Türkiye İnşaat Sektörü Görünümü

COVID-19 nedeniyle sert bir düşüş yaşayan Türkiye inşaat pazarı, 2020'den sonra toparlandı ve 2027'ye doğru istikrarlı bir şekilde büyümeye devam ediyor

Piyasa gelişimi hakkında yorum

• Türkiye’de bina inşaatı sektörü, pandemi dahil çeşitli nedenlerden dolayı 2017 ve 2020 yılları arasında keskin bir düşüş yaşadı. 
• Bununla birlikte, Türkiye’de bina inşaatı hacmi 2020 sonrasında toparlanmaya başlamış, 2017 öncesi seviyelere yaklaşmış, 2024 yılında zirveye ulaşmış ve istikrarlı biçimde büyümeye devam etmesi beklenmektedir. 
• Son dönemdeki sektör eğilimleri, özellikle çimentoda görülen malzeme maliyetlerindeki artış ve inşaat ruhsatlarındaki dalgalanmalar tarafından şekillendirilmektedir. 
• Bu durum, yerel kredi faiz oranları ve regülasyonlardaki değişiklikler gibi ekonomik faktörler tarafından yönlendirilen inşaat faaliyetlerindeki değişimleri yansıtmaktadır. 
• İleriye dönük olarak, enflasyonun dengelenmesi ve konut talebinin artması ile birlikte, bina inşaatı sektörünün genel GSYH büyümesiyle paralel şekilde genişlemesi beklenmektedir. 
• Ayrıca, talep temelli öngörüler, arzın geriden gelmesi nedeniyle geçici dalgalanmalar yaşayabilmektedir.

Piyasa gelişimi hakkında yorum

• Piyasa büyümesi 2024 yılında zirveye ulaşmış olup bu durum esas olarak artan fiyatlar ve inşaat ruhsatları tarafından yönlendirilir. 
• Türkiye’de inşaat maliyetleri keskin şekilde artmış olup maliyet endeksi³ 2021’de 100’den 2024’te 505’e yükselmiştir; bu durum sektördeki kâr marjları üzerinde baskı oluşturmaktadır. 
• 2017’de 119 seviyesinden 2022’de 94’e geriledikten sonra, üretim endeksi 2024’te 115’e yükselmiştir, artan maliyetlere rağmen dayanıklılığı göstermektedir. 
• Gelir artışı maliyet artışlarını aşmış olup gelir endeksi³ 2021’de 100’den 2024’te 706’ya yükselmiştir, bu durum kârlılığı sürdürme çabalarını yansıtmaktadır. 
• Doğal afet sonrası yeniden yapılanma ve devam eden kentsel dönüşüm girişimleri sektörü şekillendirmiştir; yenileme segmenti 2024’te zirveye ulaşmıştır. 
• Devlet, İstanbul’daki her birim için kentsel dönüşüm amacıyla 65 bin Avro finansman desteği⁴ açıklamıştır.

Piyasa gelişimi hakkında yorum

• Konut segmentinde büyüme, artan konut fiyatları tarafından yönlendirilmekte olup; bu durum malzeme maliyetleri ve firmaların kârlılığı koruma amacıyla yaptıkları fiyat ayarlamaları tarafından desteklenmektedir. 
• Yenileme faaliyetleri de artış göstermekte olup bu durum doğal afet sonrası yeniden yapılanma çabaları ve kentsel dönüşüm girişimleri tarafından desteklenmektedir. 
• Özel konut inşaatlarındaki büyüme, yeni yatırım projeleri tarafından yönlendirilmekte ve uzaktan çalışma artışı ile teşvik edilmektedir — bu durum genel kentleşme artışı trendiyle ayrışmaktadır. 
• Konut dışı sektörde, izin verilen inşaat alanlarındaki belirgin artış, konut sektörüne kıyasla daha güçlü büyümeye katkı sağlar. 
• Kamu segmenti de devlet projeleri ve bütçeleri tarafından desteklenerek genişlemektedir. 
• Organize sanayi bölgeleri genişlemektedir; mevcut 33 OSB büyümekte olup 1 yeni OSB kurulmuştur. 
• Teknolojik ilerlemelerin benimsenmesi hızlanmaktadır; akıllı şehir projeleri, son 4 yılda %30 B ile arttı.

Piyasa gelişimi hakkında yorum

• Türkiye'de enflasyonun istikrar kazanmasıyla birlikte inşaat sektörünün istikrarlı bir şekilde büyümesi beklenmektedir. 
• Konut sektöründeki ana büyüme faktörleri, artan hane sayısı ve devam eden kentleşme olmaktadır: 
• Türkiye’nin nüfusunun, 2018’deki 82 milyon seviyesinden 2030’da 88 milyona yükselmesi beklenmektedir. 
• Haneler, özellikle tek kişilik haneler, genel nüfustan daha hızlı artmakta olup, bu durum yeni konut talebinin artışına işaret etmektedir. 
• Kentleşme, özellikle şehir merkezlerinden uzak bölgelerde ticari inşaat için sürdürülen talebi de desteklemektedir. 
• Konut dışı büyüme, Türkiye’nin genişleyen ekonomisi ve kamu harcamaları tarafından yönlendirilmektedir (örnek olarak, 18 ilde 34 yeni bölge planlanmaktadır). 
• Aynı zamanda, inşaat firmaları, kârlılık endişelerini gidermek ve değişen iş ortamına uyum sağlamak amacıyla alternatif iş kollarına yönelmektedir. 

