Update ZZP-dossier

Helpling

Schoonmakers die via het inmiddels failliete onlineplatform Helpling huishoudelijk werk deden, waren feitelijk uitzendkrachten. Dat oordeelt de Hoge Raad in een langlopende zaak over de positie van schoonmakers in de platformeconomie.

Helpling omschreef zichzelf als digitaal prikbord voor klusjes, maar vakbond FNV beschouwde het bedrijf als werkgever die schoonmakers dus bescherming moest bieden bij bijvoorbeeld ziekte. In 2021 concludeerde Hof Amsterdam dat schoonmakers die via Helpling werkten uitzendkrachten waren. De Hoge Raad bekrachtigt die uitspraak nu.

Toch gaat de Hoge Raad minder ver dan het advies van Advocaat-Generaal de Bock. Die vond dat schoonmakers op Helpling niet alleen uitzendkrachten waren, maar volwaardige werknemers. Particulieren die een schoonmaker inschakelen kunnen volgens de adviseur van de Hoge Raad namelijk geen "inleners" zijn, zoals bedrijven die uitzendkrachten inhuren worden genoemd. De Hoge Raad stelt dat particulieren wel degelijk inleners kunnen zijn.

Helpling had voor de schoonmakers dus loonbelasting en premies werknemersverzekeringen moeten afdragen, zoals ook andere uitzendbureaus doen. Ook betekent dit dat de schoonmakers aanspraak maakten op alle rechten van de uitzend-cao.

Alternatiefwetsvoorstel 

De partijen VVD, D66, CDA en SGP hebben onder leiding van Thierry Aartsen (VVD) een initiatiefwet gepubliceerd die duidelijkheid moet bieden aan zzp’ers. Dit als alternatief voor het Wetsvoorstel VBAR.

Deze wet is volgens Thierry Aartsen gebaseerd op het Belgische model waarbij meer gekeken wordt naar de zelfstandige zelf en inbedding van werkzaamheden geen rol speelt. De wet introduceert een toetsingskader met drie toetsen:

1. Zelfstandigentoets; kwalificeert de persoon die de werkrelatie uitvoert als zelfstandige?
2. Werkrelatietoets; zijn er in de werkrelatie elementen dominant aanwezig waardoor er een belemmering is om deze werkrelatie als zelfstandige uit te voeren?
3. Sectoraal rechtsvermoeden; zijn er in de sector waarin de werkrelatie wordt uitgevoerd extra elementen van toepassing die kunnen wijzen op een arbeidsovereenkomst?

Deze wet betekent voor zelfstandigen ook dat zij een voorziening moeten hebben tegen het risico van inkomensverlies bij arbeidsongeschiktheid en pensionering. Zelfstandigen hebben daarbij zelf de keuzevrijheid om die voorziening in te vullen. Thierry Aartsen merkt op dat vrijheid om te werken als zzp’er, rechtszekerheid voor opdrachtgevers en betere sociale bescherming hand in hand gaan in dit wetsvoorstel.

Ook komt er een aparte commissie die collectief kan helpen bij het beoordelen van het toetsingskader. Deze beoordelingen dienen als voorbeeld en zijn bindend voor de handhavende instanties zoals de Belastingdienst.

Het wetsvoorstel is op 3 april in pre-consultatie gegaan. De komende weken worden gebruikt om de Memorie van Toelichting te vertalen naar wetsartikelen en om gesprekken te voeren met zzp-organisaties, vakbonden en werkgeversorganisaties, handhavingsinstanties en experts.