Sosyal Güvenlik ve İş Mevzuatı Sirküler No: 18

Bilindiği gibi, 04.02.2025 tarihli ve 32803 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 7539 sayılı Kanun'un 5'inci maddesiyle 31/5/2006 tarihli ve 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu'na geçici 109'uncu madde eklenmiştir. Konu hakkında daha önce
11 nolu Sirkülerimiz yayımlanmıştır. 

Asgari ücret desteği uygulamasına ilişkin olarak SGK tarafından 13/03/2025 tarih ve 2025/09 nolu Genelge yayımlanmıştır. 

1- Kapsama giren işverenler

5510 sayılı Kanun'un geçici 109'uncu maddesinde yer alan asgari ücret desteğinden; 

Özel sektör işverenlerine ait işyerlerinde çalışan sigortalılardan dolayı yararlanılacaktır. Ancak, 

Genel bütçeye dahil daireler, katma bütçeli idareler, döner sermayeler, fonlar, belediyeler, il özel idareleri, belediyeler ve il özel idareleri tarafından kurulan birlik ve işletmeler, sosyal güvenlik kurumları, bütçeden yardım alan kuruluşlar ile özel kanunla kurulmuş diğer kamu kurum, kurul, üst kurul ve kuruluşları, kamu iktisadi teşebbüsleri ve bunların bağlı ortaklıkları ile müessese ve işletmelerinde ve sermayesinin %50'sinden fazlası kamuya ait olan diğer ortaklıklara ait işyerlerinde çalıştırılan sigortalılardan dolayı, bu destekten yararlanılması mümkün bulunmamaktadır. 

2- Destek kapsamı ve destekten yararlanılacak prim ödeme gün sayısı 

2.1- Destek kapsamına giren sigortalılar 

Uzun vadeli sigorta kollarına (malullük, yaşlılık ve ölüm sigortası) tabi olan sigortalılar için verilen 1, 4, 5, 6, 13, 14, 20, 24, 28, 29, 30, 31, 32, 33, 34, 35, 36, 37, 47, 51, 52, 53, 54, 55 No.lu belge türlerinden dolayı asgari ücret desteği hükümlerinden yararlanılacaktır. 

Dolayısıyla uzun vadeli sigorta kollarına tabi olmayan sigortalılar bakımından söz konusu destekten yararlanılması mümkün değildir. 

Buna karşın, belge/beyanname verilmemesine rağmen uzun vadeli sigorta kollarına tabi olan 5510 sayılı Kanun'un ek 9'uncu maddesinin birinci fıkrası kapsamındaki sigortalıları çalıştıran işverenler de anılan destekten yararlanacaktır. Öte yandan uygulama, işsizlik sigortası primleri hariç yapılacağından, işsizlik sigortasına ait sigortalı hissesi ve işveren hissesi primleri bu destek kapsamında karşılanmayacaktır. 

