rozporządzenie EUDR

Ostatni moment na rozpoczęcie przygotowań do EUDR


Powiązane tematy

European Union Deforestation Regulation (EUDR) to rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady Unii Europejskiej, którego celem jest ograniczenie wpływu Unii Europejskiej na globalne procesy wyrębów lasów w celu pozyskania materiałów lub utworzenia pól uprawnych. 

Rozporządzeniem objęte zostały produkty wytwarzane z bydła, kakao, kawy, palmy olejowej, soi, kauczuku i drewna (nazywanych w tekście rozporządzenia odnośnymi towarami). Pełna lista produktów objętych EUDR (odnośnych produktów) stanowi załącznik nr 1 do rozporządzenia.

Rozporządzenie wprowadza dodatkowe obowiązki dla przedsiębiorców obracających odnośnymi produktami. Dotyczy to zarówno tzw. operatorów, którzy wprowadzają odnośne produkty na rynek Unii Europejskiej lub udostępniają je na tym rynku po raz pierwszy, jak i podmiotów handlowych, czyli wszystkich podmiotów, które udostępniają w ramach swojej działalności te produkty na rynku UE.

Warto podkreślić, że wprowadzenie produktów na rynek nie oznacza wyłącznie importu towarów do UE, ale także produkcję w UE/Polsce i pierwsze udostępnienie na rynku (np. produkcję czekolady w Polsce i jej udostępnienie na rynku). 



Obowiązki operatorów

Do obowiązków operatorów należy przede wszystkim zachowanie należytej staranności w zakresie zgodności odnośnych produktów z wymogami EUDR. W celu wykonania tego obowiązku operator musi zebrać szereg informacji o produkcie, jego ilości, geolokalizacji działek, na których powstały odnośne towary zawarte w produkcie, jak również o swoich dostawcach.

Dane o dostawcach powinny obejmować m.in. informacje potwierdzające, że odnośny produkt nie przyczynił się do procesu wylesiania oraz to, że dostawca w ramach jego wytwarzania działał zgodnie z prawem kraju produkcji.

Na podstawie zebranych informacji operator przygotowuje oświadczenie o należytej staranności, w którym ocenia poziom ryzyka niezgodności odnośnego produktu z przepisami EUDR. Jeżeli w wyniku tej oceny ryzyko niezgodności zostanie ocenione jako wyższe niż znikome, to taki produkt nie może zostać dopuszczony do obrotu na terenie Unii Europejskiej. Odpowiedzialność za ocenę ryzyka spoczywa wyłącznie na operatorze, może on skorzystać w tym celu z pomocy podmiotów zajmujących się weryfikacją i certyfikacją towarów, nie zwalnia go to jednak z odpowiedzialności za ich zgodność z przepisami.

Obowiązki podmiotów handlowych

Podmioty handlowe, niebędące małymi lub średnimi przedsiębiorcami, również mają obowiązek samodzielnego przygotowywania oświadczeń o należytej staranności. Mogą się w nich jednak powołać na przygotowane wcześniej oświadczenie, podając jego numer referencyjny przekazany przez operatora.

Małe i średnie przedsiębiorstwa, będące podmiotami handlowymi, nie są zobowiązane do przygotowywania oświadczeń o należytej staranności. Mają natomiast obowiązek, na żądanie właściwego urzędu, przekazać numer oświadczenia o należytej staranności otrzymany od operatora. W związku z tym powinny one zbierać te informacje oraz wymagać ich podania od swoich dostawców.

W tym miejscu warto podkreślić, że rozporządzenie obejmuje wszystkie typy transakcji, czyli zarówno import towarów do UE, eksport, na również zakup towarów w UE/Polsce czy sprzedaż produktów w UE/Polsce. 

Okiem eksperta EY

Od wprowadzenia na agendę UE Rozporządzenia EUDR trwa dyskusja na temat trudności w zdobyciu informacji koniecznych do dokonania oceny ryzyka. W praktyce często zdarza się, że dostawcy nie posiadają odpowiednich danych, a jeśli je posiadają, to nie chcą się nimi dzielić. W tej kwestii dużą rolę odgrywa pozycja przedsiębiorcy w danym łańcuchu dostaw – podmioty dokonujące niewielkich zamówień u dużych dostawców mogą być tym szczególnie dotknięte. Ponadto część informacji otrzymywanych od kontrahentów może być trudna do zweryfikowania, co dodatkowo przedłuży proces przygotowań. Z tego względu istotne jest rozpoczęcie przygotowań z odpowiednim wyprzedzeniem.

Warto w tym miejscu wskazać, że wprowadzić i udostępnić na rynku można wyłącznie towary, dla których ryzyko naruszenia przepisów EUDR oceniono jako znikome. W związku z tym, aby w ogóle dokonać oceny ryzyka przede wszystko trzeba otrzymać dane, które można zweryfikować i ocenić. Dotychczasowa praktyka pokazuje, że otrzymanie danych często jest nie lada wyzwaniem, nie mówiąc już o ich weryfikacji.

Konsekwencje niestosowania się do wymogów EUDR mogą być naprawdę dotkliwe – rozporządzenie przewiduje karę grzywny (nawet powyżej 4% rocznego obrotu), konfiskatę niespełniających wymagań produktów i dochodów osiągniętych z ich sprzedaży, wykluczenie z procedur udzielania zamówień publicznych, a także zakaz wprowadzania i udostępniania odnośnych towarów i produktów na rynku UE.

Choć obecnie coraz częściej słyszy się o odwróceniu europejskich trendów i deregulacji (m.in. poprzez pakiety Omnibus I i Omnibus II), to jednak Komisja Europejska nie przewiduje dalszego opóźniania wejścia w życie wymogów z rozporządzenia.

Rozporządzenie EUDR będzie więc stosowane od 30 grudnia 2025 r., z wyłączeniem przedsiębiorstw, które zostały utworzone przed końcem 2020 r. jako małe przedsiębiorstwa lub mikroprzedsiębiorstwa, dla których Rozporządzenie zacznie obowiązywać od 30 czerwca 2026 r. (wyłączenie to nie ma zastosowania do produktów wytwarzanych z drewna).

Oznacza to, że przedsiębiorcy, których działalność jest związana z odnośnymi towarami, powinni już teraz rozpocząć przygotowania do wykonywania obowiązków wynikających z EUDR. Czasu pozostało już naprawdę niewiele.

Ekspert EY




    Kontakt
    Chcesz dowiedzieć się więcej? Skontaktuj się z nami.

    Informacje

    Autorzy