9 mar 2022
Czy w pandemii centra są handlowe?

Pomoc dla obywateli Ukrainy – zmiany w VAT

Autor Tomasz Wagner

EY Polska, Doradztwo Podatkowe, Podatki Pośrednie i Handel Międzynarodowy, Partner

Ekspert w zakresie podatku od towarów i usług oraz innych opłat i podatków pośrednich (m.in. w zakresie tzw. podatku cukrowego). Licencjonowany doradca podatkowy (numer wpisu 11957).

9 mar 2022
Powiązane tematy Doradztwo podatkowe

Do 30 czerwca 2022 r. darowizny dla uchodźców oraz walczących w Ukrainie będą objęte 0 proc. VAT. Warunkiem jest jednak to, aby były one przekazane za pośrednictwem określonych w przepisach organizacji. Tak wynika z nowelizacji rozporządzenia w sprawie towarów i usług, dla których obniża się stawkę VAT, a która obowiązuje od 5 marca.

Nieodpłatne świadczenia a stawka VAT

Polskie firmy podejmują działania mające na celu pomoc obywatelom Ukrainy, którzy musieli opuścić swój kraj z powodu wojny lub którzy zostali i tam walczą. Wiele z nich decyduje się na nieodpłatne świadczenie usług czy nieodpłatne przekazanie własnych lub zakupionych na ten cel towarów. Zastanawiają się jednak jakie skutki w VAT niesie ze sobą taka aktywność.

Co do zasady, nieodpłatne świadczenie usług jest czynnością podlegającą opodatkowaniu podatkiem VAT, choć w niektórych przypadkach opodatkowanie nie występuje, pod warunkiem jednak istnienia związku świadczonych usług z prowadzoną przez przedsiębiorcę działalnością gospodarczą. Nieodpłatne wydanie towaru także jest opodatkowane VAT. Wyjątkiem jest przekazanie prezentów o małej wartości. Konsekwentnie, nieodpłatne świadczenia częstokroć zrównane są w skutkach z odpłatnymi, w związku z czym pojawia się konieczność rozliczenia od nich podatku od towarów i usług.

Mając powyższe na uwadze, ustawodawca postanowił wprowadzić zmiany w przepisach odnoszące się wprost do pomocy udzielanej ofiarom skutków działań wojennych na terytorium Ukrainy. 

Zerowa stawka VAT

5 marca 2022 r. weszła w życie nowelizacja przepisów, zgodnie z którą stawką 0 procent VAT objęte są świadczenia oferowane na rzecz podmiotów stanowiących istotne ogniwo w organizowaniu pomocy i dystrybucji świadczeń niezbędnych dla ludzi w sytuacji powstania zagrożeń. Ustawodawca wskazał konkretną grupę podmiotów, których przepis dotyczy i są to:

  • Agencji Rezerw Strategicznych,
  • podmioty lecznicze oraz
  • jednostki samorządu terytorialnego,

a zatem podmioty spełniające funkcję kluczowych koordynatorów oraz niejako pośredników dla udzielanej pomocy.

Stawkę 0 procent VAT można zastosować tylko wtedy, gdy zostanie zawarta pisemna umowa pomiędzy podatnikiem a jednym ze wskazanych wyżej podmiotów. Ma z niej wynikać, że darowane towary lub usługi będą wykorzystane na cele związane z pomocą ofiarom skutków działań wojennych na terytorium Ukrainy.

Zerowa stawka VAT może być stosowana do 30 czerwca 2022 r., przy czym ma zastosowanie również do dostaw towarów lub świadczenia usług, sprzed wejścia w życie przepisów, czyli dokonanych w okresie od 24 lutego 2022 r. do 4 marca 2022 r. – w takim przypadku będzie wymagane potwierdzenie na piśmie dokonanie dostawy towarów lub wykonania usługi.

Ten artykuł wchodzi w skład - Ukraina: Serwis Informacyjny

 

Okiem eksperta EY

Nowelizacja rozporządzenia w sprawie towarów i usług to zdecydowanie krok w dobrym kierunku i szybka reakcja na sygnały z rynku. Zaproponowane rozwiązanie nie adresuje jednak wątpliwości wielu podatników gotowych do zapewnienia natychmiastowej i bezpośredniej pomocy osobom skrzywdzonym przez konflikt. Oczywistymi przykładami są podmioty świadczące usługi transportowe, hotelowe, gastronomiczne, czy nawet placówki kinowe wprowadzające ukraińskojęzyczne bajki dla dzieci wyświetlane podczas nieodpłatnych seansów. Dobroczynna aktywność każdego z tych podmiotów może zostać obciążona podatkiem. Pewnym wyjściem z tej sytuacji byłoby uznanie, że brak opodatkowania może wynikać z uznania takiej pomocy za związaną z działalnością gospodarczą podatnika (z całą pewnością działalność dobroczynna może korzystanie wpływać na odbiór danej marki). Jednak już sam fakt wydania noweli do rozporządzenia wydaje się udowadniać, że takie rozwiązanie nie jest oczywiste i może wiązać się z ryzykiem powstania zaległości. Dlatego czujni przedsiębiorcy biorą koszt VAT pod uwagę i cierpliwie czekają na dalsze kroki legislacyjne, nie wstrzymując jednak swojej aktywności pomocowej. Jednak dobre tempo przygotowania nowelizacji wskazuje na aktywność po stronie organów skarbowych i być może pojawią się kolejne pomysły na odciążenie pomocy dla Ukrainy na gruncie przepisów o VAT.

 

Bezpośrednio na maila

Bądź na bieżąco i subskrybuj newsletter EY

Subskrybuj

Podsumowanie

Od 5 marca obowiązuje zmienione rozporządzenie w sprawie towarów i usług. Zgodnie z nim do 30 czerwca 2022 r. darowizny dla uchodźców oraz walczących w Ukrainie, przekazane za pośrednictwem określonych organizacji, będą korzystały z 0 procentowej stawki VAT. 

Kontakt

Chcesz dowiedzieć się więcej? Skontaktuj się z nami.

Informacje

Autor Tomasz Wagner

EY Polska, Doradztwo Podatkowe, Podatki Pośrednie i Handel Międzynarodowy, Partner

Ekspert w zakresie podatku od towarów i usług oraz innych opłat i podatków pośrednich (m.in. w zakresie tzw. podatku cukrowego). Licencjonowany doradca podatkowy (numer wpisu 11957).

Powiązane tematy Doradztwo podatkowe
  • Facebook
  • LinkedIn
  • X (formerly Twitter)