2.2- Destekten yararlanılacak prim ödeme gün sayısının hesaplanması 

2.2.1- 01.01.2025 tarihinden önce tescil edilmiş işyerleri 

• Asgari ücret desteğinin hesaplanmasında, 2024 yılının aynı ayında uzun vadeli sigorta kollarını içeren belge türlerinden günlük prime esas kazancı 1.000 TL ve altında bildirilen sigortalıların toplam prim ödeme gün sayılarını geçmemek üzere cari ayda uzun vadeli sigorta kollarını içeren belge türlerinden bildirilen sigortalıların toplam prim ödeme gün sayıları esas alınacaktır. 
• 4/6/1985 tarihli ve 3213 sayılı Maden Kanunu'nun ek 9'uncu maddesi uyarınca ücretleri asgari ücretin iki katından az olamayacağı hükme bağlanan “Linyit” ve “Taş kömürü” çıkarılan işyerlerinde yer altında çalışan sigortalılar bakımından destekten yararlanılacak prim ödeme gün sayısı hesaplanırken; 
• 2024 yılının aynı ayında 0510, 0520 iş kolu kodlarından ve 4, 5, 35, 36 ve 55 No.lu belge türlerinden prime esas günlük kazancı 2.667 TL ve altında bildirilen sigortalıların toplam prim ödeme gün sayıları ile bu sayıya % 50 ilave edilmek suretiyle bulunan prim ödeme gün sayısının toplamını geçmemek üzere cari ayda bildirilen prim ödeme gün sayısı esas alınacaktır. Diğer taraftan, prim ödeme gün sayılarına yapılacak % 50 ilave hesaplamasında prim ödeme gün sayısının küsuratlı çıkması halinde, küsuratlı kısım dikkate alınmayacaktır. 
• 18/10/2012 tarihli ve 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu hükümleri uyarınca toplu iş sözleşmesi uygulanan özel sektör işyerlerinde çalışan sigortalılar bakımından destekten yararlanılacak prim ödeme gün sayısı hesaplanırken, 2024 yılının aynı ayında prime esas günlük kazancı 2.000 TL ve altında bildirilen sigortalıların toplam prim ödeme gün sayılarını geçmemek üzere cari ayda bildirilen prim ödeme gün sayısı esas alınacaktır. 
• 2025 yılından önce Kanun kapsamına alınmış ancak 2024 yılında sigortalı çalıştırmamış veya 2024 yılının en son bildirim yapılan ayını takip eden aydan 2024 yılı sonuna kadar hiç bildirim yapılmayan işyerleri hakkında 2025 yılı tescil kuralları uygulanacaktır. 
• Öte yandan, 2024 yılının aynı ve müteakip aylarında bildirimde bulunulmamış veya bildirimde bulunulmuş olmasına rağmen; 

- 0 (sıfır) gün 0 (sıfır) kazanç bildirilmiş olması halinde, 

- Yapılan bildirimlerin uzun vadeli sigorta kollarına ilişkin belge türleri dışında yapılmış olması halinde, 

Bu ayı takip eden ilk bildirim yapılmış ayın aylık prim ve hizmet belgesindeki/muhtasar ve prim hizmet beyannamesindeki bildirimler esas alınacaktır. Takip eden ay/aylarda da bildirim yapılmamış olması halinde bildirim yapılmayan dönemler hakkında ilk defa 2025 yılında tescil edilmiş işyeri gibi işlem yapılacaktır. 

• Asgari ücret desteğiyle sağlanacak indirim tutarı, ilgili ayda verilecek aylık prim ve hizmet belgesindeki/muhtasar ve prim hizmet beyannamesindeki prim ödeme gün sayısının 33,33 TL ile çarpımı suretiyle hesaplanacak ve takip eden ay/aylardan doğan sigorta prim borçlarına mahsup edilecektir. 

Örnek 15: 11 No.lu örnekteki işverenin yararlanabileceği toplam prim ödeme gün sayısı 460 olduğundan, işverene verilecek asgari ücret destek tutarı 460 x 33,33 =15.331,80 TL olacaktır. Ayrıca ilgili ay için verilecek aylık prim ve hizmet belgesindeki/muhtasar ve prim hizmet beyannamesindeki prim ödeme gün sayısının 33,33 TL ile çarpımı suretiyle hesaplanan destek tutarı, takip eden ay/aylardan doğan sigorta prim borçlarına mahsup edilecektir. 

