Odpowiedzi dotyczące możliwości sfinansowania świątecznych zakupów są ilustracją zmniejszonych rozporządzalnych dochodów: 45% globalnych konsumentów objętych ankietą martwi się, czy będzie w stanie pokryć wydatki w nadchodzącym sezonie świątecznym; wśród konsumentów z pokolenia Z (18–27 lat) odsetek ten wzrasta do 49%, a 57% planuje uczestniczyć w wyprzedażach z powodu swojej sytuacji finansowej.
Tegorocznych klientów korzystających z przedświątecznych wyprzedaży określiłbym mianem „rozsądnych i bystrych”. Zamierzają oni podczas procesu zakupowego korzystać z szerokiego zakresu kanałów i technologii, mają dystans do ofert promocyjnych i marketingowych oraz własne zdanie odnośnie realnej wartości oferowanych produktów – mówi Rafał Reif, Partner EY Polska, Lider Sektora Produktów Konsumenckich i Handlu Detalicznego.
Wczesne wyprzedaże przełożą się na zwiększone zakupy?
Artykuły bożonarodzeniowe pojawiły się w sklepach na świecie w tym roku wcześniej niż w latach poprzednich. Na świecie, wyprzedaże świąteczne zaczęły się we wrześniu i październiku i jest to przejawem nasilonej konkurencji sprzedawców o klienta. Jednak ponad połowa konsumentów objętych ankietą (52%) twierdzi, że zacznie zakupy świąteczne w późniejszym okresie.
Wielu konsumentów spodziewa się, że lepsze oferty pojawią się wraz z kolejnymi falami sezonowych wyprzedaży, a sprzedawcy będą coraz bardziej zmotywowani do obniżek, by pozbyć się z magazynów zapasów przed kolejnym rokiem kalendarzowym. Inny aspekt to fakt, że znaczna cześć konsumentów odkłada te decyzje na później – mówi Grzegorz Przytuła, Partner EY-Parthenon, Ekspert Sektora Produktów Konsumenckich i Handlu Detalicznego.
Sześciu na dziesięciu respondentów twierdzi, że w tym roku będą kupować tylko produkty objęte wyprzedażą lub promocją, a 67% aktywnie śledzi oferty na rynku, aby upewnić się, że uzyskają najlepsze możliwe oferty – ten odsetek rośnie do 73% wśród konsumentów posiadających dzieci.
Beztroskie wydatki to przeszłość?
Respondenci tegorocznego badania bardziej świadomie planują wysokość i tempo przedświątecznych wydatków, co odzwierciedla obawy odnośnie możliwości ich sfinansowania. Czterech na pięciu (41%) konsumentów objętych ankietą będzie korzystać z pożyczek lub kart kredytowych, aby pokryć koszty zakupów. Rozwiązania typu „kup teraz, zapłać później” będą odgrywały coraz ważniejszą rolę w odciążaniu bieżącego budżetu domowego podczas zakupów online i w sklepach.
Konsumenci w tym roku bardziej rozsądnie podchodzą do sposobu w jaki wydają pieniądze. Chętniej kupują przedmioty, których wartość wykracza poza sezon świąteczny. Na przykład, 34% respondentów planuje wydać więcej na technologię, a 58% planuje ponownie użyć dekoracji świątecznych z ubiegłego roku. Częściej rezygnują z rodzajów jedzenia i napojów świątecznych, które uznają za zbyt kosztowne.
Wielu konsumentów podchodzi do świątecznych zakupów w oderwaniu od wyprzedaży: 48% respondentów badania twierdzi, że jeśli znajdą wymarzony prezent, kupią go, niezależnie od tego, czy jest w okazyjnej cenie, czy nie.
