Przegląd procesów kwotowania stawek WIBOR w świetle COVID-19 i zaktualizowanego Kodeksu postępowania uczestników fixingu.

Dwa lata minęło od ostatnich niezależnych przeglądów, którym, zgodnie z Kodeksem postępowania uczestników fixingu WIBID i WIBOR (Kodeks), zostali poddani wszyscy uczestnicy naszego krajowego fixingu. Kodeks zakłada, iż analogiczne badanie jest przeprowadzane co dwa lata, dlatego już wkrótce panelistów czeka jego kolejna edycja, która od poprzedniej będzie różnić się z dwóch zasadniczych powodów:

• Okres przeglądu przypada na moment, w którym większość banków pracuje w trybie zdalnym,
• Kodeks oraz Regulamin stawek referencyjnych WIBID i WIBOR (Regulamin) uległy aktualizacji w pierwszej połowie roku.

Proces audytu będzie okazją aby sprawdzić, w jaki sposób banki poradziły sobie z przeprowadzaniem kontroli I i II linii obrony podczas kwotowania dokonywanego w trakcie pracy zdalnej. Z racji braku szczegółowych wytycznych ze strony regulatorów, czy organizatorów procesu, bankom pozostawiono swobodę w tym zakresie, przy zachowaniu konieczności dotrzymania zapisów Kodeksu oraz Regulaminu.

Poniżej podsumowujemy kluczowe zmiany dla uczestników fixingu, które wynikają ze zmian w Kodeksie oraz Regulaminie.

Dane wejściowe stosowane przez Administratora do ustalania stawek referencyjnych

Największą zmianą, która wejdzie już wkrótce w życie będzie dostarczanie przez uczestników fixingu, obok funkcjonującego do tej pory kwotowania wiążącego, kwotowania modelowego, które zostało zdefiniowane w następujący sposób:

Kwotowanie modelowe: stopa procentowa, po jakiej Uczestnik Fixingu mógłby przyjąć (Kwotowanie Modelowe stawki bid) lub złożyć (Kwotowanie Modelowe stawki offer) Depozyt na Rynku Bazowym na każdy z Terminów Fixingowych, ustalana przez Uczestnika Fixingu zgodnie z warunkami określonymi w Kodeksie Postępowania na podstawie Danych Transakcyjnych zgodnie z Metodą Kaskady Danych, stanowiąca wynik działania poziomu 1,2 lub 3 Metody Kaskady Danych)

Metoda kaskady danych polega na próbie zakwalifikowania do każdego tenoru podlegającego fixingowi wartości, w zależności od dostępności danych transakcyjnych dla poszczególnych tenorów fixingowych zawieranych na rynkach bazowych, bądź rynkach powiązanych. Szczegółowa metodyka wyznaczania kwotowania modelowego została opisana w dokumencie Kodeksu oraz Specyfikacji kwotowań modelowych. 

Co istotne, przekazanie przez uczestnika fixingu kwotowania modelowanego nie stanowi zobowiązania do zawarcia z innymi uczestnikami fixingu transakcji depozytowych, a sam proces wyznaczania kwotowania modelowanego może zostać zautomatyzowany, o czym należy poinformować Organizatora fixingu, dzięki czemu liczba kontroli przeprowadzanych w ramach procesu kwotowania będzie mogła ulec zmniejszeniu. W zamian uczestnik fixingu zobowiązuje się do wdrożenia systemu kwotowań modelowych, którego dokumentacja reguluje:

• Wymagania techniczne
• Zakres funkcjonalności 
• Zakres procedur, których wdrożenie jest konieczne dla zapewnienia poprawności działania systemu kwotowań modelowych
• Zakres procedur, których wdrożenie zapewniać będzie ciągłe monitorowanie prawidłowego funkcjonowania systemu kwotowań modelowych

Kryteria wyboru uczestnika fixingu

Pewne zmiany nastąpiły również w kryteriach wyboru uczestnika fixingu, dotychczasową listę dopuszczonych do uczestnictwa instytucji finansowych zastąpiono krótką definicją instytucji kredytowej, zmianie nie uległo kryterium braku wyznaczenia zarządu komisarycznego oraz brak programu naprawczego.

Drugim elementem w zakresie kryteriów wyboru uczestników jest odniesienie do adekwatności kapitałowej kandydatów na uczestników fixingu, wskaźnik TIER1 został zastąpiony CET1.

Warunki kwotowania

Najważniejszą zmianą w zakresie warunków kwotowania jest niewątpliwie wykreślenie wierzchołka 9M z listy terminów fixingowych. Pozornie nieznaczna zmiana może spowodować na rynku bankowym potrzebę przeglądu sposobów w jaki banki zasilały swoje systemy IT w dane rynkowe.

Zmianie uległa również godzina fixingu dla wybranych wierzchołków – dla overnight oraz tomorrow/next jest to godzina 17:00, pozostałe tenory bez zmian, godzina 11:00.

Polityki, procedury oraz systemy kontroli uczestnika fixingu

Funkcjonujące wśród uczestników dokumenty regulujące proces kwotowania będą musiały ulec dostosowaniu do Rekomendacji Administratora w zakresie kwotowań wiążących, a także metodyki kaskady danych oraz Specyfikacji kwotowań modelowych.

Nowym wymogiem stanie się przygotowywanie Raportu kwotowania modelowego, którego zawartość będzie musiała uwzględniać elementy wskazane w Specyfikacji kwotowań modelowych, m.in.:

• Identyfikator dostawcy
• Wartość kwotowania
• Poziom kaskady danych
• Wskazanie danych transakcyjnych, na podstawie których wyznaczono kwotowanie
• wskazanie danych transakcyjnych, które nie osiągnęły wolumenowego progu kwalifikowalności 

Istotna zmiana dotyka również drugą linię kontroli – czas na potwierdzenie zgodności kwotowania przekazanego Administratorowi został skrócony do godziny 17:30 w dniu fixingu.

Identyfikacja i zgłaszanie podejrzanych kwotowań

Lista organów, które powinny zostać poinformowane o wykryciu podejrzanego kwotowania została poszerzona o jednostkę do spraw zgodności uczestnika fixingu oraz kadrę kierowniczą wyższego szczebla.

Rozszerzono definicję sytuacji podejrzanej, o której uczestnik fixingu powinien poinformować Administratora. Nie jest to już tylko przypadek zidentyfikowanego oraz zweryfikowanego kwotowania podejrzanego, ale również każda inna zidentyfikowana sytuacja, która może wskazywać na próbę manipulacji stawkami referencyjnymi. 

Przegląd procesu

Doprecyzowana została data, na jaką uczestnik fixingu powinien przeprowadzić audyt procesu z udziałem wyspecjalizowanego podmiotu zewnętrznego, aktualne zapisy mówią, iż dniem audytu powinien być pierwszy dzień roboczy przypadający po upływie dwóch lat od dnia ostatniego audytu. Raport z dokonanego audytu powinien z kolei zostać dostarczony do Administratora w terminie do miesiąca od dnia zakończenia audytu.

Co istotne, uczestnik fixingu zobowiązany jest przeprowadzić dodatkowy audyt z udziałem podmiotu zewnętrznego do 6 miesięcy po dacie wdrożenia kwotowań modelowych, niezależnie od zdecydowania się na automatyzację tego procesu.