Toekomstbestendig Nederland: samen werken aan weerbaarheid

Hoopvol perspectief voor het bouwen aan een toekomstbestendig Nederland in een veranderende wereld.

In het kort

• Geopolitiek staat hoog op de agenda in elke Nederlandse boardroom, blijkt uit door EY georganiseerde rondetafeldiscussies met topcommissarissen.
• Drie speerpunten voor een veerkrachtige economie en samenleving: strategische keuzes voor hoogwaardige sectoren, productiviteitsgroei en innovatiekracht.
• Nieuwe context wereldhandel vraagt flexibilisering bedrijfsvoering: herijking strategie, diversifiëren portfolio en terugbrengen afhankelijkheden in mondiale keten.

In de top van het Nederlandse bedrijfsleven heerst een gedeelde visie over de noodzaak om proactief in te spelen op de uitdagingen die voortkomen uit geopolitieke ontwikkelingen en veranderende mondiale machtsverhoudingen. Uit gesprekken met ongeveer zeventig vooraanstaande commissarissen van beursgenoteerde ondernemingen, grote familiebedrijven en semipublieke organisaties blijkt dat er een sterke vastberadenheid heerst om samen te werken aan een toekomstbestendig Nederland binnen een krachtig Europa.

Hands-on mentaliteit

Deze leiders benadrukken het belang van een hands-on mentaliteit en oplossingsgerichtheid. Ze roepen op tot een doelgerichte samenwerking tussen bedrijfsleven, overheid en samenleving. "Het is essentieel dat we gezamenlijk blijven werken aan duurzame groei en brede welvaart in Nederland, zelfs in een steeds veranderende wereld," stelt een van de commissarissen. Deze gezamenlijke aanpak vormt de basis voor een veerkrachtige en welvarende toekomst.

Drie speerpunten

De oproep van de commissarissen richt zich op drie speerpunten voor een robuuste internationale concurrentiepositie:

1. Scherpere economische focus

De commissarissen benadrukken het belang van een economische heroriëntatie door strategische keuzes: in welke bedrijfstakken willen we als land investeren voor een duurzaam verdienmodel? Er wordt ook gepleit voor een aantrekkelijk vestigingsklimaat, verlichting van de regeldruk en hervorming van het fiscaal stelsel.

2. Werk aan groei arbeidsproductiviteit

De Nederlandse productiviteit moet omhoog om de tekorten op de arbeidsmarkt op te vangen en de sociale voorzieningen te kunnen blijven betalen, stellen de commissarissen. De tijdens de rondetafeldiscussies genoemde oplossingen zijn: focus op de kwaliteit van migratie, het benutten van verborgen arbeidspotentieel, investeren in opleiding en de inzet en het doelmatige gebruik van AI.

3. Versterk het innovatief vermogen

Als de EU en de Nederlandse economie willen meekomen met de innovatiegolf in China en de VS om duurzame groei te realiseren zijn er fors meer investeringen nodig in onderwijs, onderzoek & ontwikkeling, aldus de commissarissen.

Lees hier hoe we samen kunnen werken aan weerbaarheid volgens Nederlandse topcommissarissen

Positie in Europa

Binnen de EU neemt Nederland de vijfde plek in op het gebied van concurrentievermogen. “Pak je positie in Europa,” luidt de oproep van een president-commissaris. “Nederland is economisch gezien géén klein land, máák je in Brussel dan ook niet klein.” Tegelijkertijd moet Nederland werken aan versterking van de eigen concurrentiekracht, zowel binnen als buiten Europa, benadrukken de commissarissen.

Commissie in rvc voor geopolitiek?

De toezichthouders zien ook een rol voor zichzelf om het Nederlandse bedrijfsleven weerbaar te maken in een veranderende wereldeconomie. De impact van geopolitieke ontwikkelingen en de internationale verhoudingen tussen landen staat inmiddels hoog op de agenda in elke Nederlandse boardroom. Sommige raden van commissarissen overwegen de vorming van een speciale commissie voor geopolitiek. De meerderheid van de commissarissen tijdens de rondetafelgesprekken wees echter op de noodzaak van een plenaire discussie over dit strategische thema in de voltallige raad.

Nieuwe kansen in Europa

Hoe kunnen bedrijven zich wapenen tegen een grilliger en guurder mondiaal klimaat en wat betekent dat concreet voor effectief bestuur en toezicht? De genoemde best practices voor rvc’s: agendeer scenarioplanning, bespreek met het bestuur de impact op de onderneming van geopolitieke ontwikkelingen, zoals de Amerikaanse importheffingen en zakendoen met China, maar stel óók de vraag: welke nieuwe kansen ontstaan er in de Europese markt? De commissarissen dringen aan op flexibilisering van de bedrijfsvoering: de strategie opnieuw tegen het licht houden, activiteiten diversifiëren en supplychains herzien langs de geopolitieke as, zowel qua afzetmarkt, als qua productielocaties, toeleveranciers en onderzoek & ontwikkeling.