2.2.2- 2025 yılında tescil edilmiş/edilecek olan işyerleri 

• 2025 yılının esas alınacak ilgili ayında, yasal süresinde verilen veya re’sen düzenlenen asıl, ek belgelerin/beyannamelerin toplamından iptal nitelikteki belgelerdeki gün sayısı düşülerek toplam prim ödeme gün sayısı hesaplanacaktır. 
• 2025 yılında tescil edilmiş veya edilecek olan işyerleri ile 2025 yılı öncesi tescil edilmiş olup 2024 yılında hiç bildirim yapılmayan işyerleri için uzun vadeli sigorta kollarını içeren belge türlerinden bildirilen tüm sigortalıların prim ödeme gün sayıları esas alınacaktır. 
• 2025 yılında tescil edilen işyerlerinde 1.000 TL (0510 ve 0520 iş kolu kodlu ve 4, 5, 35, 36 ve 55 No.lu belge türleri işyerlerinde yer altında çalıştırılan sigortalılar için 2.667 TL, 6356 sayılı Kanun hükümleri uyarınca toplu iş sözleşmesi uygulanan özel sektör işverenlerine ait işyerleri için 2.000 TL) ve altında günlük prime esas kazanç bildirilmesi şartı aranmadan, prime esas kazanç alt sınırı ve üst sınırları arasında bildirilen tüm sigortalıların prim ödeme gün sayıları hesaplamada esas alınacaktır. 
• Sağlanacak destek tutarı ilgili ayda verilecek aylık prim ve hizmet belgesindeki/muhtasar ve prim hizmet beyannamesindeki prim ödeme gün sayısının 33,33 TL ile çarpımı suretiyle hesaplanacak ve takip eden ay/aylardan doğan sigorta prim borçlarına mahsup edilecektir. 

3- Destekten yararlanmaya ilişkin usul ve esaslar 

3.1- 2025 yılı aylık prim ve hizmet belgelerinin veya muhtasar ve prim hizmet beyannamelerinin yasal süresinde verilmesi gerekir. 

Aylık prim ve hizmet belgesinin/muhtasar ve prim hizmet beyannamesinin yasal süresi içinde verilmemesi halinde belgelerin/beyannamelerin yasal süresinde verilmediği aylar/dönem için destekten yararlanılamayacaktır. 

3.2- Aylık prim ve hizmet belgelerinden veya muhtasar ve prim hizmet beyannamelerinden kaynaklanan sigorta primlerinin yasal süresinde ödenmesi 

2025 Ocak ila Aralık ayları/dönemlerinde söz konusu destekten yararlanılması bakımından aylık prim ve hizmet belgelerinin/muhtasar ve prim hizmet beyannamelerinin yasal süresi içinde verilmesinin yanı sıra, tahakkuk edecek olan sigorta primlerinin de yasal süresi içinde ödenmesi gerekmektedir. Dolayısıyla 2025 yılının ilişkin olduğu ayı/dönemi takip eden ayda ödenmesi gereken son tarihe kadar sigorta primlerinin ödenmemiş olması halinde destekten yararlanılması mümkün değildir. 

3.3- 2025 yılı ocak ila aralık ayları/dönemi için sigorta primine esas kazancın eksik bildirilmiş veya hiç bildirilmemiş olması 

• 2025 yılı Ocak ila Aralık ayları/dönemi için sigorta primine esas kazancın eksik bildirildiğinin veya hiç bildirilmediğinin denetim ve kontrolle görevli memurlarca yapılan soruşturma ve incelemelerde veya mahkeme kararları neticesinde ya da kamu kurum ve kuruluşlarından alınan bilgi ve belgelerden anlaşılması halinde, 2025 yılı Ocak ila Aralık ayları/dönemi için destekten yararlanamayacağı gibi, yararlanılmış olması halinde yararlandırılan tutarlar gecikme zammı ve gecikme cezası ile birlikte geri alınacaktır. 
• Bununla birlikte, denetim ve kontrolle görevli memurlarca yapılan soruşturma ve incelemelerde veya mahkeme kararları neticesinde ya da kamu kurum ve kuruluşlarından alınan bilgi ve belgelerden 2025/Ocak ila Aralık döneminde ilgili ayda toplam 2025 Ocak ila Aralık aylarına ait aylık brüt asgari ücretin onda birini (2.600,55 TL) geçmeyecek tutarda eksik prime esas kazanç bildirimi yapıldığının tespiti durumunda, Kurumca işverene yapılacak ihtar üzerine on beş günlük süre içinde söz konusu eksikliği gideren işyerlerinde 2025/Ocak ila Aralık aylarında/döneminde asgari ücret desteğinden yararlanılacaktır. Tespit edilen eksikliğin on beş günlük sürenin dışında giderilmesi veya hiç giderilmemesi halinde söz konusu işyerinde 2025/Ocak ila Aralık ayları/dönemi için destekten yararlanılamayacak ve varsa yararlandırılan tutarlar gecikme zammı ve gecikme cezası ile birlikte işverenden geri alınacaktır. 

