4 min. czytania 18 maj 2022

Pierwsze ujawnienia taksonomiczne polskich spółek

Autor EY Polska

Firma doradcza. Audyt, doradztwo podatkowe, consulting, strategia i transakcje.

Firma EY jest światowym liderem rynku usług profesjonalnych obejmujących usługi audytorskie, doradztwo podatkowe, consulting oraz doradztwo strategiczne i transakcyjne.

Współautorzy
Lilianna Krawczyk
4 min. czytania 18 maj 2022
Powiązane tematy Doradztwo prawne

Dostępne są już pierwsze ujawnienia wskaźników Taksonomii UE polskich spółek. 

W artykule przedstawimy Państwu główne wnioski płynące z analizy dostępnych ujawnień, wskażemy, jak zostanie rozszerzony obowiązek ujawniania danych związanych z Taksonomią UE w kolejnych latach oraz w jaki sposób spółki mogą poprawić swoje “zrównoważone wyniki”. 

Czym jest Taksonomia UE?

Taksonomia Unii Europejskiej (czyli rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2020/852 z dnia 18 czerwca 2020 r. w sprawie ustanowienia ram ułatwiających zrównoważone inwestycje, nazywane także systematyką) to pierwszy ustandaryzowany i kompleksowy system klasyfikacji zrównoważonej działalności gospodarczej. Obejmuje działania odpowiedzialne za ok. 80% emisji gazów cieplarnianych w UE, a jej celem jest motywacja do przekierowywania inwestycji w kierunku technologii niskoemisyjnych i wsparcie inwestorów w podejmowaniu świadomych decyzji. 

Do raportowania informacji niefinansowych na podstawie Taksonomii UE są obecnie zobowiązane podmioty, które publikują oświadczenia na temat informacji niefinansowych lub sprawozdania na temat informacji niefinansowych, zgodnie z wymogami ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości. Przepisy ustawy o rachunkowości dotyczące raportowania niefinansowego są implementacją dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/95/UE z dnia 22 października 2014 r. w odniesieniu do ujawniania informacji niefinansowych i informacji dotyczących różnorodności przez niektóre duże jednostki oraz grupy (ang. Non-Financial Reporting Directive, NFRD). Zakres podmiotów zobowiązanych do raportowania zostanie istotnie rozszerzony, gdy w życie wejdzie procedowany obecnie projekt dyrektywy w odniesieniu do sprawozdawczości przedsiębiorstw w zakresie zrównoważonego rozwoju (ang. Corporate Sustainability Reporting Directive, CSRD). Zgodnie z projektem Komisji Europejskiej rozszerzone obowiązki dotyczące raportowania niefinansowego powinny objąć sprawozdania publikowane w roku 2024 (obejmujące dane za rok 2023). Jednak te terminy mogą ulec zmianie w czasie toczącego się obecnie procesu ustawodawczego.

Tabela 1. podsumowuje przesłanki, które określają, czy dany podmiot jest zobowiązany do ujawniania informacji niefinansowych. Należy podkreślić, że w przypadku NFRD do raportowania zobowiązane są podmioty przekraczające kryterium średniej liczby pracowników oraz jedno z kryteriów odnoszących się do aspektów finansowych. Po wejściu w życie CSRD zobowiązane do raportowania będą wszystkie podmioty spełniające dwa z trzech przedstawionych kryteriów.

Tabela 1. Przesłanki obowiązku ujawniania informacji niefinansowych.

  NFRD CSRD
Status „jednostka zainteresowania publicznego” bez znaczenia
Średnia liczba pracowników > 500 > 250
Suma bilansowa > 20 mln EUR > 20 mln EUR
Przychody netto ze sprzedaży > 40 mln EUR > 40 mln EUR

Jak polskie spółki poradziły sobie z pierwszymi ujawnieniami?

