EY oznacza globalną organizację i może odnosić się do jednej lub więcej firm członkowskich Ernst & Young Global Limited, z których każda stanowi odrębny podmiot prawny. Ernst & Young Global Limited, brytyjska spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, nie świadczy usług na rzecz klientów.
Jak EY może pomóc
-
Ochrona sygnalistów jest wymogiem prawnym dla średnich i dużych przedsiębiorstw. Niedostosowanie się do nadchodzących regulacji grozi sankcjami.
Przeczytaj więcej -
Dowiedz się jak EY Virtual Compliance Officer może wesprzeć pracę działu compliance w Twojej organizacji.
Przeczytaj więcej -
Wspieramy firmy w prowadzeniu etycznego biznesu budując systemy compliance oraz wdrażając narzędzia i mechanizmy sprzyjające zarządzaniu zgodnością.
Przeczytaj więcej
W ostatnich latach wiele firm zdecydowało się wdrożyć programy antykorupcyjne, mające na celu zapobieganie nieprawidłowościom i wspieranie kultury etycznej. Jak skuteczne są te działania? W maju 2025 roku OECD opublikowała raport „Companies’ Assessments of Anti-Corruption Compliance”, analizujący sposoby, w jakie firmy oceniają efektywność swoich programów zgodności antykorupcyjnej.
Samoocena okazała się procesem wymagającym, obejmującym konieczność ustalenia mierzalnych celów i systematycznego monitorowania postępów. W raporcie podkreślono rolę narzędzi takich jak analiza danych, sztuczna inteligencja oraz międzynarodowa współpraca z organizacjami pozarządowymi w skutecznej ocenie zgodności antykorupcyjnej.
OECD uznaje samoocenę za kluczowy element doskonalenia systemów antykorupcyjnych. Aby była efektywna, powinna być prowadzona regularnie, w określonych odstępach czasu. Tylko wtedy możliwe jest identyfikowanie trendów oraz analiza skuteczności wprowadzanych zmian.
Transparentność, obiektywność i uczciwość procesu samooceny to warunki konieczne, aby jej wyniki miały wartość praktyczną. Dlatego ważne jest korzystanie z anonimowych ankiet wśród pracowników wszystkich szczebli, analiza zgłoszeń od sygnalistów oraz aktywne zaangażowanie zespołu w ocenę programów antykorupcyjnych.
Szczególne znaczenie ma także wsparcie kadry zarządzającej, które może przejawiać się w uczestnictwie w warsztatach, wdrażaniu wyników ocen do strategii firmy oraz w promowaniu kultury etyki i uczciwości. Już na etapie rekrutacji możliwe jest stosowanie testów etycznych, a później – regularne badania tzw. klimatu etycznego w organizacji.
Organizacje napotykają jednak trudności w ocenie skuteczności systemów compliance. Brakuje uniwersalnych wskaźników, które mogłyby wskazać, ilu przypadkom naruszeń udało się zapobiec. Liczba przeszkolonych pracowników czy brak zgłoszeń nie muszą świadczyć o skuteczności – mogą oznaczać także niską gotowość do zgłaszania nieprawidłowości.
Wiele systemów antykorupcyjnych funkcjonuje niezależnie od pozostałych systemów zarządzania ryzykiem, co może prowadzić do nieefektywności, duplikacji działań i braku spójnej analizy ryzyka. OECD zaleca integrację narzędzi compliance z innymi systemami oraz opracowanie jednolitych, powtarzalnych procedur samooceny, które umożliwią porównanie wyników w czasie i między jednostkami organizacyjnymi.
Ważne jest również dokumentowanie całego procesu – nie tylko dla celów wewnętrznych, ale także w celu wykazania należytej staranności w przypadku kontroli regulatora. OECD zachęca firmy do tworzenia porównywalnych wskaźników skuteczności, takich jak liczba zgłoszeń sygnalistów wraz z czasem reakcji, poziom znajomości kodeksu etyki czy wyniki ankiet dotyczących etycznego klimatu pracy.
Istotnym problemem pozostaje niski poziom transparentności działań antykorupcyjnych. OECD wskazuje, że publikowanie raportów z wynikami, zawierających m.in. liczbę zgłoszeń i opis reakcji organizacji, może przyczynić się do budowy zaufania. Tymczasem wiele firm obawia się ujawniać informacje o interwencjach w obawie przed utratą reputacji.
Raport OECD podkreśla znaczenie ciągłego doskonalenia systemów antykorupcyjnych oraz ich adaptacji do zmieniających się warunków prawnych i operacyjnych. Tylko takie podejście może zapewnić skuteczną ochronę przed ryzykiem korupcji w sektorze prywatnym.