NIK o nadzorze nad służbami specjalnymi – propozycje zmian

Temat nadzoru nad służbami specjalnymi cyklicznie powraca w debacie publicznej w Polsce. We wnioskach pokontrolnych z ostatniej kontroli NIK wskazano szereg propozycji działań, które mogą zdaniem izby doprowadzić do poprawy funcjonowania służb. [1]

 

NIK opublikowała wyniki kontroli, której przedmiotem było dokonanie obiektywnej oceny funkcjonujących mechanizmów nadzoru nad działalnością służb specjalnych w okresie od stycznia 2017 r. do marca 2023 r. Na bazie wyników przeprowadzonego badania, NIK opublikowała szereg propozycji zmian legislacyjnych.

 

NIK proponuje ustanowienie niezależnego zewnętrznego organu nadzoru mającego nieograniczone przedmiotowo i podmiotowo możliwości badania działania służb ze szczególnym uwzględnieniem czynności operacyjno–rozpoznawczych. Działające w imieniu tego organu osoby miałyby dostęp do informacji chronionych oraz do sprawdzania wykorzystania funduszów operacyjnych. Izba uznaje ustanowienie takiego organu za pierwsze i najważniejsze zadanie.

 

Kolejnym postulatem NIK jest zagwarantowanie obywatelom prawa do informacji o prowadzeniu wobec nich w przeszłości czynności operacyjno-rozpoznawczych. Byłby to mechanizm prewencyjny ograniczający przypadki nieuzasadnionego działania służb. Informacja miałaby być przekazywana obywatelom w racjonalnym czasie liczonym w miesiącach od zakończenia czynności a odroczenie wykonania tego obowiązku miałoby następować tylko w wyniku decyzji sadu. Osoby wobec których prowadzono czynności operacyjno-rozpoznawcze powinny mieć prawo do złożenia skargi na służby. Dodatkowo obywatele powinni mieć prawo do dochodzenia odszkodowania od Skarbu Państwa za nieuzasadnione działania.

 

Dalej NIK postuluje uchwalenie ustawy regulującej wewnątrzadministracyjny nadzór nad służbami. Chodzi tu o jasny podział uprawnień i kompetencji między premierem, ministrem koordynatorem służb specjalnych i innymi ciałami mającymi sprawować nadzór nad służbami.

 

W kolejnym punkcie izba postuluje ustawowe uregulowanie definicji czynności operacyjno-rozpoznawczych i zakresu, metod, form oraz technik ich prowadzenia.

 

Wreszcie NIK uznaje za konieczne wzmocnienie kontroli sądów przy wydawaniu zgody na prowadzenie czynności operacyjno-rozpoznawczych oraz na przedłużanie tej zgody. W celu urealnienia tej kontroli służby miałyby obowiązek wraz z wnioskiem o zgodę na kontrole dostarczać sądowi wszystkie materiały już zebrane w danej sprawie.

 

Zobacz również

Greenwashing – czym grozi malowanie trawy na zielono?

Serdecznie zapraszamy do udziału w webcaście pt. "Greenwashing - czym grozi malowanie trawy na zielono?

Prawda czy mit? Sprawdź, co wiesz o prowadzeniu wewnętrznych dochodzeń!

Dlaczego firmy obawiają się prowadzenia postępowań wyjaśniających? Jakie korzyści przynosi dochodzenie wewnętrzne? Jak skutecznie przeprowadzać rozmowy wyjaśniające?

Greenwashing, czyli czy warto malować trawę na zielono?

Nowe przepisy oraz szybki rozwój technologiczy przyzwyczaiły już przedsiębiorców to tego, że ocena ryzyka organizacji musi być przeprowadzana regularnie i obejmować szeroką perspektywę zewnętrzną.

Compliance Roadmap "A może lepiej nie sprawdzać? Wszystko, co chcecie wiedzieć o wewnętrznych dochodzeniach, ale boicie się zapytać"

Weź udział w bezpłatnym webcaście z cyklu Compliance Roadmap "A może lepiej nie sprawdzać? Wszystko co chcecie wiedzieć o wewnętrznych dochodzeniach, ale boicie się zapytać"

Sankcje gospodarcze a kwestie prawne – o czym muszą wiedzieć przedsiębiorcy?

Serdecznie zapraszamy do udziału w webcaście pt. „Sankcje gospodarcze a kwestie prawne – o czym muszą wiedzieć przedsiębiorcy?"

Ryzyko sankcyjne w biznesie – omówienie wymogów na podstawie rzeczywistych przypadków

Serdecznie zapraszamy do udziału w webcaście pt. „Ryzyko sankcyjne w biznesie – omówienie wymogów na podstawie rzeczywistych przypadków”

    Kontakt
    Chcesz dowiedzieć się więcej? Skontaktuj się z nami.