analiza swot

Analiza SWOT firmy w strategicznym planowaniu – czym jest i jak ją przeprowadzić?


Skuteczne planowanie strategii firmowych wymaga nie tylko intuicji menedżerskiej, ale przede wszystkim systematycznej i kompleksowej analizy wewnętrznych i zewnętrznych czynników wpływających na działalność przedsiębiorstwa. Jednym z najczęściej wykorzystywanych narzędzi wspierających proces podejmowania decyzji strategicznych jest analiza SWOT. Na czym ona polega, jakie niesie korzyści i czy pociąga za sobą znaczące zagrożenia?




Co to jest analiza SWOT?

Analiza SWOT to popularne narzędzie stosowane w zarządzaniu strategicznym i planowaniu biznesowym, które pomaga ocenić sytuację firmy, projektu lub przedsięwzięcia. Nazwa SWOT jest akronimem od czterech angielskich słów:

  • S – strengths (mocne strony) cechy wewnętrzne organizacji, które stanowią jej przewagę nad konkurencją, np. wysoka jakość produktów, dobra reputacja;
  • W – weaknesses (słabe strony) wewnętrzne ograniczenia lub niedoskonałości, które mogą utrudniać osiąganie celów, np. brak doświadczenia na rynku;
  • O – opportunities (szanse) zewnętrzne czynniki, które mogą sprzyjać rozwojowi organizacji, np. rosnący popyt na dany produkt;
  • T – threats (zagrożenia) zewnętrzne czynniki, które mogą negatywnie wpłynąć na organizację, np. konkurencja, kryzysy gospodarcze.

Dowiedz się, jak tworzyć długoterminową wartość organizacji: https://www.ey.com/pl_pl/strategy/doradztwo-strategiczne-ey-parthenon.

Jak przeprowadzić analizę SWOT krok po kroku?

Krok 1: określenie celu analizy

Zanim rozpoczniesz analizę, jasno określ cel, który chcesz osiągnąć. Może nim być opracowanie strategii rozwoju firmy, wejście na nowy rynek albo wprowadzenie nowego produktu. Nierzadko to właśnie precyzyjny cel pozwala skupić się na istotnych aspektach, zarówno wewnętrznych, jak i zewnętrznych.

Krok 2: zebranie informacji

Analiza SWOT wymaga rzetelnych danych. Te zbierać można z różnych źródeł, np. raportów finansowych, działań konkurencji, opinii klientów czy analizy trendów branżowych i rynkowych.

Krok 3: identyfikacja czynników wewnętrznych

Znaczenie mają tu zarówno atuty firmy, które dają przewagę konkurencyjną (np. wykwalifikowany zespół, unikalne technologie, lojalna baza klientów), jak i słabe strony (np.
wysoki koszt produkcji, brak obecności w mediach społecznościowych, ograniczone zasoby finansowe).

Krok 4: Identyfikacja czynników zewnętrznych

Są to zarówno szanse (tj. nowe rynki, zmiany technologiczne, rosnące zapotrzebowanie na produkt lub usługę), jak i zagrożenia (np. zmiany prawne lub wahania rynkowe).

Krok 5: analiza i powiązanie elementów SWOT

Nie wystarczy tylko wymienić czynniki. Należy je przeanalizować i powiązać z odpowiednimi kategoriami. Pomagają w tym pytania, np.: Jak mocne strony mogą pomóc wykorzystać szanse? Czy istnieją strategie, które jednocześnie wykorzystują mocne strony i minimalizują ryzyka?

Krok 6: wyciągnięcie wniosków i rekomendacje

Na podstawie analizy należy sformułować konkretne wnioski i działania strategiczne, np. dotyczące inwestycji w rozwój nowych produktów, optymalizowania kosztów, podjęcia nowych działań marketingowych.

Po ich określeniu trzeba nadal regularnie aktualizować czynniki SWOT oraz mierzyć skuteczność wdrażanych strategii.

Mocne i słabe strony firmy – jak je identyfikować?

Jeśli chodzi o mocne strony, analiza SWOT obejmuje ocenę wewnętrznych zasobów i kompetencji, które organizacja w pełni kontroluje i które realnie odróżniają ją od konkurentów na rynku. Dlatego warto przeanalizować wyniki finansowe oraz efektywność operacyjną, porównać kluczowe obszary działalności z praktykami konkurencji (benchmarking), ocenić kompetencje zespołu, jakość procesów i stosowanych technologii, a także uwzględnić opinie klientów i partnerów biznesowych.

