EY oznacza globalną organizację i może odnosić się do jednej lub więcej firm członkowskich Ernst & Young Global Limited, z których każda stanowi odrębny podmiot prawny. Ernst & Young Global Limited, brytyjska spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, nie świadczy usług na rzecz klientów.
Jak EY może pomóc
-
Ochrona sygnalistów jest wymogiem prawnym dla średnich i dużych przedsiębiorstw. Niedostosowanie się do nadchodzących regulacji grozi sankcjami.
Przeczytaj więcej -
Dowiedz się jak EY Virtual Compliance Officer może wesprzeć pracę działu compliance w Twojej organizacji.
Przeczytaj więcej -
Wspieramy firmy w prowadzeniu etycznego biznesu budując systemy compliance oraz wdrażając narzędzia i mechanizmy sprzyjające zarządzaniu zgodnością.
Przeczytaj więcej
Wpisanie kraju na szarą listę FATF odbierane jest przez opinię publiczną jako podważenie wiarygodności danej jurysdykcji. Przyczyniają się do tego media interpretujące wpis na szarą listę jako oznakę, że dany kraj stwarza wysokie ryzyko prania pieniędzy i finansowania terroryzmu. Bazylejski Instytut Zarządzania wyjaśnia nieporozumienia związane z listą FATF. [1]
Czym jest szara lista FATF? Łatwiej będzie zrozumieć jej znaczenie, jeśli uświadomimy sobie, że jest jeszcze czarna lista FATF. Wpisanie jurysdykcji na tę listę oznacza uznanie jej jako stanowiącej wysokie ryzyko prania pieniędzy i finansowania terroryzmu. Na szarej liście znajdują się natomiast kraje, które aktywnie współpracują z FATF, aby rozwiązać problemy w swoich systemach zapobiegania praniu pieniędzy, finansowaniu terroryzmu i proliferacji. [2]
Warto zaznaczyć, że poziom niedoskonałości systemów prawnych krajów z szarej listy jest różny. Jedne czeka poważna, długa praca nad poprawą systemu w innych chodzi o niewielkie jego uszczelnienie.
Kraje wpisywane na szarą listę FATF są tym ponoć zaskakiwane. To kolejne nieporozumienie. Wpisanie na listę jest poprzedzone ocenami różnych aspektów systemu zapobiegania praniu pieniędzy i finansowania terroryzmu. Suma ocen stwierdzających niezgodność lub częściową niezgodność według czterech różnych kryteriów może skutkować wpisem na listę. Oceny te są znane władzom i zwykle mają one około roku na poprawę systemu.
Wpisanie na szarą listę powoduje automatycznie negatywne skutki, między innymi poprzez spadek inwestycji zagranicznych. Według dokumentu MFW z 2021 roku spadek ten wynosi średnio 7,6 procent PKB. Istnieje też ryzyko odcięcia jurysdykcji od finansowania przez instytucje finansowe. Niechcianym skutkiem może też być wzrost korzystania z mniej regulowanych kanałów przesyłania pieniędzy.
Eksperci Bazylejskiego Instytutu Zarządzania przywołują jednak przykłady krajów, które nie odczuły negatywnych skutków wpisu na szarą listę. Powołują się też na przykłady szybkiego dostosowania krajów do wymogów i w rezultacie skreślenia ich z listy. Kraje otrzymujące pomoc rozwojową mogą też liczyć na ukierunkowanie tych środków na wdrożenie reform i szybkie opuszczenie listy. A zatem wpisanie na szarą listę może, ale nie musi mieć negatywnych skutków.
Pojawia się też zarzut, że szara lista jest niesprawiedliwa, bo znajdują się na niej głównie jurysdykcje o małych dochodach. I jest to prawda, ale się to zmienia. Nowe kryteria FATF ogłoszone w październiku 2024 stosują kryteria oparte na ryzyku. Priorytetowo będą traktowane kraje o wysokich dochodach i jurysdykcje z centrami finansowymi. Kraje mniej rozwinięte mają mieć dłuższy czas na przystosowanie z wyjątkiem przypadków wysokiego ryzyka. Powinno to skutkować zwiększeniem w szarej liście udziału krajów o wysokich dochodach.
Autorzy zwracają też uwagę, że nieprawdziwa jest opinia jakoby skreślenie z szarej listy odbywało się raz na zawsze. Przykłady pokazują, że niektóre jurysdykcje zostały na nią wpisane kolejny raz. Standardy FATF ewoluują i są wzmacniane, a więc kraje muszą stale pracować nad dostosowaniem do wymogów. A standardy muszą się zmieniać, żeby dostosować się do ewoluujących warunków rynkowych i nowych metod stosowanych przez przestępców.