Workation – co to jest? Jakie są regulacje prawne tej formy pracy? 

Co to jest workation?

Workation to połączenie dwóch angielskich słów: „work” (praca) i „vacation” (wakacje). Termin ten odnosi się do sytuacji, podczas której pracownik wykonuje swoje obowiązki zawodowe z innego miejsca na świecie. Ideą workation jest umożliwienie pracownikom pracy zdalnej z dowolnego miejsca na świecie –tak, aby swobodnie łączyli obowiązki zawodowe z wypoczynkiem. Dzięki temu można korzystać z uroków nowych miejsc i jednocześnie realizować zawodowe obowiązki.

Trend ten narodził się w wyniku pandemii COVID-19, która miała ogromny wpływ na cały rynek pracy. Sytuacja zmusiła do dostosowania się do wymogów kwarantanny i lockdownu, promując pracę zdalną i hybrydową. Możliwość „oderwania się” od tradycyjnej pracy w biurze sprzyjają kreatywności, wprowadzają nowe rozwiązania i otwierają zespół na różne kultury i języki.

Regulacje prawne dotyczące workation

Workation w Polsce nie jest objęte osobnymi przepisami prawnymi. Jednak w wyniku nowelizacji Kodeksu Pracy z dnia 1 grudnia 2022 roku wprowadzono definicję pracy zdalnej oraz regulacje odnoszące się do tego sposobu wykonywania obowiązków zawodowych.

Praca zdalna, która może być realizowana w ramach workation, opiera się głównie na umowie między pracownikiem a pracodawcą, która określa warunki i zasady pracy zdalnej z ustalonego miejsca. Workation Polska, zgodnie z art. 67(18) Kodeksu Pracy, wyrazić można poprzez definicję: Praca może być wykonywana całkowicie lub częściowo w miejscu wskazanym przez pracownika i uzgodnionym z pracodawcą, w tym pod adresem zamieszkania pracownika, szczególnie przy użyciu środków do bezpośredniego porozumiewania się na odległość (praca zdalna).

Workation a prawo pracy – jakie przepisy obowiązują?

Jak obecnie wygląda kwestia: workation a prawo pracy? Ustawa z 1 grudnia 2022 r. nowelizująca Kodeks pracy oraz niektóre inne ustawy (Dz. U. z 2023 r. poz. 240) wprowadziła pojęcie pracy zdalnej do Kodeksu pracy, jednocześnie znosząc przepisy dotyczące telepracy. Nowe regulacje dotyczące pracy zdalnej weszły w życie 7 kwietnia 2023 r.

Oferty workation – jak znaleźć najlepsze opcje?

W kontekście HR — znalezienie najlepszych ofert workation wymaga uwzględnienia zarówno potrzeb pracowników, jak i celów organizacji. Przede wszystkim warto zacząć od zrozumienia preferencji i oczekiwań zespołu. Przeprowadzenie ankiety lub sesji feedbackowej może pomóc w zidentyfikowaniu kluczowych kryteriów, zaplanowaniu pracy i zminimalizowaniu ewentualnych błędów.

Z kolei pracownicy powinni nie tylko porozmawiać z pracodawcą, ale także znaleźć odpowiednie miejsce do pracy zdalnej (np. z szybkim łączem internetowym). Przy tym warto również rozważyć lokalizację, jej atrakcyjność turystyczną oraz możliwości spędzania wolnego czasu, tak, aby zapewnić sobie równowagę między pracą a odpoczynkiem. Dzięki temu można znaleźć idealną opcję, która pozwoli na efektywne wykonywanie obowiązków zawodowych w komfortowych warunkach, jednocześnie ciesząc się nowymi doświadczeniami.

Zalety i wady workation – czy to się opłaca?

Zalety workation:

• Zwiększona motywacja i produktywność, poprzez wykonywanie obowiązków w nowym, inspirującym miejscu;
• lepsza równowaga między pracą a życiem prywatnym;
• rozwój osobisty i zawodowy, który pozwala zwiększyć elastyczność i adaptacyjność pracownika;
• poprawa samopoczucia i pozytywne nastawienie do pracy;
• większa elastyczność i mobilność pracownika i całej firmy. Więcej na temat korzyści można przeczytać na stronie: Elastyczność i mobilność.