Piyasa gelişimi hakkında yorum

• Yeni inşaatların büyümesini sürdürmesi beklenmektedir; bu durum enflasyonun dengelenmesi ve artan hane sayısı tarafından desteklenmektedir. 
• Yenileme faaliyetlerindeki artışın temel etkenleri, doğal afet sonucu hasar gören binalar ve kentsel dönüşüm projeleri olmaktadır: 
• T.C. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, Kahramanmaraş–Hatay depreminde hasar gören yaklaşık 417 bin konutun yeniden inşa edilmesini planlamaktadır. 
• Doğal afet sonrası yeniden inşa faaliyetleri, sektörü 2024 itibarıyla etkilemeye başlamış olup sektörün 2026’da 1,4 milyar Avro seviyesinde zirveye ulaşması, ardından dengelenmesi veya kısmen yavaşlaması beklenmektedir. 
• Kasım 2025’te Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından duyurulan ve TOKİ tarafından yürütülecek Yüzyılın Sosyal Konut projesi ile 81 ilde 500 bin sosyal konut inşa edilecektir. 
• Türkiye’de kentsel dönüşüm faaliyetlerinin, 2026 ve 2027’de sektör üzerinde güçlü bir etki oluşturması ve hız kazanması beklenebilir. 

Önemli noktalar

• Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası, politika faiz oranını ekonomiyi istikrara kavuşturmak amacıyla 2022’de %12 seviyesinden 2024’te %48’e yükseltmiştir ve 2025 itibarıyla faiz oranı kademeli olarak düşmektedir. 
• 2019–2022 yılları arasında konut satışları istikrarlı ve yüksek seviyelerde (ortalama 1,46 milyon adet) seyretmiştir, ancak konut kredileri azalmıştır. 
• 2023’te, faiz oranlarındaki hızlı artışın ardından satışlarda keskin bir düşüş yaşanmıştır. 
• Yüksek faiz oranları ve azalan kredi hacmine rağmen, nakit ve tasarruf finansman çözümlerini tercih eden alıcılar ile 2024 yılında konut satışları (1,48 milyon) artış göstermiştir. 
• Tarihsel olarak, vatandaşlık amaçlı konut alımları da yüksek satış hacimlerinin önemli bir destekleyicisi olmuştur. 
• Ağustos 2025 itibarıyla, konut kredisi hacimleri toparlanma eğilimine girmiş olup satış hacimleri ise 2023 öncesi seviyelere benzer bir eğilim göstermektedir.

Önemli açıklamalar

• Türkiye’de konut talebi güçlü seyrini sürdürdükçe, tüketiciler geleneksel krediler yerine tasarruf finansman modellerine yönelmiştir ve sektörün toplam varlık büyüklüğü Haziran 2025’te 4,2 milyar Avroya ulaşmıştır. 
• Tasarruf finansman şirketlerinin toplam varlıkları, 2022’de 0,8 milyar Avrodan 2024’te 2,8 milyar Avroya yükselmiştir (YBBO +%91). 
• Büyüme, yeni lisans alan oyuncular ve faizsiz, taksitli konut finansmanı modellerinin yaygınlaşmasıyla desteklenmiştir. 
• Haziran 2025 itibarıyla, Türkiye’de altı lisanslı tasarruf finansman şirketi faaliyet göstermektedir. 
• Öncü tasarruf finansman şirketleri, sektör ile birlikte güçlü büyümelerini sürdürmüştür (YBBO sırasıyla %72, %124 ve %204). 

Önemli noktalar

• 2024 yılında, Türkiye’deki saatlik asgari ücret 2,7 Avro seviyesine ulaşmıştır ve bu durum 2022’den bu yana süregelen istikrarlı artışı yansıtmaktadır. 
• Türkiye’de asgari ücretler, genellikle enflasyon ve yaşam maliyeti değişimlerine yanıt olarak devlet tarafından periyodik olarak gözden geçirilmektedir. 
• 2025 yılında, sıkı para politikalarına paralel olarak saatlik asgari ücret 2,5 Avro seviyesine gerilemiştir; yıl ortasında herhangi bir ek artış yapılmamıştır. 
• 2023 itibarıyla, Türkiye’nin saatlik asgari ücreti Çin2’den yüksek noktadadır (Çin’deki değerler: 2023’te 1,79 Avro ve 2024’te 1,83 Avro). 
• Türkiye’nin asgari ücreti benzer ülkelere (örneğin Bulgaristan: 3,0 Avro; Macaristan: 4,0 Avro – 2024 itibarıyla) göre daha düşük olmasına rağmen, artan iş gücü maliyetleri üretim tarafındaki oyuncular üzerinde baskı oluşturuyor.