Kolejny kraj z prawem do bycia offline

Czy muszę odbierać telefon albo mail od szefa po godzinach pracy? W wielu firmach jest standardem, że jak szef pracuje wieczorem, to podwładni też muszą. Zjawisko nasiliło się w czasach pandemii, ale wraz z zakończeniem lockdownu nie zniknęło. Niektóre prawodawstwa walczą z tym zjawiskiem. Ostatnio prawo do bycia offline wprowadziła Australia.

Ludzie decydując się na pracę w niektórych zawodach godzą się z faktem, że ich praca nie będzie odbywać się w trybie uregulowanego ośmiogodzinnego dnia pracy. To oczywiste dla lekarzy, dziennikarzy, pilotów, funkcjonariuszy niektórych służb. Jednak wiele osób, które wybrały pracę biurową nie zakłada, że w godzinach wieczornych szef może wymagać od nich dyspozycyjności. Tymczasem zdarza się, że przełożony tego oczekuje, a odmowa spotyka się z różnymi konsekwencjami dla pracownika. Odpowiedzią na tę sytuację mają być regulacje prawne, na których wprowadzenie decydują się już niektóre kraje. Niedawno do tego grona dołączyła Australia.

Prawo do bycia offline weszło w życie w Australii 26 sierpnia 2024. Przepisy nie zabraniają wprost kontaktu z pracownikami po godzinach pracy. Dają pracownikom prawo do nieodbierania telefonu czy niereagowania na mail po godzinach pracy. Nie można wobec takiego pracownika podejmować żadnych działań dyscyplinujących ani traktować go inaczej. Prawo do odmowy nie obejmuje wszystkich zawodów, a także wysokich stanowisk menedżerskich. Przypadki wątpliwe ma rozstrzygać specjalna komisja. [1]

Nowe prawo spotkało się z różnymi reakcjami. Z jednej strony uznaje się, że dzięki temu pracownik może lepiej wypocząć i znaleźć balans między pracą a odpoczynkiem. Z drugiej strony podnoszono obawy o osłabienie konkurencyjności gospodarki.

Australijskie badania wykazały, że pracownicy wykonywali średnio 5,4 godziny nieodpłatnej pracy tygodniowo, czyli 281 godzin rocznie. Wartość jej oszacowano na 11 tysięcy dolarów. 

Jako pierwsza prawo do odłączenia się uchwaliła już w 2017 roku Francja. W firmach zatrudniających powyżej 50 osób godziny i sposoby komunikowania się z pracownikami są ustalane z ich przedstawicielami. [2] Podobne regulacje wprowadziła w 2022 roku Belgia. Różnie regulowane prawo do bycia offline wprowadziły na przykład Portugalia, Hiszpania, Irlandia czy Włochy. [3]

Na początku 2021 roku Parlament Europejski przyjął rezolucję wzywającą Komisję Europejską do opracowania przepisów pozwalających pracownikom na odłączenie się od pracodawcy. Jednak prace nad dyrektywą ruszyły dopiero w połowie 2024 roku. [4]

Wdrożenie ustawy o sygnalistach to dopiero początek - co dalej po 25 września?

lights in forest


Zobacz również

Dyrektywa o ochronie sygnalistów, a postępowania wyjaśniające

Jednym z nowych obowiązków nakładanych przez dyrektywę o ochronie sygnalistów jest konieczność prowadzenia wewnętrznych postępowań wyjaśniających. Sednem tego zagadnienia, a jednocześnie kluczowym wyzwaniem dla spółek i organów zarządczych będzie kwestia wykazania, że przy podejmowaniu działań następczych dochowano należytej staranności. W przeciwnym razie spółka może narażać się na negatywne konsekwencje.

Trzy linie obrony - kto jest odpowiedzialny za zarządzanie ryzykiem?

Model trzech linii obrony, do którego odwołują się m.in. Dobre praktyki spółek notowanych na GPW, wskazuje, że za zarządzanie ryzykiem odpowiedzialni są (w różnym stopniu i zakresie): pracownicy operacyjni jako właściciele ryzyk, ich przełożeni, czyli menedżerowie ryzyk, którzy stoją na drugiej linii obrony oraz audyt wewnętrzny będący trzecią linią obrony, który podobnie jak w przypadku pozostałych procesów pełni funkcję stricte kontrolną.

Ochrona sygnalistów przed odwetem

Najistotniejszym celem dyrektywy o ochronie sygnalistów, jest uniemożliwienie stosowania działań odetowych wobec sygnalisty zgłaszającego przypadki naruszenia prawa Unii Europejskiej.

Kto to jest sygnalista?

Polska jest w gronie państw, w których obowiązek wdrożenia rozwiązań umożliwiających zgłaszanie nieprawidłowości jest uregulowany tylko częściowo. Wynika to np. z ustaw regulujących działalność instytucji finansowych.

Sankcje gospodarcze nałożone na Rosję z perspektywy polskich przedsiębiorstw. Co zmienia zakaz eksportu do Rosji?

UE, USA i Wielka Brytania wprowadzają kolejne pakiety sankcje gospodarcze nałożone na Rosję., m.in. zakaz eksportu do Rosji i Białorusi. W konsekwencji zostały wprowadzone sankcje odwetowe Rosji. Co to oznacza dla polskich przedsiębiorców?

Polska ustawa sankcyjna

16 kwietnia 2022 r. weszła w życie polska ustawa sankcyjna. Dotyczy szczególnych rozwiązaniań w zakresie przeciwdziałania wspieraniu agresji na Ukrainę oraz służących ochronie bezpieczeństwa narodowego. Jakie zmiany wprowadza?

Ryzyko sankcyjne. Co oznaczają sankcje gospodarcze dla przedsiębiorców?

Jak działają sankcje gospodarcze? Co to są listy sankcyjne i ryzyko sankcyjne? Sprawdź, jak wprowadzane sankcje wpływają na prowadzenie biznesu i jak bronić się przed ryzykiem sankcyjnym?

Klapki na oczach czy szerokie horyzonty?

Światowe Badanie Uczciwości w Biznesie 2022 ukazuje jak usprawnienie ładu korporacyjnego może zwiększyć uczciwość biznesu

Dyrektywa UE o ochronie sygnalistów - szanse i wyzwania

Celem Dyrektywy UE jest zapewnienie sygnalistom ochrony przed odwetem poprzez wdrożenie rozwiązań na poziomie organizacji. Sygnalista będzie miał możliwość zgłoszenia naruszeń wewnątrz i na zewnątrz organizacji. Poziom ochrony ma być taki sam, niezależnie od sposobu zgłaszania.

Czas na ochronę sygnalistów - badanie EY

W przeddzień wejścia w życie Dyrektywy UE o ochronie sygnalistów* zapytaliśmy polskie spółki, które od 17 grudnia 2021 r. będą podlegały jej wymogom, o ich stopień gotowości oraz wyzwania, z którymi się zmagają. Wyniki naszego badania zbiegają się w czasie z zamieszczeniem w wykazie prac legislacyjnych polskiego projektu** ustawy o ochronie osób zgłaszających naruszenia prawa, którego przyjęcie planowane jest w IV kwartale 2021r.


    Kontakt
    Chcesz dowiedzieć się więcej? Skontaktuj się z nami.