Royal Swinkels

Van Tilburg-Bastianen: managen van stakeholders binnen het familiebedrijf


Met elkaar in gesprek blijven en de kracht van het familiebedrijf blijven opzoeken. Doe je dat niet, dan helpen statuten en afspraken ook niet.


In het kort:

  • Van Tilburg-Bastianen is een flexibele, innovatieve en toonaangevende internationale organisatie in de internationale truckbranche.
  • Marie­-Anne Bastianen is aandeelhouder, lid van de raad van commissarissen en vertrouwenspersoon van het familiebedrijf. Thomas Martin is als CEO verantwoordelijk voor het dagelijks bestuur.
  • Samen vormen ze het hart van het familiebedrijf. We spreken ze over het managen van stakeholders, rolvastheid, transparantie en besluitvorming.

Marie­-Anne Bastianen is de derde generatie in het familiebedrijf Van Tilburg-­Bastianen. Ze is aandeelhouder, lid van de raad van commissarissen en vertrouwenspersoon. Thomas Martin kwam zeven jaar geleden in een financieel uitdagende tijd als interimmanager en is gevraagd aan te blijven. Als CEO is hij verantwoordelijk voor het dagelijks bestuur van de onderneming. Samen vormen ze het hart van het familiebedrijf en werken ze nauw samen. We spreken ze over het managen van stakeholders, rolvastheid, transparantie en besluitvorming.

Hoe lang bestaat het familiebedrijf Van Tilburg- Bastianen al?

In 1934 namen de heer Van Tilburg en mevrouw Bastianen een klein garagebedrijf over, in het centrum van Breda. In drie generaties is de onderneming uitgegroeid tot een flexibele, innovatieve en toonaangevende internationale organisatie met ruim 1.000 medewerkers op 30 vestigingen in Nederland, Polen en Duitsland.

Hoe organiseren jullie je samenwerking?

Thomas: “Toen ik bij Van Tilburg­-Bastianen ging werken, was ik niet gerust over de governance binnen familiebedrijven in het algemeen. Ik had nog nooit voor een familiebedrijf gewerkt en vroeg me af hoe het zou zijn om leiding te geven aan mensen die ook aandeelhouder zijn. Maar bij Van Tilburg­-Bastianen bleken geen familieleden in het bedrijf te werken en heb ik altijd de ruimte en het vertrouwen gekregen om de koers te mogen uitzetten en in de dagelijkse aansturing zelfstandig besluiten te mogen nemen. Een en ander natuurlijk binnen kaders en niet zonder daar verantwoording over af te leggen.”

“De ruimte en het vertrouwen dat ik daarbij heb gekregen, motiveerde mij nog eens extra om de aandeelhouder goed aangesloten te houden en gevoelige onderwerpen vooraf met haar af te stemmen. Marie-Anne en ik bellen elkaar regelmatig om even bij te praten, mogelijke gevoeligheden te verkennen met inachtneming van onze verschillende rollen. Zij gunt mij veel ruimte, maar is ook éénmaal per week aanwezig in het bedrijf. Ze voert dan gesprekken om ook eigen indrukken op te doen. Daarbij blijft ze rolvast en intervenieert ze niet op de dagelijkse aansturing. Naast haar rol als aandeelhouder heeft Marie­-Anne ook de rol van (interne) vertrouwenspersoon.”

"Ik heb haar gevraagd deze rol te vervullen omdat ze goed op de hoogte is van wat er speelt in het bedrijf en vanuit haar professie als psychologe affiniteit heeft met het onderwerp. Ik vind dat ze als hoeder van de cultuur een positie moet hebben waarin ze al in een vroeg stadium wordt geconfronteerd met spanningen in het bedrijf. Mocht er zelfs sprake zijn van ongeoorloofd gedrag, dan heeft onze vertrouwenspersoon ook de doorzettingsmacht om eventuele misstanden direct op te lossen.”

“In onze samenwerking voelt mijn CEO-­rol hier veel warmer en impactvoller dan ik elders heb meegemaakt. Het gaat hier niet om de ‘hijgerige’ kortetermijndoelen, maar om de ontwikkeling van het bedrijf en haar medewerkers met een bedrijfsvoering die gestoeld is op duidelijk gedefinieerde organisatiewaarden.”

