EY Girişimcilik Barometresi 2025

Türkiye’nin, BT sistemleri ve yazılım güncellemelerine yatırım yapma oranında (%65) bölge geneline (%58) kıyasla daha yüksek bir orana sahip olması; şirketlerin dijital dönüşüme daha fazla odaklandığını gösteriyor.

Yeni tesis kurmayı planlayan Türkiye’de faaliyet gösteren şirketler (%19), genişlemeye yönelik temkinli bir yaklaşım sergiliyor. Bu durum, büyüme konusuna ilgi olmasına rağmen, birçok girişimcinin diğer yatırımları önceliklendirebileceği veya piyasa koşulları hakkında belirsizlik yaşayabileceği anlamına geliyor.

Ekonomik risk ve piyasa belirsizliği konusundaki endişe, Türkiye’deki girişimcilerin zorlu bir ekonomik ortamda hareket ettiğini gösteriyor. Bu durum, önümüzdeki yılın yatırım kararlarını etkileyebilir.

İş gücü

Türkiye'de tam zamanlı çalışanlara yönelik güçlü bir talep bulunsa da rekabetçi maaşlar sunma ve gerekli beceri seviyesine sahip adaylar bulma konusunda zorluklar yaşandığı görülüyor.

Araştırma verilerine göre, Türkiye’deki girişimcilerin %44’ü önümüzdeki yıl tam zamanlı çalışan alımı planlıyor, %42’si mevcut kadroyu korumayı tercih ediyor. İşe alım sürecinde karşılaşılan en önemli zorlukların başında da rekabetçi maaş ve yan haklar sunmak (%56), gerekli becerilere sahip aday bulmak (%53), deneyimli aday eksikliği (%49), aday beklentilerini karşılamak (%30) yer alıyor. 

Türkiye'deki girişimcilerin yalnızca %7'si önümüzdeki 12 ay içinde iş gücünü azaltmayı planlıyor, bu durum ekonomik zorluklara rağmen genel olarak istikrarlı bir istihdam görünümünü ve mevcut çalışan seviyelerini koruma tercihlerini yansıtıyor.

Türkiye'deki girişimciler; nitelikli yetenekleri çekme, çalışan bağlılığını sürdürme ve iş gücü maliyetlerini yönetme konusunda önemli zorluklarla karşı karşıya kalıyor. Bu durum, iş gücü yönetimi ve gelişimi için stratejik yaklaşımlar gerektiriyor.

Birleşme ve satın alma 

Türkiye’de şirket satışına yönelik temkinli yaklaşım ve stratejik halefiyet planlamasına verilen önem, girişimcilerin çıkış stratejileri belirlemeleri ile büyümeyi desteklemek için potansiyel ortaklıkları keşfetmelerinin önemini vurguluyor.

Türkiye’deki anket katılımcılarının %12'sinin şirketlerinin bir kısmını satma olasılığının yüksek olduğunu belirtmesi, bazı şirketlerin potansiyel fırsatlar gördüğünü ancak çoğunluğun şirketlerinin kontrolünü sürdürmeyi tercih ettiğini gösteren bir iyimserliği işaret ediyor.

Şirketini başka bir şirkete satma tercihinin %60 olması, Türkiye’deki girişimciler arasında stratejik bir yaklaşım olduğunu vurguluyor ve iş değerini artırabilecek ortaklıklar veya birleşmeler arayışını gösteriyor. Aynı zamanda %37’lik bir kesim yatırım fonuna satış opsiyonunu değerlendirirken, %30’u halka arzı olası bir planlama seçeneği olarak görüyor. 

Sürdürülebilir büyüme 

Türkiye'de iş gücü maliyetleri ve finansman giderleri konusundaki artan endişe, girişimcilerin ekonomik zorlukları etkili bir şekilde aşmak ve sürdürülebilir büyüme sağlamak için stratejik finansal yönetim, operasyonel verimlilik gibi konulara odaklanmaları gerektiğini vurguluyor.

Teknoloji ve ekipman güncellemeleri, Türkiye’deki katılımcıların %51'i tarafından orta derecede etkili olarak değerlendiriliyor. Bu durum, ekonomik zorluklara rağmen sistemleri modernleştirmeye yönelik güçlü bir odaklanmayı gösteriyor ve operasyonel verimliliği artırma potansiyelini taşıyor.

Sigorta primleri, maliyetler üzerinde yüksek etkiye sahip olduğunu belirten %33'lük bir oranla kayda değer bir endişe kaynağı olarak karşımıza çıkıyor. Bu durum, girişimciler için risk yönetimi stratejilerinin önemini yansıtıyor.

Türkiye’deki anket katılımcılarının %14'ünün ulaşım ve lojistiği etkili olarak değerlendirmesi, tedarik zinciri yönetiminde potansiyel bir gücü gösteriyor. Bu durum, şirketlerin lojistikle ilgili maliyetlerin etkilerini minimize etmek için stratejilere sahip olduğunu belirtebilir.

Girişimcilik ekosistemi

Türkiye’deki girişimcilerin, inovatif ve rekabetçi bir ortamda başarılı olma yeteneklerini etkileyen siyasi ve ekonomik istikrarsızlık ve finansmana erişim eksikliği gibi zorluklarla karşı karşıya kaldığı görülüyor.

Türkiye’deki katılımcıların %33'ü mevcut koşulları olumlu görürken, bölge genelinde bu oranın %24 olduğu görülüyor. Bu durum, ülkemizdeki girişimcilerin potansiyel fırsatları daha fazla değerlendirdiklerini gösterirken; bu fark, sektörel büyüme ve destekleyici girişimlerin etkisiyle, genel olumsuz görünüme rağmen ortaya çıkıyor.

Türkiye’deki anket katılımcılarının %37'si, yerel düzenlemelerin zorluklar oluşturduğunu ancak aynı zamanda inovasyon için bazı fırsatlar da sağladığını düşünüyor; bu durum yasal düzenlemelerin karmaşık doğasını ve yaratıcı çözümleri teşvik etme potansiyelini yansıtıyor.

Aile şirketleri

Halefiyet planlamasının yetersizliği ve sermayeye erişim konusundaki zorluklar, Türkiye’deki aile şirketlerindeki kırılganlıkları vurguluyor ve liderlik sürekliliği ile finansal sürdürülebilirliğe stratejik bir odaklanma gerektiriyor.

Türkiye’deki aile şirketlerinde halefiyet planlamasında dış danışmanların genellikle yer almaması, aile dinamiklerine olan bağlılığı gösteriyor. Bu durum, yapılandırılmamış yaklaşımlara ve potansiyel anlaşmazlıklara yol açabilir. Aynı zamanda etkili geçişlerin sağlanması için profesyonel rehberliğe duyulan ihtiyaç ön plana çıkıyor.

Türkiye'de sermaye ve finansmana olan erişim zorlukları, aile şirketleri için kritik bir problem teşkil ederken, bu durum şirketlerin büyüme fırsatlarını ve pazardaki rekabetçiliğini sınırlayabilir.