W sprawozdaniach publikowanych w 2022 roku (obejmujących dane za rok obrotowy 2021) określone przedsiębiorstwa niefinansowe zobowiązane są do ujawnienia trzech kluczowych wskaźników wyników: obrotu, nakładów inwestycyjnych (ang. capital expenditures, CapEx) oraz wydatków operacyjnych (ang. operating expenditures, OpEx) w odniesieniu do kwalifikowalności działalności w ramach Taksonomii UE. W 2022 roku wymagane wskaźniki przygotowywano w odniesieniu do dwóch pierwszych celów środowiskowych, czyli łagodzenia zmian klimatu oaz adaptacji do zmian klimatu.

Kwalifikowalność działalności gospodarczej oznacza, że dana działalność jest uwzględniona w aktach delegowanych dotyczących łagodzenia zmian klimatu lub przystosowania się do zmian klimatu. To, czy dana działalność kwalifikuje się do Taksonomii, czy nie, nie mówi nic o stopniu zrównoważenia tej działalności. Kwalifikowalność jest jedynie wskazówką, że określona działalność może wnieść istotny wkład w jeden z sześciu celów środowiskowych Taksonomii UE.

Ujawnianie wysokich wartości wskaźników taksonomicznych powinno ułatwić pozyskiwanie środków finansowych na nowe inwestycje. Natomiast raporty opublikowane w 2022 roku przez polskie spółki wskazują na znaczne zróżnicowanie kwalifikowalności do Taksonomii UE przedsiębiorstw nawet w obrębie jednego sektora. Jeżeli podmioty działające w podobnych branżach mają zróżnicowane wskaźniki kwalifikowalności, można spodziewać się, że środki finansowe na dalsze inwestycje będą kierowane w stronę tych podmiotów, które ujawniają wyższe wartości wskaźników taksonomicznych. Porównanie wartości konkretnych ujawnień podmiotów działających w ramach jednego sektora, może wskazywać, które z nich mają szanse na szybszy rozwój w przyszłości, spowodowany większymi możliwościami uzyskania wsparcia na nowe inwestycje.

Jak poprawić wskaźniki ujawnień taksonomicznych?

Taksonomia przewiduje rozwiązania, które pomogą zmniejszyć różnice między podmiotami działającymi w jednej branży poprzez określenie dodatkowych możliwości w zakresie raportowania wyższych wartości wskaźników kwalifikowalności i zgodności. Dla przedsiębiorstw niefinansowych tego rodzaju możliwością może być przygotowanie i realizacja tzw. planu dotyczącego nakładów inwestycyjnych, który powinien mieć na celu rozszerzenie działalności gospodarczej zgodnej z Taksonomią UE lub umożliwienie działalności gospodarczej kwalifikującej się do Taksonomii UE dostosowanie się wymogów tego aktu. Przygotowanie takiego planu umożliwia ujawnienie wyższych wskaźników kwalifikowalności i zgodności z Taksonomią w zakresie CapEx’u i OpEx’u, jeszcze przed faktycznym rozpoczęciem generowania obrotu przez docelową działalność, a także w trakcie procesu dostosowywania działalności kwalifikującej się do zgodności z systematyką. 

Wprowadzenie tej możliwości ma zachęcić przedsiębiorstwa niefinansowe do strategicznego planowania inwestycji zrównoważonych środowiskowo. Jednocześnie może stanowić on efektywny i wartościowy sposób planowania procesu dekarbonizacji przedsiębiorstwa.

Zakres ujawnień w kolejnych latach 

W sprawozdaniu publikowanym w roku 2023 (obejmującym dane za rok obrotowy 2022) zakres obowiązkowych ujawnień ulegnie rozszerzeniu. Przede wszystkim podmioty zobowiązane będą musiały zaraportować również udział zgodności z Taksonomią UE w ramach wszystkich trzech wskazanych powyżej kluczowych wskaźnikach wyników (obrót, CapEx, OpEx). 

Zgodność różni się od kwalifikowalności tym, że oznacza ona czy dana działalność jest zrównoważona środowiskowo (działalność zgodna z systematyką) to znaczy czy spełnia wymagania wyszczególnione specjalnie dla tej działalności w Taksonomii. Aby ocenić stopień zgodności swojej działalności, podmioty zobowiązane będą musiały dokonać analizy, która obejmuje w praktyce trzy kroki, podczas których sprawdzane jest czy dana działalność:

  1. wnosi istotny wkład w realizację co najmniej jednego z celów środowiskowych,
  2. nie wyrządza poważnych szkód dla żadnego z celów środowiskowych,
  3. jest prowadzona zgodnie z minimalnymi gwarancjami społecznymi.

