Hypotheek in box 1 niet naar box 3

Advocaat-generaal concludeert dat oorspronkelijke eigenwoningschuld in box 1 blijft ondanks nadelig effect Hillen-aftrek

De advocaat-generaal (A-G) heeft recentelijk een conclusie uitgebracht over de kwalificatie van een eigenwoningschuld. De A-G komt tot de conclusie dat op basis van de wet, het overgangsrecht en de rangorderegeling een oorspronkelijke eigenwoningschuld ook in latere jaren een eigenwoningschuld blijft en in box 1 in aanmerking wordt genomen. 

Belanghebbende is ter financiering van zijn eigen woning twee hypothecaire leningen aangegaan. Eén van de twee leningen heeft belanghebbende na een aantal jaar aangemerkt als schuld in box 3. De inspecteur is het daar niet mee eens en vindt dat de lening in aanmerking moet worden genomen als eigenwoningschuld in box 1 in plaats van als schuld in box 3.

Belanghebbende wilde de lening in box 3 in aanmerking nemen in plaats van in box 1, vanwege de nadelige effecten van de aftrek wegens geen of geringe eigenwoningschuld, de zogenoemde Hillen-aftrek. In 2005 is deze aftrek wegens geen of geringe eigenwoningschuld ingevoerd. Als het eigenwoningforfait hoger is dan de aftrekbare kosten (hypotheekrente), heeft de belastingplichtige daardoor recht op een extra aftrek. Deze aftrek was aanvankelijk gelijk aan het eigenwoningforfait minus de aftrekbare kosten. Dit kwam erop neer dat het per saldo als inkomen uit de eigen woning aan te geven bedrag niet hoger kon zijn dan € 0. Volledigheidshalve merken wij op dat de aftrek sinds 1 januari 2019 stapsgewijs wordt afgebouwd (in 30 jaar met stapjes van 3,33%-punt). 

Volgens de A-G zit de crux van het overbrengen van de lening naar box 3 in de Hillen-aftrek. In onderhavige zaak sorteert de renteaftrek in box 1 bij belanghebbende geen effect door de Hillen-aftrek. Weliswaar verlaagt de renteaftrek als zodanig het belastbaar inkomen uit eigen woning, maar de Hillen-aftrek wordt daardoor lager voor een gelijk bedrag, zodat er per saldo geen voordeel is van de renteaftrek. Het is daarom voor belanghebbende fiscaal aantrekkelijker als de lening in box 3 in aanmerking wordt genomen. Belanghebbende vermeldt dat het verschil in belastingdruk in zijn geval € 17.400 bedraagt.

De omstandigheid dat een behandeling van de lening als eigenwoningschuld geen voordeel voor belanghebbende oplevert in box 1, heeft dus in dit geval niets te maken met een renteaftrekbeperking, maar met het mislopen van een hogere Hillen-aftrek.

De A-G geeft een analyse van de wettelijke bepalingen, het overgangsrecht en de rangorderegeling van de eigenwoningschuld in box 1. Hij komt tot de conclusie dat de oorspronkelijke eigenwoningschuld in box 1 een eigenwoningschuld in box 1 is gebleven. 

Het woord is nu aan de Hoge Raad.


Schrijf u hier in voor onze fiscale nieuwsbrief

Blijf altijd up-to-date over fiscale ontwikkelingen: schrijf u hier in voor een van onze Tax nieuwsbrieven.