Marie-Anne: “Onze een­op-een-gesprekken gaan veelal over hoe doe je de bedrijfsvoering, hoe ga je met mensen om, hoe ben je verantwoord bezig, familiewaarden en manier waarop je wilt ondernemen. En daarbij is het belangrijk dat er geen dubbele agenda’s zijn.”

Thomas: “Door met elkaar te sparren reflecteren we op een situatie en voegt Marie-­Anne vanuit haar achtergrond vaak een andere dimensie toe. Terwijl ik nog heel erg in mij hoofd bezig ben met de oplossing, kan zij bijvoorbeeld de vraag stellen ‘Helpt degene jou nou echt, of hangt ze achter de kar?’ Doordat Marie­-Anne op afstand blijft ziet ze soms andere dingen en is ze ook beter in staat de cultuur te bewaken.”

Marie-Anne, je bent aandeelhouder, lid van raad van commissarissen én vertrouwenspersoon: hoe hanteer jij al die rollen en is er iets wat in al je rollen terugkomt?

Marie-Anne: “Ik probeer altijd mezelf te zijn, maar ik ben me tegelijk ook heel bewust van mijn rollen. Want ik kan vanuit mijn rol als vertrouwenspersoon niet zaken gaan aanzwengelen en rechtstreeks naar Thomas stappen om het zelf op te gaan lossen. Ook qua raad van commissarissen: ik ben bewust geen voorzitter want dan heb ik niet het idee dat ik rolvast kan zijn. Ik maak ook geen gebruik van mijn aandeelhoudersrol in de raad van commissarissen. Ik probeer dus heel rolvast te zijn. Verder is voor mij toegankelijkheid heel belangrijk. Samen met de directie ben ik elke maand aanwezig bij de onboardingslunch met de medewerkers die de maand ervoor in dienst zijn gekomen. Wij zijn een familiebedrijf met korte lijnen en interesse in elkaar en dus nemen we de tijd om elkaar te leren kennen.”

“Daarnaast probeer ik als vertrouwenspersoon ook benaderbaar te zijn dat ze aan de bel trekken als er echt wat is, en dat doen ze ook. Dat vraagt ook van Thomas dat hij mij heel erg vertrouwt. Je moet goed kunnen verdragen dat mensen mij direct benaderen en dat iemand rond hem zou kunnen stappen. Dat is een spel dat je heel goed met elkaar moet kunnen spelen en daar steken we veel tijd en energie in.”

Agenda’s mogen verschillen, het hoeft niet steeds harmonieus te zijn, zolang je maar open agenda’s hebt, dan kom je er wel uit en wordt het geven en nemen.

De een-op-een-contacten tussen jullie vinden plaats tussen de raad van commissarissen momenten door: hoe werkt dat?

 

Thomas: “Ik neem uitsluitend contact op met Marie­-Anne in haar hoedanigheid als aandeelhouder en niet vanuit haar rol als rvc-lid. Vanuit die rol praat ik haar bij en als ik de indruk heb dat er mogelijk gevoeligheden zouden kunnen zijn dan haal ik die op. Ik vind het belangrijk dat de aandeelhouder goed geïnformeerd is en dat we elkaar niet (onaangenaam) verrassen.”

 

“Als ik de raad van commissarissen voorbereid dan neem ik contact op met de voorzitter en dus niet met Marie-­Anne - en stellen we samen de agenda op. Dat contact is ook warm, maar veel inhoudelijker en gericht op besluitvorming. Daardoor denk ik dat we een heel stevig bestuur vormen. Ik informeer Marie-­Anne in haar rol als aandeelhouder en haal gevoeligheden op. En de voorzitter van de raad van commissarissen bespreekt met Marie­-Anne vanuit een toezichthoudende rol met haar de agenda, koers en besluitvorming. In onze bilaterale overleggen besluiten wij dan ook niet, dat gebeurt binnen de rvc. Iedereen heeft zijn eigen rol, we praten veel met elkaar maar vanuit verschillende invalshoeken.”