Dodatkowo przyszłoroczne ujawnienia powinny objąć wszystkie sześć celów środowiskowych. Wejście w życie tego obowiązku będzie uzależnione od przyjęcia przez Komisję Europejską tzw. aktu delegowanego dotyczącego czterech pozostałych celów środowiskowych. Jego publikacja jest obecnie planowana na drugi kwartał 2022 roku[1].

Konieczność raportowania zgodności działalności z Taksonomią UE istotnie skomplikuje proces przygotowywania wymaganych ujawnień w porównaniu do ujawnienia jedynie stopnia kwalifikowalności. Ocena konkretnych działalności będzie wymagała zaangażowania osób pracujących w różnorodnych departamentach i posiadających przede wszystkim wiedzę z zakresu prawa, rachunkowości oraz technicznych aspektów poszczególnych rodzajów działalności. Aby właściwe skoordynować proces przygotowywania wymaganych ujawnień wynikających zarówno z Taksonomii UE, jak i przyszłych regulacji CSRD, niezbędne może być stworzenie wewnętrznych działów zajmujących się wyłącznie kwestiami ESG. Stworzenie tego rodzaju departamentów może znacząco ułatwić proces koordynacji prac różnorodnych zespołów.

Od ujawnień niefinansowych do zrównoważonych 

Obecnie do raportowania zobowiązanych jest około 11 700 podmiotów w Unii Europejskiej, jednak wskutek nowelizacji dyrektywy NFRD i jej transformacji w dyrektywę CRSD, obowiązkiem ujawniania kluczowych wskaźników wyników zgodności z Taksonomią UE zostanie objętych około 49 000 spółek w UE, w tym aż 3 000 dużych spółek w Polsce. Tak znaczące rozszerzenie zakresu podmiotów zobowiązanych oraz raportowanych wskaźników istotnie zwiększy transparentność rynku w zakresie przeprowadzanego procesu transformacji klimatycznej. 

Tabela 2. Podmioty zobowiązane do raportowania niefinansowego

  NFRD CSRD
Liczba podmiotów zobowiązanych w UE około 11 700 około 49 000
Liczba podmiotów zobowiązanych w Polsce około 300 około 3 000

Głównym celem Taksonomii UE jest skierowanie środków inwestycyjnych w stronę projektów zrównoważonych środowiskowo. Jednocześnie wymogi tego aktu, nie nakładają obowiązku przeprowadzania prośrodowiskowych zmian. Stanowią one swego rodzaju wzór do przeprowadzenia efektywnej transformacji klimatycznej, skierowany dla chętnych do jej przeprowadzenia. Ci, którzy zdecydują się przeprowadzić proces dekarbonizacji, zyskają szeroki zakres zachęt inwestycyjnych, dzięki którym możliwy będzie dalszych efektywny rozwój przedsiębiorstwa.

Bezpośrednio na maila

Bądź na bieżąco i subskrybuj newsletter EY

Subskrybuj

Podsumowanie

Dostępne są już pierwsze ujawnienia wskaźników Taksonomii UE polskich spółek. Przedstawiamy główne wnioski płynące z analizy dostępnych ujawnień, wskazujemy, jak zostanie rozszerzony obowiązek ujawniania danych związanych z Taksonomią UE w kolejnych latach oraz w jaki sposób spółki mogą poprawić swoje “zrównoważone wyniki”. 

Kontakt

Chcesz dowiedziec sie wiecej? Skontaktuj sie z nami.

Informacje

Autor EY Polska

Firma doradcza. Audyt, doradztwo podatkowe, consulting, strategia i transakcje.

Firma EY jest światowym liderem rynku usług profesjonalnych obejmujących usługi audytorskie, doradztwo podatkowe, consulting oraz doradztwo strategiczne i transakcyjne.

Współautorzy
Lilianna Krawczyk
Powiązane tematy Doradztwo prawne
  • Facebook
  • LinkedIn
  • X (formerly Twitter)