Niepewna sytuacja ekonomiczna w poziomach ECL banków w 2021 roku

Poziomy odpisów odzwierciedlają percepcję banków dot. ryzyka portfeli kredytowych. Analizujemy dane ze sprawozdań banków za 2021 rok.

Zakończony 2021 rok to czas turbulencji i zawirowań gospodarczych spowodowanych pandemią COVID-19. Pod koniec 2021 roku niepewność związana z następstwami pandemii COVID-19 na gospodarkę polską jak i światową była już istotnie mniejsza. Z drugiej strony, rosnące poziomy inflacji oraz podążające za nimi podwyżki stóp procentowych znacząco zwiększały niepewność dot. jakości portfeli kredytowych banków. Zjawiska te miały swoje bezpośrednie odzwierciedlenie w poziomach oczekiwanych strat kredytowych raportowanych przez banki zgodnie z MSSF 9. Analiza sprawozdań finansowych banków pozwala na ocenę percepcji ryzyka kredytowego przez sektor finansowy oraz na porównanie stosowanych praktyk rynkowych.

Analiza wyników sprawozdań finansowych za ostatnie dwa lata wskazuje na następujące wnioski w zakresie poziomu odpisów na oczekiwane straty kredytowe w sektorze bankowym:

• W momencie rozpoczęcia pandemii poziom pokrycia odpisami dla kredytów pracujących w całym sektorze wzrost o 15% (wzrost w 2020.06 względem 2019.12). Najwyższy wzrost odnotowano na koniec 2020 roku (25% wzrost względem poziomów z grudnia 2019).
• Obecne poziomy pokrycia odpisami portfela pracującego (1,08%) odpowiadają wartościom obserwowanym na początku pandemii (2020.06). Oznacza to odwrócenie około 1/3 wzrostu poziomu odpisów względem poziomów z grudnia 2020 roku.
• Rozwiązania odpisów w 2021 roku wynikają w zbliżonej mierze ze zmiany szacunków dot. poziomów ryzyka jak i spadku udziału kredytów z zidentyfikowanym znacznym wzrostem ryzyka kredytowego (Koszyk 2).
• Udział Koszyka 2 w 2021 roku spadł z 12,03% do 10,62% (spadek o 12%). W tym zakresie wyróżnia się jednocześnie segment przedsiębiorstw indywidualnych, w którym udział ekspozycji w Koszyku 2 nieznacznie wzrósł w 2021 roku: z 14,61% do 15,24% (wzrost o 4%). Oznacza to wzrost o prawie 45% względem poziomów z 2019 roku.
• Zwiększone oczekiwane straty kredytowe nie znalazły odzwierciedlenia w materializacji ryzyka kredytowego. Poziom NPL dla ekspozycji niefinansowych w sektorze bankowym spadł z 6,63% w 2019 roku, poprzez 6,95% w 2020 roku do 5,74% na koniec 2021 roku.
• Ciągle obserwujemy dużą rozbieżność w poziomach jak i dynamice odpisów w sektorze. Może ona wynikać z innych założeń dot. sytuacji makroekonomicznej, ale również istotnie różnych założeń modeli statystycznych uwzględniających informacje dot. przyszłości (forward looking information). Porównywalność informacji w zakresie ryzyka kredytowego może być dodatkowo utrudniona przez różne założenia oraz sposób ujmowania ryzyka prawnego związanego z portfelami kredytów hipotecznych w CHF.
• W 2021 roku w porównaniu do 2020 roku widzimy mniejszą rozbieżność w zakresie prognoz dot. dynamiki PKB. Zakres obserwowanych prognoz na najbliższy rok wynosi od +3,2% do 5,2%. W grudniu 2020 roku zakres scenariuszy bazowych w zakresie dynamiki PKB wynosił od -4,2% do 7,9%. Za tymi zmianami podążyła również mniejsza wrażliwość poziomów ECL na skrajne scenariusze ECL.