 

Marie-Anne: “Waar Thomas mij over belt zijn eerste ideeën, of dingen die binnen het bedrijf spelen. Gevoeligheden in het team bijvoorbeeld. Ik krijg dus context van wat er speelt qua dagelijkse gang van zaken. In andere gevallen werkt de groepsdirectie na eventuele gevoeligheden bij mij te hebben opgehaald voorstellen uit, die we in de raad van commissarissen bespreken. Dan benadert Thomas de raad van commissarissen en beargumenteert hij zijn voorstel. En dus niet op een toon van ‘Dat had ik al afgestemd met Marie-­Anne’. Iets anders zou ook niet werken, want anders zou de raad van commissarissen haar rol niet kunnen vervullen. Zij willen ook van hun expertise gebruik kunnen maken.”

 

Thomas: “Dat de commissarissen dan een hele andere richting opgaan heb ik nog nooit gemerkt. We hebben goede inhoudelijke gesprekken en de besluitvorming wordt er alleen maar beter van. Binnen Van Tilburg­-Bastianen zijn aandeelhouder, directie en raad van commissarissen een hecht en goed ingespeeld team.”


Hoe zouden jullie de besluitvorming typeren?

 

Thomas: “Besluitvorming bij een familiebedrijf gaat heel natuurlijk. Doordat we voortdurend met elkaar in gesprek zijn, hebben we een gedeelde visie en focus en daarin zijn we allen scherp. En ja, je hebt het formele moment dat je toestemming vraagt bij bijvoorbeeld een overname, maar we beginnen al een jaar ervoor met nadenken of we dat bedrijf willen overnemen en aan welke criteria deze overname dan moet voldoen. Dus tussen dat moment en daadwerkelijke overname zijn al veel bijpraatsessies geweest. Zodat het daadwerkelijke besluit een hamerstuk wordt.”

 

“In de besluitvorming zitten dan aannames en dat toetsen we dan weer na een jaar. Zo zijn we scherp op onze (groei)strategie en de implementatiekracht van de onderneming. Er zijn dan ook niet veel verrassingen. Gebeuren er onverwachte (externe) zaken dan is het taak van de CEO om zowel de aandeelhouder als de raad van commissarissen op de hoogte te brengen en een eerste schets te geven van de impact.”

 

Marie-Anne: “Corona was impactvol en plotseling. Dan is het even een call tussen Thomas en mij en stemmen we af wat we direct gaan doen en wat naar de raad van commissarissen gaat. De dagelijkse gang loopt immers en medewerkers moeten weten wat te doen. De dag erna wordt dan de raad van commissarissen geïnformeerd met daarbij een plan van aanpak.”

Ik heb altijd de ruimte en het vertrouwen gekregen om de koers te mogen uitzetten en zelfstandig besluiten te nemen in de dagelijkse aansturing.

Hoe kijken jullie naar de rol van de raad van commissarissen?

Thomas: “Bij het zoeken naar twee nieuwe rvc-leden hebben wij samen veel tijd besteed aan de vraag ‘Waar staan wij voor?’ Ik heb zelf na haar aanname, veel tijd besteed aan het voeren van gesprekken met de nieuwe voorzitter over hoe de raad van commissarissen en directie met elkaar omgaan. Ook de rvc moet een hecht team zijn en zij praten dan ook zelf geregeld over hun rol. Ik denk dat wij heel veel dingen aan de voorkant direct benoemd en besproken hebben. Dus ja, ik ben blij hoe ook de raad van commissarissen haar rol invult.”

Een CEO kan soms tussen twee vuren zitten met aan de ene kant de aandeelhouder aan de andere kant een raad van commissarissen. Wat is jouw ervaring hiermee?

Thomas: “Bij de toetreding van nieuwe rvc-leden is het altijd even wennen aan elkaar, maar ik merk dat de rol van commissarissen ook binnen de rvc kritisch wordt besproken: ‘ben jij wel rolvast geweest?’ Zij bespreken dat onderling en ik merk daardoor dat ze een sterk collectief zijn. En een aandeelhouder die op mijn stoel gaat zitten? Dat heb ik nog nooit meegemaakt. Was dat wel zo geweest had ik de CEO-­rol ook niet willen hebben. Omgekeerd besef ik me dat ik een grote verantwoording krijg waar ik integer mee om moet gaan.”

