De toekomst van organisaties: mensen centraal in de AI-transformatie

EY AI Week roept een gedurfde vraag op: hoe houden we menselijkheid centraal terwijl technologie versnelt? Vier leiders delen hun visie.

In het kort:

• AI versnelt processen, maar menselijke kwaliteiten blijven essentieel.

• Organisaties die AI inzetten om mensen te versterken, zijn klaar voor de toekomst.

AI is een wake-upcall die de spelregels van ondernemen, leiderschap en cultuur herschrijft. Tijdens EY AI Week deelden vier leiders hun visie: hoe houden we menselijkheid centraal nu algoritmes steeds meer bepalen? Hun conclusie: AI kan veel, maar verbeelding, empathie en moreel kompas blijven onmisbaar voor de organisatie van de toekomst.

De uitdaging

Maarten Lintsen maakt direct duidelijk: het draait niet om AI versus mens, maar om de mens die AI slim inzet. Dat onderscheid is cruciaal. Organisaties staan voor urgente vragen: hoe ziet het personeelsbestand er over vijf jaar uit? Welke vaardigheden zijn belangrijk? Kunnen we cultuur levend houden als algoritmes beslissingen sturen? Dit zijn geen abstracte zorgen, ze bepalen vandaag al de strategie. AI versnelt processen, voorspelt uitkomsten en personaliseert ervaringen. Maar het kan verbeeldingskracht, empathie of ethisch oordeel niet vervangen. Juist die menselijke kwaliteiten maken het verschil in een AI-gedreven wereld.

Menselijke uniekheid: wat AI nooit kan repliceren

Rina Joosten-Rabou, CEO van Pera, heeft tien jaar ervaring in narrow AI-modellen, systemen die getraind zijn voor specifieke doelen zoals het voorspellen van baansucces. Haar missie: bias uit wervingsbeslissingen halen. “CV’s voorspellen slechts drie procent van baansucces,” legt ze uit. “AI kan screening versnellen, maar nauwkeurigheid komt door inzicht in vaardigheden en gedrag.”

Anna van den Breemer-Kleene voegt toe dat bewustzijn en besluitvorming onvervangbaar blijven. Machines verwerken data, maar leiderschap vraagt moed, de kracht om tegen het algoritme in te handelen wanneer nodig. Isabel Moll, CEO BeNeLux bij Dell Technologies, illustreert de grenzen van AI met een krachtige metafoor: “Vraag AI om de perfecte regenboog te maken. Het lukt niet. Het reproduceert patronen, maar het verbeeldt niet. Daar komen mensen in beeld.”

Empathie als uitgangspunt

Anna deelt een opvallend voorbeeld uit de zorg: patiënten voelden meer empathie van AI-tools dan van artsen. Waarom? Algoritmes legden geduldig uit, in eenvoudige woorden, en zonder haast. “Onze modellen lijken empathischer dan mensen,” merkt Anna op, “maar alleen omdat mensen ze zo hebben getraind.” Deze paradox onthult een waarheid: AI versterkt wat wij erin stoppen. Authenticiteit blijft echter menselijk.

Cultuur onder druk: mechanisch of betekenisvol?

Cultuur is hoe we samen betekenis creëren, via verhalen, waarden en gedeelde ervaringen. Maar wat gebeurt er als algoritmes de interacties vormgeven? Isabel Moll ziet kansen: AI kan bias opsporen, communicatie personaliseren en tijd vrijmaken voor creativiteit. Bij Dell Technologies zag ze een verschuiving van een KPI-gedreven cultuur naar een cultuur van vooruitdenken. “In plaats van steeds het verleden te verklaren, hebben we nu tijd om betere strategieën te ontwerpen. AI gaf ons die ruimte.”
Rina benadrukt dat cultuur vaag en moeilijk meetbaar is. AI kan helpen door patronen te detecteren: wat drijft innovatie, wat drijft verandering om zo data-gedreven interventies mogelijk maken. “Als we cultuur niet kunnen meten, kunnen we het niet sturen,” zegt ze.

Leiderschap: risico en verantwoordelijkheid

Leiderschap is het hart van transformatie. AI-beslissingen te ver delegeren creëert risico. Recruiters optimaliseren voor snelheid, niet voor strategische impact. “Als leiderschap AI-adoptie niet zelf aanstuurt, missen bedrijven hun doelen,” waarschuwt Rina. Anna beaamt: “Technologie versnelt, maar adoptie blijft achter. Leiders moeten veilige omgevingen creëren voor experimenten. Zonder dat groeit de kloof en realiseren organisaties AI’s potentieel niet.”

Isabel voegt intentie toe: “Bij Dell werken we met leiderschap aan intentionaliteit. Waarom wil je deel uitmaken van deze beweging? Als je niet instapt, kun je niet bijblijven.” Leiderschap in het AI-tijdperk vraagt een helder doel, empathie en moed om voortdurende verandering te omarmen.