Vereenvoudiging belasting- en toeslagenstelsel

Staatssecretaris presenteert kabinetsreactie met stappen, proces en voorstellen voor structurele en stapsgewijze vereenvoudiging van belastingen, toeslagen en sociale zekerheid

De Staatssecretaris van Financiën is recentelijk in een brief ingegaan op vereenvoudiging van het belasting- en toeslagenstelsel en onderdelen van de sociale zekerheid. In de brief worden aspecten van vereenvoudiging toegelicht en stappen die zijn gezet. Er wordt door het kabinet voorgesteld om 'ritme' in het vereenvoudigingsproces te brengen om zo de focus op vereenvoudiging te vergroten.

Het kabinet benadrukt dat vereenvoudiging noodzakelijk is om het stelsel begrijpelijker en toegankelijker te maken voor burgers, bedrijven en uitvoeringsorganisaties. Tegelijkertijd merkt het kabinet op dat fundamentele hervormingen niet binnen de huidige kabinetsperiode kunnen worden gerealiseerd en dat deze opgave aan een volgend kabinet wordt overgelaten.

De staatssecretaris geeft aan dat een fundamentele hervorming van het belasting- en toeslagenstelsel hard nodig is. Het huidige stelsel leidt tot onvoorspelbare financiële opbrengsten van werken, hoge marginale druk en risico’s op terugvorderingen. Ook ervaren burgers en uitvoerders het systeem als te complex. Volgens de bewindsman liggen er diverse rapporten en bouwstenen klaar die een volgend kabinet kan benutten voor duidelijke afspraken over een nieuw stelsel.

De staatssecretaris merkt op dat in de afgelopen periode al enkele vereenvoudigingen zijn gerealiseerd of voorbereid. Zo is in de Voorjaarsnota 2025 besloten tot een vereenvoudiging van het toeslagpartnerbegrip en de aanpassing van de aangiftetermijn in de erfbelasting. Ook is met het wetsvoorstel verbetermaatregelen toeslagen vastgelegd dat burgers zonder opzet of grove schuld geen verzuimboetes meer krijgen. Verder bevat de Fiscale verzamelwet 2025 en 2026 volgens de staatssecretaris meerdere maatregelen om het stelsel minder complex en beter uitvoerbaar te maken.

Daarnaast wijst de bewindsman op de Hervormingsagenda Inkomensondersteuning, die een systematische aanpak biedt voor vereenvoudiging van de sociale zekerheid. Met een routekaart en zeven sporen wordt gewerkt aan maatregelen op korte, middellange en lange termijn. Jaarlijks zal de voortgang worden gerapporteerd en worden opties voor besluitvorming in de Voorjaarsbesluitvorming aan de Tweede Kamer voorgelegd.

De staatssecretaris benadrukt dat vereenvoudiging niet alleen door wetgeving kan worden bereikt, maar ook door verbeteringen in de dienstverlening. Voorbeelden zijn begrijpelijkere communicatie, eenvoudiger aangifteprocessen en proactieve ondersteuning van burgers. In samenwerking met publieke dienstverleners en inspecties wordt gewerkt aan een Actieagenda Vereenvoudiging om knelpunten structureel te agenderen.

Volgens de bewindsman zijn er ook beperkingen en afwegingen verbonden aan vereenvoudiging. Vereenvoudigingsmaatregelen kunnen leiden tot koopkrachteffecten, budgettaire gevolgen of hogere uitvoeringslasten. Dit vergt politieke keuzes en vaak ook meerdere kabinetsperiodes.

Het kabinet stelt voor om jaarlijks te rapporteren over vereenvoudiging en dit op te nemen in de Fiscale Beleids- en Uitvoeringsagenda. Deze zal worden uitgebreid tot een Fiscale Beleids-, Uitvoerings- en Vereenvoudigingsagenda (FBUVA). Zo ontstaat meer ritme en overzicht en kan de Tweede Kamer regelmatig met het kabinet in gesprek over de voortgang.

Concluderend ziet de staatssecretaris het belang van structurele en stapsgewijze vereenvoudiging. In de afgelopen periode zijn al stappen gezet, maar de noodzaak van een fundamentele hervorming blijft onverminderd groot. Het is volgens de bewindsman aan een volgend kabinet om hierover definitieve keuzes te maken.

De gehele Kamerbrief vindt u hier.