Marie-Anne: “De beide nieuwe rvc-leden zijn er nu twee jaar, maar als je de voorzitter twee maanden na haar aantreden had gevraagd hoe ze het vond, had ze wellicht aangegeven haar rol bij ons wel lastig te vinden. Voorzitter van de raad van commissarissen van een familiebedrijf zijn waarbij het familielid in de rvc zit, was voor haar en voor mij puzzelen. Dat loopt niet altijd meteen, maar als je energie blijft steken in elkaar en elkaar in je kracht weet te zetten gaat het goed. Zij kan ook alleen effectief functioneren als ik haar haar eigen rol laat pakken. Ze heeft een indrukwekkende staat van dienst en is zelf ook CEO geweest en weet dus als geen ander hoe belangrijk het is om rolvast te zijn.”

In 2024 bestond Van Tilburg-­Bastianen 90 jaar. Waar zijn jullie trots op?

Thomas: “Wat ik een leuke anekdote vind is dat we vorig jaar ons 15­-jarig bestaan in Polen hebben gevierd en tijdens die ceremonie zat de familie op het podium. De vader van Marie-Anne wilde steeds tussendoor elke spreker bedanken, maar werd door zijn dochter gevraagd dat aan het einde te doen. En toen uiteindelijk het moment daar was dat haar vader het woord mocht nemen omdat de laatste spreker haar persoonlijke verhaal had gedaan over wat het voor haar betekende om voor Van Tilburg­-Bastianen te werken, kon hij niet meer want hij was verstikt van emotie.

Marie-Anne: “Ik ben derde generatie en niet altijd meer bij machte om continu door het bedrijf heen te lopen en iedereen te kennen, maar wat ik belangrijk vind is dat ik toegankelijk ben voor mensen en dat zij voelen dat ik benaderbaar ben en niet anders ben dan zij (ongeacht functie). Dat probeer je, maar toch twijfel je of dat goed werkt. Voor medewerkers hebben wij onboarding sessies: ik start met de historie van de familie en de kernwaarden en dan gaan Thomas en Jan (CFO) verder en maken het verhaal compleet. Dat kost veel tijd, maar je hebt daardoor wel iedereen die de organisatie binnenkomt een keer gezien, dus dat is heel mooi. Laatst liep ik door de werkplaats van Volkswagen en ik hoor in ineens ‘Hé mevrouw’ en daar staat een jongedame/monteur te zwaaien die twee weken geleden bij de onboardingsessie was en ze riep dat door de hele werkplaats! Het maakte me trots dat ik blijkbaar zo toegankelijk ben dat dat kon.”

Hebben jullie een advies aan andere familiebedrijven?

Marie-Anne: “Ik denk dat respect hebben voor datgene wat het familiebedrijf betekent voor de familie ­ hoeveel energie daarin is gaan zitten samen met de CEO ­ en de communicatie met de familie blijven zoeken essentieel is. Iedere stakeholder kan lastig zijn dus het gaat erom met elkaar de kracht van het familiebedrijf te blijven opzoeken, dat maakt immers dat het bedrijf al zo lang bestaat. Als je dat kan blijven zien en met elkaar in gesprek kan blijven gaan zonder elkaars posities af te vangen komt het goed. Doe je dat namelijk niet dan helpen statuten en afspraken ook niet.”

Thomas: “Het gaat altijd om vertrouwen: het is het bezit van de familie en de familie vertrouwt mij de bedrijfsvoering toe. Als je goed communiceert en transparant bent dan werk je samen aan een hechte band. Maar ook het feit dat wij samen voor de groep nieuwe mensen staan die voor ons komen werken. Dat zet de toon en de interesse in elkaar geeft een boost aan de trots waarmee mensen in ons bedrijf werken. En dat is weer een enorm krachtig wapen in je bedrijfsvoering. Dan doe je het niet alleen voor de centen en dat maakt dat je als bedrijf alleen maar veel sterker wordt.”