3.4- İşyerinin yasal ödeme süresi geçmiş sigorta primi, işsizlik sigortası primi, idari para cezası ile bunlara ilişkin gecikme cezası ve gecikme zammı borçlarının bulunmaması, borçlarının çeşitli kanunlar gereğince yapılandırılmış veya 6183 sayılı Kanun'un 48'inci maddesine istinaden tecil ve taksitlendirilmiş olması 

Destekten yararlanılabilmesi için 2025 yılının ilgili ayında/döneminde Kuruma vadesi geçmiş borcun bulunmaması veya söz konusu borcun çeşitli kanunlar gereğince yapılandırılmış ya da 6183 sayılı Kanun'un 48'inci maddesine göre taksitlendirilmiş olması gerekmektedir. 

3.5- 2025 yılı ocak ila aralık ayları/dönemi için çalıştırdığı kişileri sigortalı olarak bildirmediği veya bildirdiği sigortalıları fiilen çalıştırmadığı yönünde herhangi bir tespitin bulunmaması 

Denetim ve kontrolle görevli memurlarca yapılan soruşturma ve incelemelerde veya mahkeme kararları neticesinde ya da kamu kurum ve kuruluşlarından alınan bilgi be belgelerden 2025 yılı Ocak ila Aralık aylarında/döneminde çalıştırdığı kişileri sigortalı olarak bildirmediği ya da prime esas kazancını eksik bildirdiği veya bildirdiği sigortalıları fiilen çalıştırmadığı tespit edilen işverenlerin destekten yararlanması mümkün olmadığından, bu işverenler 2025 yılı Ocak (daha sonra tescil edilmiş ise tescil ayı) ila 2025 Aralık ayları/dönemi için destekten yararlanamayacağı gibi 2025 yılı Ocak ila Aralık aylarında/döneminde yararlanılmış destek tutarı olması halinde yararlanılan destek tutarları gecikme zammı ve gecikme cezası ile birlikte geri alınacaktır. 

Diğer taraftan prime esas kazancı aylık brüt asgari ücretin onda birini (2.600,55 TL) geçmeyecek tutarda hiç bildirilmemiş olanların sigortalılık bildirimlerinin de süresinde yapılmadığının tespiti durumunda Kanun'un geçici 109'uncu maddesinin dördüncü fıkrası uyarınca, yararlandırılan asgari ücret destek tutarları gecikme zammı ve gecikme cezasıyla birlikte geri alınacaktır. 

3.6- 2025 ocak ila aralık aylarında/döneminde bildirilen sigortalı sayısının 2024 yılı ocak ila aralık aylarında/döneminde en az bildirim yapılan aydaki/dönemdeki sigortalı sayısından az olmaması 

Destekten yararlanılacak ayda/dönemde aylık prim ve hizmet belgesi/muhtasar ve prim hizmet beyannamesi ile 4'üncü maddenin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında uzun vadeli sigorta kollarından bildirilen sigortalı sayısının, 2024 yılı Ocak ila Aralık ayları/döneminde aylık prim ve hizmet belgesi/muhtasar ve prim hizmet beyannamesi ile 4'üncü maddenin birinci fıkrasının (a) bendi Bu belge, güvenli elektronik imza ile imzalanmıştır. kapsamında uzun vadeli sigorta kollarından en az sigortalı bildirimi yapılan aydaki/dönemdeki sigortalı sayısının altında olması halinde, en az sigortalı sayısının altında bildirim yapılan ayda/aylarda destekten yararlanılamayacaktır. 

Buna göre; destekten yararlanılacak aydaki/dönemdeki sigortalı sayısı ile en az sigortalı bildirimi yapılan aydaki/dönemdeki sigortalı sayısının tespitinde; 

Gün bildirimi yapılmayan (sıfır gün bildirilmiş) sigortalılar ile uzun vadeli sigorta kollarından bildirimi yapılmayanlar dikkate alınmayacaktır. Dolayısıyla 2, 7, 12, 19, 21, 22, 23, 25, 39, 41, 42, 43, 44, 45, 46, 48, 49 ve 50 No.lu belge türleri ile yapılan bildirimler dikkate alınmayacaktır. 

