Veri merkezleri: Yeni bir fırsat mı, atıl bir yatırım mı?

06 May 2025

Kategori EY-Parthenon

İlgili konular

Veri merkezi yatırımları hem yurt dışında hem de yurt içinde sıklıkla duymaya başladığımız bir konu. Peki, sektör paydaşları için veri merkezleri yeni bir fırsat mı yoksa finansal geri dönüşü olmayan atıl bir yatırım mı?

Yeni dijital dünyada, veri merkezleri küresel ve Türkiye ölçeğinde yıllık %10 büyüme oranıyla öncü oyuncular için stratejik yatırım alanlarından biri haline geliyor. Hiper ölçekleyicilerin varlığın artışı ve yüksek performanslı bilişim (HPC) çözümleri (özellikle yapay zekâ tabanlı çözümler) bu büyümenin temel itici güçleri olarak öne çıkarken; sürdürülebilirlik yalnızca çevresel bir kriter değil, aynı zamanda rekabet avantajı için zorunlu bir unsur olarak konumlanıyor.

Türkiye’de veri merkezi pazarı küresel eğilimlerle paralel şekilde büyürken, yerel dinamiklerin etkisiyle de şekilleniyor. Bilişim teknolojilerinde dış kaynak kullanımı, artan veri tüketimi, bölgesel ağ altyapısının gelişimi ve veri egemenliği gibi faktörler, yerel ivmeyi destekleyen başlıca unsurlar arasında yer alıyor.

Yapay zekânın etkisi ise sadece teknik değil, yapısal bir dönüşümü tetikliyor: tesis mimarisinden enerji altyapısına, müşteri beklentilerinden regülasyonlara kadar uzanan çok boyutlu bir değişim söz konusu.

Bu dönüşüm yalnızca altyapı yatırımlarını değil; ekosistemdeki tüm paydaşların karar alma süreçlerini de yeniden şekillendiriyor. Yatırım iklimi hızla evrilirken, her aktör kendi rolü doğrultusunda şu temel sorularla karşı karşıya kalıyor:

Ne büyüklükte bir talep bekleniyor?
Pazarda ne kadar arz oluşacak?
Arz/talep dengesine cevap verecek nasıl bir kapasite ihtiyacı doğacak?
Veri merkezleri gelecekteki gereksinimlere cevap verebilecek mi?
Hangi regülasyonlara uyulmalı? Ne gibi teşvikler bulunuyor?
Pazara yeni giren oyuncular nasıl bir konumlandırma ve ayrıştırıcı yetkinliklere sahip olmalı?

Önümüzdeki dönem yıllık ~%10 büyümesi beklenen pazarda, kapasitede ağırlık kolokasyon merkezlerinde!

Küresel veri merkezi kapasite artışı (2021 – 2026T)

Küresel veri merkezi kapasitesi (2023, GW)

2019–23'te %6 büyüyen Türkiye kolokasyon pazarının, önümüzdeki dönemde %12 büyümesi bekleniyor

Türkiye’de kolokasyon veri merkezi pazar büyüklüğü1 (2019 – 2028T, milyon ABD doları)

Türkiye’de kolokasyon pazarının, veri trafiği artışı ve güçlü ağ altyapısı gibi 5 ana trendle büyümesi bekleniyor

1.1 Artan veri trafiği

1.2 Büyüyen dijitalleşme

1.3 BT dış kaynak kullanımına geçiş

1.4 Destekleyici düzenlemeler

1.5 Geniş ağ altyapısı

Artan internet hızı, içerik kalitesi ve dijitalleşme ile birlikte veri tüketiminin önümüzdeki yıllarda hızla artması bekleniyor; bu artışın veri merkezi talebinin ana itici gücü olacağı öngörülüyor. 
Türkiye’de toplam veri trafiğinin, özellikle B2B ve B2G sektörlerinde artan kullanımla, 2023’teki 72 EB1 seviyesinden 2029’da 310–350 EB bandına çıkarak yıllık ortalama ~%30 büyümesi bekleniyor.

Kamu (e-devlet, e-nabız) ve sanayide (finans, sağlık) artan bulut tabanlı teknoloji çözümleri kullanımı, veri merkezlerine yönelik bulut altyapısı talebini artırıyor. 
Edge computing ve yapay zekâ, üretim ve akıllı şehirlerde düşük gecikme ihtiyacını karşılayarak veri merkezi talebini artırarak; yapay zekâ temelli analitiklere bağımlılığı da güçlendiriyor.

Şirketler, maliyetleri azaltmak ve odağını korumak için BT operasyonlarını dış kaynağa yönlendiriyor; bu da kolokasyon hizmetlerine olan talebi artırıyor. 
Artan sistem karmaşıklığı ve felaket kurtarma ihtiyacı ise bu eğilimi daha da hızlandırarak, kolokasyon çözümlerinin iş sürekliliği ve güvenilir altyapı açısından stratejik önemini pekiştiriyor.

