1. Wzrost cen prądu i gazu
Badanie EY: Firmy wobec rosnących cen energii prezentuje skalę podwyżek cen energii w oczach przedsiębiorców oraz ich wpływ na funkcjonowanie organizacji, którymi zarządzają. Szczególnie dotkliwy jest wzrost cen prądu – największa grupa badanych (24%) odnotowała zwyżkę opłat o 51‑100%. Jednocześnie aż 23% ankietowanych oceniło ten wzrost na powyżej 200%. Dokładnie taki sam odsetek respondentów zaobserwował podwyżki wynoszące średnio 21-50%.
Ceny energii elektrycznej na rynku hurtowym wzrosły prawie 5-krotnie w okresie od stycznia 2020 r. do końca listopada 2022 r. Z badania wynika, że odczuwalny i wykazany realny wzrost cen energii na poziomie detalicznym tylko w 33% badanych przedsiębiorstw przekroczył 100%. To dlatego, że nadal większość przedsiębiorców odbierała energię elektryczną na podstawie kontraktów terminowych. W związku z tym przewidujemy, że prawdziwy wzrost cen detalicznych jest dopiero przed badanymi firmami.
Wzrost cen gazu jest dużo mniej dotkliwy dla polskich firm niż energii elektrycznej. Łącznie, w 2021 roku, konsumpcja gazu w Polsce wynosiła ok. 23,3 mld m3 z czego na cele biznesowe zużywano 56%. Konsumpcja energii elektrycznej wynosiła ok. 170 TWh, z czego na cele biznesowe zużywano ok. 62%.
Najczęściej deklarowanym poziomem podwyżek był w tym wypadku przedział 21-50% – tak uważa 27% badanych firm. Co piąte przedsiębiorstwo, które wzięło udział w badaniu, w ogóle nie korzysta z gazu jako źródła energii.
O ile w Państwa firmie wzrosły rachunki za energię elektryczną w stosunku do ubiegłego roku?
O ile wzrosły rachunki za gaz w stosunku do ubiegłego roku?
2. Strategie firm w reakcji na wzrost rachunków za energię
Rosnące ceny prądu są odczuwane przez przedsiębiorstwa w różnym stopniu, w zależności od branży, skali firmy, konkurencyjności sektora czy zakresu, w jakim koszt energii stanowi wpływa na całość kosztów. Mimo tych różnic zdecydowana większość, bo aż 84% respondentów badania, przyznała, że wzrost cen prądu istotnie wpływa na funkcjonowanie ich firmy; 6% badanych podmiotów bierze pod uwagę zamknięcie biznesu.
Czy wzrost kosztów energii istotnie wpływa na działalność Państwa firmy?
W celu zmniejszenia wpływu wysokich cen energii polskie przedsiębiorstwa uciekają się do takich działań takich jak np. podwyżka cen produktów i usług, czy zmniejszenie kosztów operacyjnych. Inne poczynania cieszą się mniejszym zainteresowaniem.
3. Wpływ wzrostu cen energii na zrównoważony rozwój biznesu
Zrównoważony rozwój, mimo wzrostu cen na rynku energetycznym, pozostaje priorytetem dla większości średnich i dużych firm. W 66% przypadków zwyżka rachunków za energię nie miała znaczenia lub jedynie przyspieszyła działania w obszarze ESG. Na ich wdrażanie w organizacji zdecydowało się 62% ankietowanych podmiotów. Co czwarte badane przedsiębiorstwo planuje zakup energii z odnawialnych źródeł.
Czy planowali Państwo działania w firmie z obszaru ESG (związane z ochroną środowiska, społeczne i związane z ładem korporacyjnym - ang. Environmental, Social and Governance)?
4. Interwencja rządu na rynku energii
Przedsiębiorstwa zmagające się z trudną sytuacją gospodarczą szukają wsparcia w różnych miejscach czy instytucjach. Po szeregu tarcz antykryzysowych związanych z niwelowaniem skutków pandemii koronawirusa, potencjalna interwencja rządu na rynku energii nie jest dla przedsiębiorstw pomysłem szczególnie kontrowersyjnym.
Poparło ją aż 85% firm uczestniczących w badaniu. Jedynie 15% respondentów jest przeciwna państwowej ingerencji. Rząd odpowiedział na tę potrzebę ustawą z 27 października 2022 r. o środkach nadzwyczajnych, która umożliwia zamrożenie w 2023 roku detalicznej ceny energii elektrycznej dla mikro, małych i średnich przedsiębiorstw na poziomie 785 zł/MWh.
Czy Państwa zdaniem rząd powinien interweniować na rynku energii (np. wprowadzając maksymalnie taryfy lub obciążając podatkami producentów energii)?
Podsumowanie
W badaniu sprawdziliśmy, jaki wpływ mają ceny energii na firmy w Polsce, a w konsekwencji na wszystkich. Interesowało nas także jakie strategie przedsiębiorstwa stosują najczęściej. Z badania wyłania się stosunkowo silny obraz polskiej gospodarki, a większość firm ma przestrzeń do przerzucania wzrostu cen energii na odbiorców końcowych. Część decyduje się na transformację i zmianę modelu operacyjnego. Niewielki odsetek badanych podejmuje się szukania oszczędności na pracownikach.
W ostatnich tygodniach sytuacja na rynku energii uspokoiła się i ceny surowców energetycznych po sierpniowym szoku wróciły do poziomu sprzed inwazji Rosji na Ukrainę. Pomogło racjonalne zbudowanie nowych szlaków dostaw węgla, ropy i LNG, dobre warunki pogodowe, spadek popytu na energię w Chinach (nadal borykających się ze skutkami pandemii) oraz zmniejszenie popytu ze strony odbiorców na skutek wyższych cen w 2022 r. Gaz na polskiej giełdzie od sierpnia potaniał o 70%. Ceny pozostają jednak znacznie wyższe niż przed 2021 r. W efekcie – biorąc pod uwagę opóźnienia w przenoszeniu cen giełdowych na ceny płacone przez duże firmy – przeciętny koszt energii dla firm nadal rośnie. Większość zawieranych kontraktów to roczne umowy, a zatem już niedługo zaczną obowiązywać ceny z lata 2022, kiedy ceny na rynku hurtowym osiągnęły maksimum. Wygląda na to, że najprawdopodobniej pełne skutki kryzysu energetycznego ankietowane przez nas firmy odczują dopiero w najbliższych miesiącach.