Her bir ayda çalışan sigortalı sayısı, ilgili dönemlerde Kuruma verilmiş asıl ve ek nitelikteki aylık prim ve hizmet belgelerinde/muhtasar ve prim hizmet beyannamelerinde kayıtlı sigortalı sayısından, iptal nitelikteki aylık prim ve hizmet belgelerinde/muhtasar ve prim hizmet beyannamelerinde kayıtlı sigortalı sayısı düşülmek suretiyle tespit edilecektir. 

Bir sigortalının işten ayrılmasını müteakip aynı ay içinde ayrıldığı işyerinde tekrar işe başlamış olması halinde, bu sigortalı için ilgili aylık prim ve hizmet belgesinde/muhtasar ve prim hizmet beyannamesinde iki ayrı kayıt yer almakla birlikte, sigortalı sayısının tespitinde bu nitelikteki kayıtlardan mükerrer olanlar dikkate alınmayacaktır. 

Aylık prim ve hizmet belgelerinde/muhtasar ve prim hizmet beyannamelerinde, bir sigortalının birden fazla belge türü/kanun türü ile bildirilmiş olması halinde, bu sigortalı için ilgili dönemde iki ayrı kayıt yer almakla birlikte, sigortalı sayısının tespitinde bu nitelikteki kayıtlardan mükerrer olanlar dikkate alınmayacaktır. 

Ay içinde işe giren veya işten çıkan sigortalılar da hesaplamaya dahil edilecektir. 

4- Sigorta primlerinin işveren ve sigortalı hisselerinin tamamının devlet tarafından karşılandığı durumlarda verilecek destek tutarı 

Sigorta primlerinin işveren ve sigortalı hisselerinin tamamının devlet tarafından karşılandığı teşvikler kapsamında sigortalı istihdam ediliyor olması halinde, işverenlerin bu kapsamdaki sigortalılar için ödeyeceği sigorta primlerinin tutarının İşsizlik Sigortası Fonunca karşılanacak tutardan az olduğu durumlarda, sadece işverenin ödeyeceği tutar kadar asgari ücret desteğinden yararlanılabilecektir. 

5- Alt işvereni bulunan işyerleri ve alt işverenlerle ilgili işlemler 

5510 sayılı Kanun uyarınca alt işverenler için müstakil işyeri dosyası tescil edilmediğinden ve alt işverenler sosyal sigorta yükümlülüklerini asıl işverene ait işyeri dosyası üzerinden yerine getirdiklerinden, alt işvereni olan işyeri dosyalarında alt işverenlerin kendi çalıştırmış oldukları sigortalılarının asgari ücret desteğinden yararlanmaları için alt işverenlerin 5510 sayılı Kanun'un geçici 109'uncu maddesinin uygulanacağı 01.01.2025 - 31.12.2025 döneminde faaliyetine devam ediyor veya faaliyete yeni başlayacak olması gerekmektedir. 

Destekten yararlanan alt işverenin Kuruma borcunun bulunması halinde, alt işverenle birlikte asıl işveren de borç ödenmediği sürece destekten yararlanamayacaktır. 

Alt işverenler yalnızca kendi çalıştırmış oldukları sigortalılara ilişkin borçlardan sorumlu tutulabileceğinden, asıl işverenin veya diğer bir alt işverenin Kuruma borcu bulunmasına rağmen kendi alt işverenliğinden kaynaklanan borcu bulunmayan alt işveren destekten yararlanmaya devam edecektir. 

Asıl işveren ile alt işverenler bakımından destekten yararlanma usul ve esaslarının tespitinin ayrı ayrı yapılması nedeniyle, alt işverenlerin çalıştırdığı sigortalıların prime esas kazanç tutarlarını eksik bildirdiğinin, sigortalılarını kayıt dışı çalıştırdığının ya da bildirdiği sigortalının fiilen çalışmadığının tespit edilmesi halinde yalnızca ilgili alt işverenlerin destek tutarları geri alınacak, buna karşın asıl işverenin destek tutarı ise geri alınmayacaktır. Ancak asgari ücret desteğinin iptalinden dolayı alt işverene çıkacak borçlardan asıl işveren de müteselsilen sorumlu olacaktır. 

