Sosyal Güvenlik ve İş Mevzuatı Sirküler No: 43

SGK tarafından yayımlanan 2025/12 sayılı Genelge ile Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu'nun 03.03.2025 tarih ve E:2024/83, K:2025/485 sayılı kararıyla doğrultusunda 2020/20 sayılı İşveren İşlemleri Genelgesi'nin "Altıncı Kısım", Altıncı Bölüm","1.2. Zamanaşımına giren borç ile ilgili olarak ünite tarafından yapılacak işlemler" başlıklı alt maddesi yeniden düzenlenmiştir. Bu Genelge ile zamanaşımına girdiği halde SGK tarafından saklı borç olarak kabul edilmek suretiyle tahsil edilen kimi alacaklar artık sadece iradi ödeme seçeneğine bırakılmış olmaktadır. 

Özetle; 

1- İcra takibi başlamamış işveren borçları için yapılacak işlemler: 

Zamanaşımı yönünden gerekli araştırma yapıldıktan sonra borcun zamanaşımına girdiğinin anlaşılması halinde borçlulara, "ek-12 Borç Bilgilendirme Formu" gönderilmek suretiyle yazının tebliğinden itibaren 15 gün içerisinde ödeme yapılması istenilecektir. Söz konusu Kurum alacağı için yapılacak olan rızaen ödemeler kabul edilecektir. 

Borçlular tarafından ödeme yapılmaması halinde herhangi bir mahkeme ilamı aranmaksızın zamanaşımına girmiş borcun 6183 sayılı Kanun kapsamında takibi mümkün olmadığından, bu borçlar icra servisine gönderilmeyerek 5510 sayılı Kanun'un 4/1-a maddesine tabi sigortalı çalıştıran işverenler için İşveren İntra- İşveren-Terkin ve Ertelemeler-Zamanaşımına Giren Borçlar tablosuna işlenecektir. 

Zamanaşımına Giren Borçlar tablosunda yer alan tutarlar bundan böyle işverenlerin/sigortalıların/genel sağlık sigortalılarının bankalar vasıtasıyla yapmış oldukları ödeme işlemlerinde 5510 sayılı Kanun'un 4/1-a maddesine tabi sigortalı çalıştıran işverenler için "22-Geçmiş Dönem Prim İşveren sorgusunda gösterilecek, ancak zamanaşımına giren borçlar banka borç sorgu ekranlarında ayrı bir borç sorgu tipinde gösterilerek işverenlerce/sigortalılarca/genel sağlık sigortalılarınca ödeme yapılmak istenildiğinde rızaen ödeme yapmaları sağlanacaktır. 

2- İcra takibi başlamış işveren borçları için yapılacak işlemler

İşverenlerce/sigortalılarca/genel sağlık sigortalılarınca 6183 sayılı Kanun'un 58'inci maddesine göre ödeme emrine itiraz, ödeme emrinin tebliğinden itibaren 15 gün içinde yapılması gerektiğinden, kendisine ödeme emri gönderilen borçlunun borcun zamanaşımına girdiği yönünde ödeme emrinin tebliğinden itibaren 15 gün içinde alacaklı üniteye itiraz etmesi halinde kişilerin, dava açmasına gerek duyulmaksızın söz konusu alacağın zamanaşımına girip girmediği Prim Tahakkuk İtiraz Komisyonu'nca incelenerek zamanaşımına girdiği tespit edilen alacaklara ait icra takip dosyası iptal edilecektir. 

İcraya intikal eden borçlar için zamanaşımına girdiği yönünde kesinleşen mahkeme kararının ya da komisyon kararının borcu icraya intikal ettiren alacaklı servise gönderilmesini müteakip bu alacaklı servis tarafından borçlar ilgili tablolara (5510 sayılı Kanun'un 4/1-a maddesine tabi sigortalı çalıştıran işverenler için İşveren İntra- İşveren-Terkin ve Ertelemeler- Zamanaşımına Giren Borçlar tablosuna işlenecektir. 

3- Borç sorgulamaları, teşvik uygulamaları ve belgelere ilişkin işlemler 

Zamanaşımına girmiş borçlar; 

a) Kurumca verilecek borcu yoktur yazılarında veya Kurum ve Kuruluşlarca yapılacak borç sorgulamalarında, 
b) Kurumca uygulanan teşvik, destek ve indirimlerde, 
c) Sigortalıların ve genel sağlık sigortalısının sağlık hizmetlerinden yararlanmasında, 
d) KDV Mahsubu ile prim ödenmesinde kullanılan "Borç Döküm Formunda" ve KDV mahsubu ile gelen tutarların borçlara mahsubunda, 
e) İhale konusu veya özel nitelikteki inşaatlar dolayısıyla yapılan araştırma işlemi sonucunda saptanan fark işçilik borçlarının işverene tebliği üzerine işveren tarafından söz konusu borçların zamanaşımına girdiği gerekçesiyle itiraz edilmesi durumunda bahse konu bu borçlar, ihale konusu işlerde teminatın iadesi ve özel nitelikteki inşaatlarda iskân için düzenlenen ilişiksizlik belgesinde, 

İşverenin/sigortalıların/genel sağlık sigortalısının borcu olarak dikkate alınmayacaktır.

Not: Önceki uygulamada ise; borcun zamanaşımına uğraması sonucunda söz konusu alacak için artık borçlu hakkında icra ve haciz yoluna başvurulamamakta dolayısıyla zamanaşımına uğramış olan alacak, alacaklı için alacak hakkını (borçlu için de borçluluk niteliğini) sona erdirmeyip onu "eksik bir borç" haline dönüştürdüğünden, diğer bir ifade ile ilgili kişilerin borçlarını ortadan kaldırmadığından bu kişiler Kuruma karşı halen borçlu sayılmakta, yukarıdaki ilk 4 sorguda (a-d)işverenin/sigortalıların borcu olarak dikkate alınmaktaydı. Yine e maddesinde belirtilen ilişkisizlik belgesi verilmesi aşamasında bu borçlar ödenmeden ihale konusu işlerde teminatın iadesi ve özel bina inşaatlarında ise iskan için ilişiksizlik belgesi verilmiyordu. 

Söz konusu Genelge'ye ulaşmak için tıklayınız...

Saygılarımızla,
Erkan Baykuş
EY Türkiye Vergi Bölümü Başkanı

Yukarıda yer verilen açıklamalarımız, konuya ilişkin genel bilgiler içermektedir. EY ve/veya Kuzey YMM ve Bağımsız Denetim A.Ş.’ye, işbu dokümanın içeriğinden kaynaklanan veya içeriğine ilişkin olarak ortaya çıkan sonuçlardan dolayı herhangi bir sorumluluk iddiasında bulunulamaz.