Jak przepisy interpretuje Naczelny Sąd Administracyjny?
W dniu 1 marca 2023 r. Naczelny Sąd Administracyjny wydał kolejny bardzo ważny wyrok dla przedsiębiorców zobowiązanych do rozliczenia podatku cukrowego (sygn. akt III FSK 1278/22). W wyroku tym sąd uchylił w całości zaskarżoną interpretację przepisów prawa podatkowego w zakresie opłaty od środków spożywczych.
W przedmiotowej sprawie spółka zajmująca się sprzedażą napojów i syropów wystąpiła z wnioskiem o interpretację indywidualną dotyczącą m.in. wykładni obowiązujących przepisów w zakresie opodatkowania i sposobu ustalenia opłaty cukrowej syropów i napojów przygotowywanych z udziałem substancji słodzących. Organ podatkowy w interpretacji wskazał, że za napój należy uznać również środki spożywcze przeznaczone do jego przygotowania do bezpośredniego spożycia po obróbce, np. rozcieńczeniu lub połączeniu z innymi składnikami w dystrybutorze. W ocenie organu opłacie cukrowej powinny podlegać zatem także syropy, z których przygotowywane są napoje z automatów. Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej uznał, że tylko sam napój sporządzony przez rozcieńczenie syropu wodą nie będzie podlegał ponownej opłacie. W interpretacji poruszona została także kwestia sposobu ustalenia wysokości opłaty cukrowej. Firma zastanawiała się także, czy prawidłowym sposobem jest ustalenie wysokości opłaty na podstawie danych dotyczących zawartości substancji słodzących, kofeiny lub tauryny, zamieszczonych na etykiecie, z wyjątkiem substancji występujących w nich naturalnie, o których informacja będzie pochodzić od producenta. Stanowisko organów podatkowych było dalekie od oczekiwań podatnika. W efekcie spółka zaskarżyła interpretację do wojewódzkiego sądu administracyjnego, który następnie oddalił skargę, po czym sprawa skierowana została do Naczelnego Sądu Administracyjnego.
Najnowsze orzeczenie NSA zawiera ważną dla podatników wskazówkę interpretacyjną.
Z omawianego orzeczenia wynika m.in., że:
- opłacie cukrowej nie podlegają wyłącznie produkty gotowe do spożycia;
- opłacie podlegają także środki spożywcze przeznaczone do przygotowania napoju do bezpośredniego spożycia dopiero po obróbce, np. rozcieńczeniu lub połączeniu z innymi składnikami w dystrybutorze (z opodatkowania wyłączone są produkty o stałej konsystencji, np. kisiel czy budyń);
- występujące w napoju naturalne cukry, kofeina i tauryna, które nie zostały dodane do produktu, powinny zostać pominięte przy wyliczeniu opłaty cukrowej (przy czym nie dotyczy to wyłącznie substancji występujących naturalnie w wyrobie w 100%);
- za wyłączeniem z opodatkowania substancji naturalnych przemawia cel wprowadzenia opłaty (promocja prozdrowotnych wyborów konsumentów i ograniczenie spożycia słodkich napojów);
- w wyroku poruszona została jeszcze jedna niezwykle istotna kwestia informacji zawartych na etykietach napojów; NSA zauważył, że producenci mają możliwość ustalenia w produkowanych napojach ilości zawartych w nich cukrów naturalnych i dodanych; choć pozostałe podmioty zobowiązane do dokonania opłaty nie mają w praktyce takich możliwości, nie oznacza to, że takie informacje pochodzące od producenta nie są dostępne czy nie powinny być znane.
W wyroku Naczelny Sąd Administracyjny podkreślił także, że etykieta na opakowaniu nie powinna być traktowana jako jedyne źródło danych służących do wyliczenia opłaty, również dla napojów, które zawierają zarówno substancje występujące w nich naturalnie (tj. cukry, kofeinę i taurynę), jak i nienaturalnie. Sąd nie kwestionował przy tym obowiązujących regulacji w zakresie etykietowania produktów spożywczych, także unijnych. Jak zauważył sąd, odnoszą się one wyłącznie do zawartości i nie powinny stanowić argumentacji za ograniczaniem przyjętego przez ustawodawcę wyłączenia.
Podatek cukrowy budzi wątpliwości podatników od początku jego wprowadzenia przez ustawodawcę. Na wokandę Naczelnego Sądu Administracyjnego kierowane są kolejne sprawy dotyczące interpretacji przepisów o opłacie cukrowej. W najnowszym wyroku sąd po raz kolejny potwierdza, że cukry naturalne muszą zostać wyłączone z kalkulacji podstawy obliczenia opłaty cukrowej. Zgodnie z ustawą nie mogą bowiem podlegać opodatkowaniu. Co istotne, w ocenie sądu rozliczający opłatę powinien być w stanie uzyskać stosowne informacje od producenta co do ilości cukrów naturalnych w pełnej puli wszystkich cukrów zawartych w napoju. Takie rozwiązanie wydaje się dla podatników najlepsze, bo upraszcza wyliczenie opłaty i ogranicza ją do ustawowego minimum. Niemniej w praktyce wymagać to będzie ubiegania się o stosowne informacje od producenta, co może być kłopotliwe. Szczególnie gdy podmiot obowiązany do rozliczenia podatku uczestniczy w łańcuchu dostaw i efektywnie dokonuje zakupu wyłącznie jako pośrednik.
Podsumowanie
Kalkulacja podstawy obliczenia opłaty cukrowej dla wielu firm nadal stanowi duże wyzwanie. Najnowsze orzecznictwo sądowe potwierdza, że występujące w napojach naturalne cukry, kofeina i tauryna, które nie zostały dodane do produktu, powinny zostać pominięte przy wyliczeniu opłaty cukrowej. W ustaleniu opłaty pomocne mogą okazać się informacje zawarte na etykietach umieszczonych na opakowaniach napojów. W praktyce jednak pozyskanie informacji może nastręczać podatnikom trudności.
