsemesi Türkiye’deki ihraçların AB ülkelerine kaymaması için gereklidir. 

Söz konusu düzenlemeler, 16.6.2025’te TBMM’ne sunulan Türk Parasının Kıymetini Koruma Hakkında Kanun ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifine “kripto vergi düzenlemeleri” eklenebilirdi, hala genel kurulda verilecek önerilerle kanun teklifinin kapsamına alınabilir. 

Makaledeki bilgi ve açıklamalardan dolayı EY ve/veya Kuzey YMM ve Bağımsız Denetim A.Ş.’ye sorumluluk iddiasında bulunulamaz. Mevzuatın sık değiştirilen ve farklı anlayışlarla yorumlanabilen yapısı nedeniyle, herhangi bir konuda uygulama yapılmadan önce konunun uzmanlarından profesyonel yardım alınmasını tavsiye ederiz.


Özet

Kripto varlık düzenlemeleri, 7518 sayılı Sermaye Piyasası Kanunu'nda yapılan değişikliklerle Sermaye Piyasası Kurulu'nun denetimi altında yürürlüğe girerken, kripto varlık hizmet sağlayıcılarının faaliyetleri ve denetim esasları netleşiyor. Vergilendirme zorlukları, kripto varlıkların anonim doğası ve uluslararası uyum eksiklikleri nedeniyle devam ederken, gelişmiş izleme teknolojileri ve uluslararası işbirliği önerileri çözüm olarak sunuluyor. Türkiye'de kripto varlık vergilemesi, platformların dolaysız ve dolaylı vergileri ile yatırımcıların vergilendirilmesi konularında netleştirilmesi gereken düzenlemeler içeriyor ve bu süreçte KDV istisnası gibi konular da gündeme geliyor.

İlgili makaleler

Hangi mükellef grubunun vergi inceleme riski yüksek?

Vergi Denetim Kurulu'nun 2024 faaliyet raporuna göre, hangi mükellef gruplarının vergi inceleme riski daha yüksek? Dijitalleşen vergi inceleme süreçleri ve KDV kaçakçılığına dair detaylar.

Şirketlerin dijital dönüşüm süreçlerinde, bilgi ve iletişim teknolojisi (ICT) sağlayıcıları nasıl fayda sağlayabilir?

Dijital yatırımlar artış gösteriyor ancak tam potansiyel değerin gerçekleştirilmesi için şirketlerin deneme aşamasından uygulama aşamasına daha hızlı geçmeleri gerekiyor. Detaylar için yazımızı inceleyin.

Kripto varlık düzenlemesi ve vergiye yansımaları

Türkiye'de kripto varlıkların düzenlenmesi adımı, TBMM'ye sunulan yeni bir kanun teklifi ile atıldı. Detaylı bilgi için yazımızı inceleyin.


    Bize ulaşın
    Daha fazla bilgi için bizimle iletişime geçin.