Alert EY: Od 1 stycznia 2022 r. obowiązuje nowy reżim WHT

Od początku tego roku obowiązuje w Polsce nowa zasada na gruncie WHT, tj. mechanizm obowiązkowego poboru podatku u źródła (tzw. mechanizm „pay and refund”), bez możliwości niepobrania podatku na podstawie właściwej umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania, a także bez możliwości uwzględnienia zwolnień lub stawek wynikających z przepisów szczególnych lub umów o unikaniu podwójnego opodatkowania.

 Aby nowy mechanizm poboru WHT miał zastosowanie, muszą być spełnione łącznie następujące warunki:

• transakcja dotyczy płatności pasywnych (takich jak dywidendy, licencje, czy odsetki) – płatności za usługi niematerialne zostały wyłączone z ww. reżimu,
• transakcja została zawarta pomiędzy podmiotami powiązanymi – płatności pomiędzy podmiotami niepowiązanymi oraz płatności pomiędzy podmiotami polskimi nie są objęte ww. systemem,
• suma transakcji podlegających WHT do danego kontrahenta przekracza wartość 2m PLN w roku podatkowym płatnika.

Należy przy tym zwrócić uwagę na fakt, że ww. reżim „pay-and-refund" ma zastosowanie także do wypłat, które bez uzasadnionych przyczyn ekonomicznych nie zostały zakwalifikowane do kategorii należności dywidendowych, licencyjnych lub odsetkowych. Jest to nowa reguła antyabuzywna, która daje możliwość organom podatkowych do reklasyfikacji danej płatności w niektórych przypadkach.

Stosowanie dotychczasowych, preferencyjnych warunków opodatkowania WHT, będzie możliwa tylko w dwóch przypadkach:

1. Na podstawie opinii wydanej przez organy podatkowe na wniosek płatnika lub podatnika, potwierdzającej możliwość stosowania zwolnienia lub preferencyjnej stawki WHT (opinia jest ważna przez 3 lata od momentu wydania),
2. Na podstawie oświadczenia płatnika (oświadczenie jest ważne w praktyce przez trzy miesiące, tj. w miesiącu złożenia i dwóch kolejnych miesiącach), potwierdzającego, że płatnik:

• posiada wymagane dokumenty dla zastosowania stawki podatku albo zwolnienia lub niepobrania podatku WHT oraz
• po przeprowadzeniu weryfikacji w ramach należytej staranności, nie posiada wiedzy uzasadniającej przypuszczenie, że istnieją okoliczności wykluczające możliwość zastosowania stawki podatku albo zwolnienia lub niepobrania podatku.

Należy także podkreślić, że od początku tego roku zwiększone zostały wymogi należytej staranności w odniesieniu do płatności do podmiotów powiązanych. Dodatkowo, zmieniły się zasady weryfikacji rzeczywistej działalności gospodarczej dla celów WHT z uwagi na nowelizację definicji beneficjenta rzeczywistego. Należy zatem ocenić, jak ww. zmiany wpływają na obowiązki podatkowe na gruncie WHT w przypadku płatności dokonywanych po 1 stycznia 2022 r.

Nowy reżim WHT może kreować ryzyka podatkowe w kilku obszarach. Z jednej stroną mogą to być sankcje osobiste (odpowiedzialność karna), a także finansowe (dodatkowe zobowiązanie podatkowe) za niedopełnienie procedur weryfikacji. Dodatkowo, należy mieć na uwadze, że odpowiedzialność płatnika przy płatnościach do podmiotu powiązanego nie podlega wyłączeniu nawet w sytuacji braku winy płatnika za niepobranie podatku w należytej wysokości, co wynika z nowelizacji Ordynacji podatkowej.

Mając na uwadze powyższe oraz z uwagi na fakt, że nowy system „pay-and-refund” będzie miał niekorzystny wpływ na przepływy gotówkowe (długi czas oczekiwania na zwrot, konieczność przygotowania szczegółowego wniosku, ryzyko braku zwrotu podatku), warto odpowiednio przygotować się do bezpiecznego wdrożenia mechanizmu „pay-and-refund” poprzez analizę poszczególnych płatności. W szczególności, w przypadku płatności, które będą dokonywane w 2022 r., warto rozważyć wystąpienie z wnioskiem o wydanie opinii o stosowaniu zwolnienia lub preferencyjnej stawki WHT – decyzja w tym zakresie powinna być podjęta z odpowiednim wyprzedzeniem z uwagi na długi okres oczekiwania na wydanie opinii. Z kolei w tych przypadkach, w których próg 2 mln PLN zostanie przekroczony stosunkowo szybko, jeszcze przed uzyskaniem opinii, należy odpowiednio przygotować się do trybu zwrotowego, aby zmaksymalizować szanse na szybki zwrot podatku, albo upewnić się, że od strony dokumentacyjnej i weryfikacyjnej możliwe i bezpieczne jest złożenie oświadczeń przez płatnika.