Mocne strony mogą obejmować m.in.: silną i rozpoznawalną markę, wysokie kompetencje działu sprzedaży, unikalne technologie produkcji, stabilną sytuację finansową połączoną z wysoką rentownością.

Słabe strony firmy to wewnętrzne ograniczenia, które utrudniają budowanie przewagi konkurencyjnej i mogą negatywnie wpływać na efektywność operacyjną oraz tempo rozwoju organizacji. Precyzyjna identyfikacja słabych stron jest kluczowym elementem analizy SWOT, ponieważ pozwala wdrożyć działania naprawcze i ograniczyć ryzyka strategiczne.

Aby trafnie określić słabe strony, warto analizować raporty kosztów, strat i obszarów nieefektywności, porównywać wyniki z konkurencją, przeprowadzać audyty procesów oraz technologii, a także korzystać z opinii pracowników i klientów.

Mocne i słabe strony firmy – przykłady

SzanseZagrożenia
Rosnący popyt na produkty lub usługi firmyWzrost konkurencji
Nowe regulacje prawneRosnące koszty surowców
Dynamiczny wzrost rynku  Zagrożenia cyberbezpieczeństwa

Przykłady analiz SWOT dla różnych branż

Analiza SWOT – firma usługowa

  • Mocne strony (strengths) – wysoki poziom specjalistycznej wiedzy i doświadczenia zespołu, elastyczność w dostosowywaniu oferty do potrzeb klienta, niskie koszty operacyjne.
  • Słabe strony (weaknesses) – duża zależność od kompetencji pracowników, trudności w standaryzacji procesów usługowych.
  • Szanse (opportunities) – rosnące zapotrzebowanie na outsourcing i usługi eksperckie, możliwość wejścia na rynki zagraniczne, partnerstwa z innymi firmami.
  • Zagrożenia (threats) – silna konkurencja cenowa w branży usług, szybkie zmiany technologiczne i ryzyko utraty klientów.

Analiza SWOT – firma szkoleniowa

  • Mocne strony (strengths) – wysokie kompetencje trenerów, poparte doświadczeniem praktycznym, autorskie materiały szkoleniowe i silne relacje z klientami.
  • Słabe strony (weaknesses) – wysokie koszty produkcji materiałów e-learningowych, ograniczona skalowalność.
  • Szanse (opportunities) – rosnące zapotrzebowanie na szkolenia online, możliwość wejścia na rynki zagraniczne, współpraca z uczelniami, instytucjami publicznymi.
  • Zagrożenia (threats) – duża konkurencja cenowa w branży szkoleniowej, szybkie tempo zmian kompetencyjnych.

Podsumowanie

Analiza SWOT odgrywa kluczową rolę w procesie strategicznego planowania, ponieważ umożliwia przedsiębiorstwu całościowe spojrzenie na jego aktualną sytuację oraz perspektywy rozwoju. Łącząc ocenę wewnętrznych zasobów (mocnych i słabych stron) z analizą czynników zewnętrznych (szans i zagrożeń rynkowych), narzędzie to pozwala lepiej zrozumieć potencjał organizacji oraz wyzwania, z jakimi musi się ona zmierzyć. 


Informacje

Polecane artykuły

Czym są kamienie milowe w projekcie i jak je wyznaczać?

Co to jest Project Management Office (PMO)? Jakie zadania realizuje PM? PM zajmuje się bezpośrednio projektem, a PMO zwraca uwagę na biuro projektowe, w którym ów projekt jest realizowany. Jakie są jeszcze różnice?

Organizacja ucząca się – co to jest? Przykłady

Dowiedz się, czym jest organizacja ucząca się, jakie ma cechy i korzyści. Poznaj przykłady firm, które skutecznie wdrażają kulturę ciągłego uczenia się. Więcej w artykule.

Agile – co to jest i jak wykorzystać ten model zarządzania w biznesie?

Metoda agile zmieniła podejście do projektów i pracy nad nimi. Elastyczność, efektywność, większa kontrola projektu i możliwość szybkiego reagowania na pojawiające się w trakcie błędy i wyzwania. Jakie są korzyści agile?