Indeks Percepcji Korupcji 2024 TI: zmiany na podium, których się nie spodziewaliśmy

Korupcja pozostaje jednym z najpoważniejszych problemów, z jakimi borykają się społeczeństwa na całym świecie. W odpowiedzi na te wyzwania, Transparency International opublikowało kolejną edycję Indeksu Percepcji Korupcji (Corruption Perception Index - CPI), która pozwala przeanalizować postrzegany poziom korupcji w sektorze publicznym w 180 państwach i terytoriach na świecie. Wyniki są przedstawiane w skali od 0 (wysoki poziom korupcji) do 100 (znikomy poziom korupcji). [1] 

Eksperci podkreślają, że tegoroczne wyniki wskazują, że mimo iż korupcja stanowi poważny problem na całym świecie, w wielu krajach obserwuje się pozytywne zmiany. Jeżeli jednak z uwagą spojrzymy na odnotowane wskaźniki, to zauważymy, że chociaż faktycznie aż 32 kraje znacznie zmniejszyły poziom korupcji od 2012 roku, to nadal jest to kropla w morzu i wiele państw stoi w obliczu konieczności wykonania ogromnej ilości pracy, aby poprawić swoje standardy i procedury antykorupcyjne. Dowodem na to jest fakt, że aż 148 krajów pozostało w stagnacji lub pogorszyło swoją sytuację w kontekście omawianego problemu w tym samym okresie, czyli od 2012 roku. Światowa średnia wynosząca 43 punkty od lat utrzymuje się na stałym poziomie, podczas gdy ponad dwie trzecie krajów osiąga wynik poniżej 50 punktów. Wiele osób żyje w państwach, gdzie korupcja poważnie wpływa na jakość życia i narusza prawa człowieka. 

Badania potwierdzają również, że korupcja jest poważnym zagrożeniem dla działań na rzecz klimatu, ponieważ hamuje postęp w zakresie redukcji emisji oraz adaptacji do nieuniknionych skutków globalnego ocieplenia. Powodu takiej sytuacji można upatrywać w (niestety) bardzo częstych przypadkach defraudacji lub niegospodarności funduszy, które mają na celu pomóc krajom w walce z postępującym kryzysem klimatycznym. Warto mieć na uwadze, że wiele państw, które uzyskały najwyższe wyniki Indeksu Percepcji Korupcji (fragment rankingu z najwyższymi notowaniami został przedstawiony poniżej) dysponuje zasobami i siłą, aby prowadzić działania na rzecz poprawy warunków klimatycznych. Często jednak w wyniku decyzji politycznych te kraje decydują się przesunąć swoje inwestycje w kierunku firm zajmujących się paliwami kopalnymi. Dodajmy do tego fakt, że nierzadko te państwa są również siedzibą centrów finansowych, przez co rządy muszą borykać się z nieustannym napływem funduszy pochodzących z nielegalnych źródeł.

Z analizy najwyższych wyników Indeksu Percepcji Korupcji (CPI) wynika, że Dania zajmuje kolejny raz pierwsze miejsce, uzyskując aż 90 punktów. Dwa punkty mniej uzyskała Finlandia, natomiast podium zamyka Singapur ze wskaźnikiem na poziomie 84 punktów. Oba te kraje umocniły swoją pozycję w rankingu i o ile w przypadku Finlandii pozycja ta nie jest zaskoczeniem, ponieważ zajmuje drugie miejsce aż od 2021 roku, o tyle poprawa notowań Singapuru jest pewnego rodzaju pozytywnym powiewem zmian (po dwóch latach stagnacji wyniku, Singapur zdobył o jeden punkt więcej, co pozwoliło mu wejść na podium). Wyniki tych państw potwierdzają skuteczność ich działań nad ciągłym udoskonalaniem mechanizmów przeciwdziałania korupcji i utrzymanie stabilności w zakresie transparentności. Ciekawym studium przypadku jest sytuacja Nowej Zelandii. Sytuacja w tym kraju spowodowała nie tylko utratę miejsca na podium, które utrzymywane było przez wiele lat (ostatnie zajęcie pierwszego miejsca miało miejsce w 2017 roku), ale również sukcesywne obniżanie się ratingu od 2012 roku, kiedy to Nowa Zelandia osiągnęła wynik tegorocznego lidera wynoszący 90 punktów.