Wady workation:

• wyjazdy workation mogą być kosztowne dla pracownika, zwłaszcza jeśli obejmują zakwaterowanie, transport i dodatkowe wydatki na tzw. codzienne życie;
• praca zdalna w nieznanym miejscu może wymagać dodatkowej organizacji, szczególnie jeśli chodzi o dostęp do szybkiego internetu oraz narzędzi potrzebnych do wykonywania zdalnych obowiązków;
• atrakcyjne lokalizacje mogą stanowić dużą pokusę, co może negatywnie wpływać na produktywność pracownika;
• praca zdalna, nawet w ramach workation, może ograniczać możliwość bezpośredniej współpracy z zespołem, co czasem utrudnia komunikację i efektywne rozwiązywanie problemów.

Jak przygotować się do workation?

Zakładając, że przedmiotem zainteresowań nie są oferty workation, a wykorzystanie obecnego miejsca pracy, to warto uzgodnić z pracodawcą wszelkie szczegóły dotyczące takiego trybu (w tym zasady, oczekiwania i narzędzia potrzebne do efektywnego wykonywania obowiązków). Kluczowe jest także sprawdzenie infrastruktury technicznej w wybranej lokalizacji, w szczególności stabilności i szybkości połączenia internetowego. Należy również zadbać o odpowiednie miejsce do pracy, tj. biurko, wygodny fotel, dogodne światło. Na koniec warto zaplanować harmonogram dnia, który pozwoli na skuteczne zarządzanie czasem, idealnie balansując między pracą a relaksem. Uporządkowany proces zwykle pozwala zminimalizować błędy i zaradzić wyzwaniom komunikacyjnym.

Więcej o ułatwieniach w pracy zdalnej przeczytasz w artykule: Transgraniczna praca zdalna z ułatwieniami.

Praktyczne porady

1. Zadbaj o odpowiednie narzędzia pracy
   Oprócz podstawowych urządzeń, takich jak laptop i smartfon, warto zabrać ze sobą dodatkowe akcesoria, tj. przenośna ładowarka, słuchawki z redukcją szumów, przenośny hotspot wi-fi oraz niezbędne kable i przejściówki. Regularnie twórz kopie zapasowe swoich danych, aby uniknąć ewentualnych problemów związanych z utratą ważnych dokumentów podczas podróży.
2. Organizuj czas efektywnie
   Planuj swój harmonogram, aby efektywnie zarządzać czasem. Wyznacz konkretne godziny na pracę i odpoczynek, a także uwzględniając przerwy na zwiedzanie i rekreację. Korzystaj z aplikacji do zarządzania czasem i projektami, aby śledzić swoje zadania i terminy. Staraj się pracować w regularnych godzinach, aby utrzymać produktywność i zachować równowagę między pracą a życiem osobistym.
3. Sprawdź lokalną infrastrukturę
   Przed wyjazdem dokładnie sprawdź infrastrukturę w wybranej lokalizacji. Upewnij się, że miejsce, w którym planujesz pracować, ma stabilne i szybkie połączenie internetowe. Zbadaj dostępność przestrzeni do pracy, m.in. w takich miejscach jak: kawiarnie, coworkingi czy biblioteki, które mogą zaoferować ciche i komfortowe warunki. 

Podsumowanie

Workation, połączenie pracy i wakacji, zyskuje na popularności, zwłaszcza po pandemii COVID-19. Model ten, wcześniej zarezerwowany głównie dla freelancerów, staje się benefitem w pracy etatowej, umożliwiając tym samym pracę z dowolnego miejsca na świecie. Workation, choć oferuje wiele zalet, wiąże się także z wyzwaniami, np. wyższymi kosztami i potrzebą skrupulatnej organizacji czasu. Pomimo tych wyzwań, system ten jest coraz częściej rozważany jako sposób na wypalenie zawodowe i benefit, który można zaproponować podczas rekrutacji.