Destekten yararlanmak için asıl işverenlerin alt işverenleri ile, alt işverenlerin ise birbirleriyle istihdamın kaydırılması şeklinde muvazaalı işlem yaptıklarının anlaşılması halinde bu işveren ve alt işverenler hakkında asgari ücret desteğine ilişkin hükümler uygulanmayacaktır. 

6. Ortak hükümler 

6.1. Muvazaalı işlemlerin önlenmesi 

Asgari ücret desteğinden yararlanmak amacıyla, mevcut bir işyerinin kapatılarak değişik bir ad veya ünvan ya da iş birimi olarak faaliyete geçirildiğinin anlaşılması halinde, bu nitelikteki işyeri işverenleri asgari ücret desteğinden yararlandırılmayacak, yararlanılmış olması halinde yararlandırılan tutarlar gecikme cezası ve gecikme zammı ile birlikte tahsil edilecektir. 

6.2. Devir, intikal ve adres değişikliklerinde asgari ücret desteğinden yararlanılması 

Bilindiği gibi işyerlerinin devredilmesi veya intikal etmesi durumunda işyerini devralan veya işyeri intikal eden işverenler adına yeni bir dosya açılmayıp mevcut işyeri dosyası üzerinden işyeri bildirgesi alınmak suretiyle işlemler yürütüldüğünden asgari ücret desteği uygulamasında, devredilen veya intikal eden işyerleri bakımından işveren değişikliği üzerinde durulmaksızın işyeri bazında işlemlerin yapılması gerekmektedir. 

Öte yandan adres değişikliği nedeniyle gerek aynı il içinde başka bir ünitenin görev bölgesine ve gerekse bir ilden başka bir ile nakledilen işyerleri bakımından yeni işyeri dosyası tescil edildiğinden, adres değişikliği nedeniyle yeni tescil edilen işyerleri için işyerinin asgari ücret desteğinden nakledilen eski işyeri koşullarına göre yararlanması gerektiğinden, işyeri tescili aşamasında sigorta primleri teşvik uygulamasında olduğu gibi “adres değişikliği” seçeneği işaretlenmek suretiyle destekten yararlanılacaktır. 

6.3- Asgari ücret desteğinin sigorta prim borçlarına mahsup edilmesi 

Bu genelgede belirlenen usul ve esaslara göre bulunacak asgari ücret desteğiyle sağlanacak indirim tutarı, ilgili ayı takip eden ay/aylardan doğan sigorta prim borçlarına mahsup edilecektir. İşverenin 28.02.2026 tarihine kadar destekten yararlandığı işyerinden kaynaklı mahsup edilecek prim borcunun olmaması dolayısıyla alacaklı olması durumunda alacaklı olduğu tutar, işverenin Kuruma olan diğer borçlarına (idari para cezası dahil) mahsup edilecektir. 

6.4. Asgari ücret desteğinden yararlanmak için başvuru şartı 

5510 sayılı Kanun'un geçici 109'uncu maddesinde yer alan asgari ücret desteğinden yararlanmak için işverenlerin başvuru şartı aranmayacak olup, genelgede belirtilen şartları taşıyan işverenler Kanun hükümlerinden yararlanacaktır. 

Bu Genelge hükümleri 01.01.2025 tarihinden geçerli olmak üzere yayımı tarihi itibarıyla yürürlüğe girmiştir. 

Söz konusu Genelge'ye ulaşmak için tıklayınız...

Saygılarımızla,
Erkan Baykuş
EY Türkiye Vergi Bölümü Başkanı

Yukarıda yer verilen açıklamalarımız, konuya ilişkin genel bilgiler içermektedir. EY ve/veya Kuzey YMM ve Bağımsız Denetim A.Ş.’ye, işbu dokümanın içeriğinden kaynaklanan veya içeriğine ilişkin olarak ortaya çıkan sonuçlardan dolayı herhangi bir sorumluluk iddiasında bulunulamaz.