Marie-Anne: “Creëren verbindt, mensen willen gezien en gehoord worden want mensen willen graag ergens onderdeel van zijn. Ze weten natuurlijk heel goed dat – of zij nu lang blijven of niet de familiegeneraties blijven. Dat geeft een saamhorigheidsgevoel, waardoor iedereen beseft dat we samen verder bouwen op wat mensen voor ons hebben bereikt. En dan doe je niet gewoon je werk, maar dan wil je bijdragen aan de toekomst.”



EY Family Business Legacy Award

In 2023 wonnen Marie-Anne Bastianen en Thomas Martin de EY Family Business Legacy Award.



Over Van Tilburg-Bastianen

In 1934 namen de heer Van Tilburg en mevrouw Bastianen een klein garagebedrijf over in het centrum van Breda. Na de tweede wereldoorlog, in 1947, verwierven zij het dealerschap van Volkswagen, wat later werd uitgebreid met de merken Audi, SEAT en Skoda. Toen naast de behoefte aan personenwagens, ook het beroeps­ en goederenvervoer toenam, is er een afzonderlijke onderneming opgericht die zich richtte op trucks en trailers en een DAF dealerschap verwierf in 1950. Sinds 2007 is Van Tilburg­-Bastianen met haar truck activiteiten ook in het buitenland actief en verwierf ze vestigingen in Polen en Duitsland.

Thomas Martin

Thomas Martin

Thomas Martin is sinds 2017 verbonden aan Van Tilburg-Bastianen als CEO. Daarvoor werkte hij bij diverse kapitaalintensieve bedrijven. Hij is gespecialiseerd in interimmanagementrollen waarbij hij bedrijven helpt bij een turnaround. Hij heeft de volgende opleidingen genoten: Erasmus Universiteit, Nyenrode, Insead en IMD. 


Marie-Anne Bastianen

Marie-Anne Bastianen

Marie-Anne is de kleindochter van de oorspronkelijke oprichters en daarmee de derde generatie binnen het familiebedrijf dat in 1934 is opgericht. Zij is onder andere opgeleid als technisch bedrijfskundige en GZ-psycholoog en sinds 2010 lid van het StAK van Van Tilburg-Bastianen.

In januari 2017 trad ze toe tot de raad van commissarissen om op die manier intensiever verbinding met de organisatie en haar relaties te hebben en daarmee de kernwaarden van het familiebedrijf Van Tilburg-Bastianen te borgen.

Marie-Anne en Thomas vormen samen het hart van het familiebedrijf – waarbij de vader van Marie-Anne zich op de achtergrond nog zeer betrokken voelt en Marie-Anne het meerderheidsaandeel houdt.




Samenvatting

Governance valt of staat met transparantie en rolvastheid. Respect hebben voor datgene wat het familiebedrijf betekent voor de familie ­ hoeveel energie daarin is gaan zitten samen met de CEO ­ en de communicatie met de familie blijven zoeken essentieel is. Iedere stakeholder kan lastig zijn dus het gaat erom met elkaar de kracht van het familiebedrijf te blijven opzoeken, dat maakt immers dat het bedrijf al zo lang bestaat. Als je dat kan blijven zien en met elkaar in gesprek kan blijven gaan zonder elkaars posities af te vangen komt het goed. Doe je dat namelijk niet dan helpen statuten en afspraken ook niet.


Over dit artikel

Lees ook

De cultuur van het familiebedrijf: Koninklijke Louwman Group

Eric Louwman van Koninklijke Louwman Group ontleedt de bedrijfscultuur van zijn familiebedrijf. Lees meer.

Dutch Flower Group: digitalisering binnen het familiebedrijf

Data en digitale technologie in een handelsbedrijf. Wat gaat centraal en wat decentraal? Lees hoe DFG het doet.

Interfood - de rol van de CFO binnen het familiebedrijf

Stan Sweep, is geen familie, maar wel CFO in het familiebedrijf. Wat betekent dat voor de toch al complexe rol van CFO?