Okres przedświąteczny to okazja dla sprzedawców do zwiększenia swoich udziałów rynkowych. By te intencje przekuć na rzeczywistość i przyciągnąć do siebie konsumentów na dłużej, sprzedawcy powinni dobrze zrozumieć i zaadresować potrzeby swoich klientów, szukających realnej wartości wśród okazyjnie sprzedawanych produktów – mówi Grzegorz Przytuła.
Pomiędzy sklepami a handlem społecznościowym
Z badania EY Holiday Shopping Survey wynika, że większość konsumentów (68%) planuje robić przedświąteczne zakupy w sklepach. Wielu konsumentów chce zobaczyć, dotknąć i fizycznie doświadczyć produktu, zanim zdecydują się na jego zakup. Trudno te możliwości odtworzyć w przestrzeni cyfrowej.
Jednak świat cyfrowych zakupów rozwija się szybko, a świadomi konsumenci chętnie korzystają z szeregu kanałów, by zoptymalizować zakupy. Platformy zakupowe w mediach społecznościowych będą w tym sezonie znaczącymi kanałami sprzedaży, szczególnie wśród konsumentów w Chinach – 50% respondentów z Państwa Środka planuje dokonywać zakupów za pośrednictwem „shoppable social media”, w porównaniu z 24% w USA i 17% na całym świecie. W Europie na jednym biegunie są konsumenci z Wielkiej Brytanii (19,9%), na drugim – Włosi, wśród których jedynie 10% respondentów korzysta z tego kanału sprzedaży.
Poszczególne platformy sprzedaży coraz częściej uzupełniają się i dopełniają. Już nie wystarczy by sprzedawca był obecny na każdej z nich, jego kanały dystrybucji powinny się uzupełniać i tworzyć wzajemnie powiązany ekosystem, rozszerzony o media społecznościowe umożliwiające bezpośredni kontakt z odbiorcami – mówi Rafał Reif.
Przyszłość: prezenty dla siebie, zrównoważone i używane?
Młodsi konsumenci prawdopodobnie będą najbardziej aktywnymi kupującymi w nadchodzącym sezonie świątecznym. Ok. 40% respondentów z pokolenia Z planuje zwiększyć swoje wydatki w niemal każdej kategorii, od odzieży po technologię i zakupy niematerialne wśród których są pozytywne doświadczenia.
Młodsze pokolenia priorytetowo traktują produkty zrównoważone, ponieważ bardziej niż jakiekolwiek inne pokolenie aktywnie poszukują marek, które są zgodne z ich wartościami. Ponad jedna trzecia respondentów z pokolenia Z (35%) planuje kupować w prezencie dla innych produkty używane. Chcą zwiększyć możliwości sfinansowania zakupów z jednego budżetu, albo zainwestować w towary wyższej jakości, na które nie mogliby sobie pozwolić, gdyby były nowe. Niektóre marki już teraz korzystają z tego trendu, zakładając lub inwestując więcej w platformy odsprzedaży swoich własnych towarów.
Sposób myślenia młodszego pokolenia otwiera przed sprzedawcami szereg możliwości. Prawie połowa respondentów z pokolenia Z deklaruje, że może kupić produkty dla siebie podczas zakupów online, aby uzyskać darmową wysyłkę (w porównaniu do 35% osób powyżej 60 roku życia). Znajomość tej tendencji może napędzać dodatkowe zakupy i zwiększać marże handlowców.
O Badaniu
Badanie EY Holiday Shopping Survey ma na celu śledzenie nastrojów konsumentów oraz zachowań związanych z sezonem świątecznym. Ankieta obejmuje opinie 13 000 respondentów z Argentyny, Australii, Austrii, Brazylii, Kanady, Chin, Francji, Niemiec, Indii, Włoch, Japonii, Meksyku, Nowej Zelandii, Republiki Południowej Afryki, Korei Południowej, Hiszpanii, Szwecji, Wielkiej Brytanii i Stanów Zjednoczonych. Badanie, które nie obejmuje Polski, zostało przeprowadzone w okresie od 24 września do 7 października 2024 r.