EY oznacza globalną organizację i może odnosić się do jednej lub więcej firm członkowskich Ernst & Young Global Limited, z których każda stanowi odrębny podmiot prawny. Ernst & Young Global Limited, brytyjska spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, nie świadczy usług na rzecz klientów.
Zobacz wszystkie wyniki dla
'
'
Brak wyników wyszukiwania
Ogólne
Zobacz wszystkoLudzie
Zobacz wszystkoOstatnie wyszukiwania
Na co zwrócić uwagę, by umowa podpisana z samozatrudnionym była zgodna z prawem? Błąd może pociągnąć za sobą konieczność uregulowania zaległych zaliczek na podatek PIT, składek ZUS i kosztować utratę reputacji.
Transformacja technologiczna, zmiany pokoleniowe, geopolityka oraz rosnąca mobilność kapitału ludzkiego radykalnie przekształcają globalny i polski rynek pracy. Elastyczność w modelach współpracy staje się niejednokrotnie źródłem przewagi konkurencyjnej, pozwalając firmom skutecznie przyciągać i utrzymywać najlepsze talenty. Przedsiębiorstwa, które potrafią dynamicznie adaptować swoje podejście i budować relacje z niezależnymi profesjonalistami, zyskują nie tylko na efektywności operacyjnej, ale również zwiększają swój potencjał innowacyjny.
Istnieje wiele czynników, które przyczyniają się do utrzymującej się atrakcyjności elastycznych form współpracy zarówno dla firm, jak i niezależnych profesjonalistów. Określani są oni również jako współpracownicy, wykonawcy, kontraktorzy, samozatrudnieni, freelancerzy, gigerzy, osoby na JDG (jednoosobowej działalności gospodarczej), eksperci zewnętrzni, konsultanci, specjaliści B2B lub talenty zewnętrzne. Z perspektywy firm, kluczowe zalety współpracy z nimi to m.in. szybszy proces rekrutacji (pozwala na błyskawiczne pozyskiwanie specjalistów do krótkoterminowych projektów), a także oszczędności związane z obciążeniami publiczno-prawnymi. Osoby prowadzące jednoosobową działalność gospodarczą z kolei cenią sobie elastyczność w organizacji zadań, różnorodność źródeł przychodu, większą swobodę w negocjowaniu warunków współpracy, a także niekiedy oszczędności podatkowe.
Te wszystkie elementy sprawiają, że model B2B pozostaje popularny w różnych branżach, szczególnie w IT. W obliczu dynamicznych zmian na rynku, współpraca B2B jawi się – przynajmniej w części segmentu gospodarki – jako efektywna odpowiedź na potrzeby współczesnego biznesu.
Newsletter Ludzie w Firmie
Subskrybuj newsletter i otrzymuj najważniejsze informacje na temat zmian w przepisach PIT, ZUS, a także materiały o nowych trendach HR.
Znaczenie elastycznych form współpracy może wzrosnąć
Według najnowszego badania „GIGbarometr 2025. Barometr elastyczności rynku pracy”, przeprowadzonego przez EY i GIGLIKE, którego szczegółowe wyniki zostaną przedstawione w raporcie w maju, prawie 70 proc. ankietowanych uważa, że znaczenie elastycznych form współpracy w najbliższym roku wzrośnie lub pozostanie bez zmian. Biorąc pod uwagę nadchodzące zmiany w prawie pracy, które mogą w niektórych przypadkach umożliwić łatwiejsze niż do tej pory przekształcenie umowy cywilnoprawnej w umowę o pracę na podstawie decyzji inspektora PIP, warto zastanowić się, jak firmy powinny zorganizować współpracę. Dzięki temu unikną ewentualnych konsekwencji prawno-podatkowych (np. zapłaty zaległych zaliczek na podatek PIT czy składek ZUS).
Zacieranie się różnic między umową o pracę a samozatrudnieniem
Analiza wyników GIGbarometru 2025 pokazuje, że różnice w sposobie wykonywania zadań i różnice w traktowaniu pracowników i kontraktorów są minimalne. Umowa o pracę, zgodnie z prawem, powinna charakteryzować się zdecydowanie większą, jeśli nie pełną kontrolą nad miejscem czy sposobem wykonywania pracy. Tymczasem faktyczny sposób jej świadczenia przez pracowników i kontraktorów jest podobny. Rozbieżność dotycząca wykonywania pracy w określonym miejscu, czasie i pod nadzorem przełożonego wynosi 4-23 punktów procentowych w zależności od wielkości firmy. W dużych i małych firmach różnica dotycząca kontroli przez przełożonego wynosi 3-7 punktów procentowych. Jeśli zaś chodzi o kontrole miejsca pracy, to 19 proc. dużych firm nie kontroluje pracowników, a 24 proc. nie kontroluje kontraktorów. Brak kontroli czasu pracy dotyczy 25 proc. małych firm w przypadku pracowników i 38 proc. w przypadku kontraktorów. Im większa firma, tym mniejsze różnice w tym zakresie.
Na podstawie tych wyników można stwierdzić, że w praktyce rozbieżności w podejściu firm do pracowników i kontraktorów są w wielu obszarach niewielkie. Nie tylko kontraktorom można przypisać cechy pracowników, ale – co ciekawsze – w rzeczywistości pracownicy nie zawsze spełniają warunki pracy etatowej wynikające z kodeksu pracy (ich praca wykonywana jest w niekontrolowanym miejscu i czasie i bez nadzoru przełożonego). Powoduje to coraz większe zacieranie się rozróżnienia pomiędzy pracownikiem a kontraktorem.