Teknoloji yatırımlarına yönelik vergi avantajları, altyapı destekleri ve kamu teşvikleri, veri merkezi yatırımlarının hız kazanmasına ve özel sektörün bu alana yönelmesine katkı sağlıyor. 
KVKK gibi daha sıkı siber güvenlik ve uyum düzenlemeleri, şirketleri güvenli ve mevzuata uygun kolokasyon hizmetlerine yönlendiriyor.

Güçlü omurgasıyla desteklenen Türkiye’nin ağ altyapısı, hem bireysel hem kurumsal dijital dönüşüm için sağlam bir temel sunmaktadır. 
Türkiye’nin büyük denizaltı kablo sistemlerine entegre yapısı, yüksek hızlı küresel bağlantı sağlayarak ülkeyi bölgesel veri trafiği için bir merkez konumuna taşımaktadır.

Veri merkezleri, artık bulut odaklı dönemden yapay zekâ odaklı bir döneme evriliyor


Boyut	Genel Bulut Tabanlı Dönem	Yapay Zekâ Odaklı Dönem
Hedef müşteriler	Büyük bulut hizmeti sağlayıcıları  Önde gelen içerik sağlayıcı şirketler (ör. Meta)	Hiper ölçekleyiciler, talebin en büyük itici gücü olmaya devam ediyor  Yapay zekâ odaklı yeni altyapı sağlayıcılarının da ilave kapasite gerektirmesi bekleniyor
Tesis şartname gereksinimleri	Güç yoğunluklarındaki artışa rağmen hâlâ geleneksel hava soğutma yöntemleri kullanılıyor Veri merkezi ölçekleri büyürken, altyapılar ağırlıklı olarak N+1 yedeklilikle yapılandırılıyor	GPU desteği için artan güç yoğunlukları, doğrudan chip soğutmayı gerektiriyor Yapay zekânın eğitim süreçlerinde yedeklilikte esneklik sağlanabiliyor
Müşteri satın alma davranışı	Talep artıyor, ihtiyaçlar çeşitleniyor Şirketler pazara daha hızlı çıkmak istiyor  Tek kiracılı, ihtiyaca özel çözümlere ilgi artıyor	Büyük tesis ihtiyacı, hızlı pazara çıkış ve ihtiyaca özel çözümler gibi eğilimler sürüyor Yapay zekâ için özel veri koridorları ve binalar öne çıkıyor
Coğrafi gereksinimler	Pazar seçimi, düşük maliyetle yüksek performans hedefiyle şekilleniyor  Yatırımların genellikle büyükşehir pazarlarına yöneldiği görülüyor	AI eğitimi işlem yüklerinin konum ve gecikme süresi gözetmemesi esneklik sağlıyor  Fakat gerçek zamanlı AI işlemleri için gecikme ve konum önemli (bulutla benzer gereksinimler)
Pazar büyüme yörüngesi	Bulut çözümlerinin yaygınlaşması, artan veri tüketimi ve dış kaynak kullanımı, pazardaki çift haneli büyümeyi destekliyor	Alıcılar arasındaki rekabet ve gelecekteki yapay zekâ talebini destekleyecek altyapı yatırımı ihtiyacı, kısa vadeli talep artışını hızlandırıyor

Kısa vadede yapay zekânın oluşturduğu talep önde, 2033’e doğru ise bulut talebi ile dengelenmesi bekleniyor

Küresel veri merkezi iş yükü artış tahmini (GW, 2024T – 2033T)

Bu makale hakkında

Yazarlar

Özge Gürsoy Büyükavşar

EY Türkiye Strateji ve Kurumsal Finansman Hizmetleri Bölüm Başkanı, CESA Bölgesi Kurumsal Finansman Lideri
Kağan Karamanoğlu

EY-Parthenon Strateji Hizmetleri Lideri
Emre Beşli

EY CESA Bölgesi Teknoloji, Medya ve Telekomünikasyon (TMT) Sektör Lideri
Orçun Makal

EY CESA Bölgesi Sermaye ve Borç Danışmanlığı Lideri, EY Türkiye Sermaye ve Borç Danışmanlığı, Yeniden Yapılandırma Lideri

EY, global kuruluşun adı olup her biri ayrı bir tüzel kişilik olan Ernst & Young Global Limited'in üye firmalarından bir veya daha fazlasını ifade edebilir. Ernst & Young Global Limited, garanti sınırlamalı bir İngiliz şirketi olup müşterilere hizmet vermez. Kuruluşumuz hakkında daha fazla bilgi için lütfen ey.com adresini ziyaret edin.

EY-Parthenon, dünya çapında bir dizi EY üyesi firmanın strateji danışmanlığı hizmetleri sunduğu bir markadır.