Można więc zadać pytanie: czy umowa o pracę rzeczywiście odzwierciedla intencje obu stron i faktyczny sposób działania, skoro różnice w traktowaniu pracowników i kontraktorów pozostają w pewnych obszarach niewielkie?
Jak zauważył Sąd Najwyższy w postanowieniu z 23 lutego 2023 r. (III USK 136/22), „umowa, na podstawie której jest świadczona praca, nie może mieć mieszanego charakteru, łączącego elementy umowy o pracę i umowy cywilnoprawnej. Oceny, czy cechy charakterystyczne dla stosunku pracy mają charakter przeważający, należy dokonywać na podstawie wszelkich okoliczności sprawy. W przypadku, gdy w stosunku prawnym nie przeważają cechy stosunku pracy, to o jego charakterze przesądza nazwa i sposób realizacji zobowiązania”. Stąd, biorąc pod uwagę stanowisko sądu, decydując się na kontrakty B2B w swojej firmie, warto się do tego przygotować.
Od czego zacząć, wdrażając model B2B?
Prawidłowe i efektywne funkcjonowanie w organizacji modelu współpracy opartego na B2B wymaga uwzględnienia kilku kluczowych aspektów. Przede wszystkim współpraca taka musi być realna, transparentna oraz posiadać uzasadnienie biznesowe. Każdy proces transformacji procesów wewnątrz firmy powinien zostać zaplanowany. Przy wdrażaniu elastycznych form współpracy, warto pamiętać o kilku kluczowych krokach:
Analiza – należy zidentyfikować, które rodzaje zadań w organizacji może wykonywać niezależny profesjonalista. Trzeba określić, w jaki sposób mają być mierzone efekty współpracy oraz potwierdzić zgodność wybranych form współpracy z przepisami prawnymi.
Udokumentowanie uzasadnienia biznesowego – należy przygotować i określić cele oraz zadania, jakie mają być wykonane.
Opracowanie modelu współpracy i wdrożenie polityki współpracy – należy przede wszystkim określić rodzaj usług, sposób ich odbioru, spodziewane efekty i zasady wynagradzania. Warto stosować wzór umowy, zasady archiwizacji dokumentów dotyczących zrealizowanych zadań, zasady rozliczania czy zasady zakończenia współpracy. Dobrą praktyką jest wdrożenie polityki współpracy. Dzięki nim kontraktorzy są jasno poinformowani, jakie obowiązują zasady współpracy.
Cykliczne przeglądy i prowadzenie polityki zarządzania ryzykiem – z uwagi na zmiany w prawie i interpretacji przepisów warto przeprowadzać cykliczne przeglądy nie tylko dokumentacji, ale również tego, jak relacja B2B funkcjonuje w praktyce. Warto sprawdzać np. czy są przestrzegane zasady polityki współpracy, czy kontraktorzy są świadomi i inaczej traktowani niż pracownicy, a także, czy po stronie osób zarządzających modelem współpracy w spółce nie pojawiły się jakieś wątpliwości.
Szkolenia – warto zadbać, aby osoby odpowiedzialne w firmie za kontraktorów były świadome ram współpracy oraz były na bieżąco ze zmianami przepisów prawnych, które mogą mieć wpływ na zasady współpracy.
Te kroki są niezbędne, aby zapewnić efektywność i zgodność z przepisami.
Artykuł został opublikowany 17 kwietnia 2025 r. w Rzeczpospolitej
Podsumowanie
Model współpracy oparty na elastycznym podejściu do powierzonych zadań pozostaje wciąż popularnym rozwiązaniem. Firmy, którym zależy na zatrudnieniu wysoko wykwalifikowanych specjalistów oraz decydujące się na ten model współpracy, powinny zadbać o bezpieczeństwo zachowania relacji w odpowiednich ramach. Błąd może skutkować ryzykiem prawno-podatkowym czy utratą reputacji.
Jak EY może pomóc
-
Wspieramy organizacje w takich obszarach, jak podatek dochodowy od osób fizycznych (PIT) oraz ubezpieczenia społeczne (ZUS). Dowiedz się, jak zarządzać procesami rozliczeń i zadbać efektywność kosztową.
Przeczytaj więcej -
Od zdrowia i bezpieczeństwa pracowników po wyjątkowe doświadczenia ludzi - granice HR przesuwają się w czasie rzeczywistym. Zespoły HR muszą migrować z usług, które historycznie definiowały HR, do nowych usług dla ludzi, które będą definiować tę funkcję przez najbliższe lata.
Przeczytaj więcej -
Kancelaria EY Law doradza przy złożonych projektach z zakresu prawa pracy oraz praktyk HR w Polsce i za granicą.
Przeczytaj więcej
Polecane artykuły
Współpraca B2B, uznawana za jedną z najbardziej efektywnych form relacji biznesowych, coraz częściej staje się przedmiotem zainteresowania urzędów skarbowych.
Test Przedsiębiorcy - sprawdź bezpieczeństwo współpracy B2B zanim zrobi to Urząd Skarbowy
W przestrzeni publicznej ponownie pojawił się temat testu przedsiębiorcy. Ideą takiego narzędzia byłaby przede wszystkim weryfikacja osób prowadzących jednoosobową działalność gospodarczą.
Umowy B2B – korzyści z elastycznej formy współpracy
Umowy business to business (B2B) to model współpracy funkcjonujący na rynku, który wdrażany z rozwagą może stanowić realną alternatywę dla stosunku pracy. Dowiedz się, jakie są korzyści i ryzyka z takiej formy współpracy.